ΖΑΝ ΜΩΡΕΑΣ (Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος) - Ο Έλληνας που διέπρεψε στα γαλλικά Γράμματα

Προς την σελήνην

από την συλλογή "Τρυγόνες και έχιδναι". Ποιήσεις, εν Αθήναις, εκ του τυπογραφείου των Συζητήσεων

Ενώ το αρμα της νυκτός ζοφώδες σκότος χύνει,

ενώ συρίζει ο βορράς και η ανεμοζάλη,

η πνευστιώσα λάμψις σου, παρθενική σελήνη,

ωσεί ακτίς παρήγορος εκ των νεφών προβάλλει.

Ω! πόσον σε ηγάπησα εις ρέμβην αφειμένος

υπο το φώς σου το γλυκύ φαιδρόν παιδίον ετι,

Το μέγα σου μυστήριον εζήτουν εσκεμμένος,

Και ήσο σύ η μόνη μου διηνεκής μελέτη.

Ποσάκις αθυμών μακράν ψυχής πεφιλημένης,

Και φέρων αιματόρρυτον το έλκος της οδύνης,

Σε ειδον εις τα στήθη μου δειλή να καταβαίνης,

Και βάλσαμον λυσίπονον εκεί να μου εγχύνης.

Και οταν, βλέπων ολους μου τους πόθους εσβεσμένους,

Εις την σκιάδα της νυκτός εζήτησα γαλήνην,

Υπο τους θόλους τ'ουρανού τους ερρυτιδωμένους,

Συ μόνην ευρον σύντροφον εις της ζωής την δίνην.

Ωχρά καθώς η λάμψις σου, αλλ' ως αυτή αιμύλη,

η υπαρξίς μου φθισιά εν μέσω της σκοτίας,

Θάρρει, σελήνη, συμπαθής ποιητική μου φίλη,

Θα ευρεθή και δι' ημάς σταγών ευδαιμονίας.

1871

L'insidieuse nuit...

Μεταφραστής: Μαρία Πολυδούρη     

Απόψε η πλανερή νυχτιά με μέθυσε πολύ ώρα!

Στο παραθύρι σκεφτικός,

Ω, γλυκύτατη αυγή, αγρυπνώ να σε προσμένω τώρα,

μη αργήσης να φανής, ω φως!

Έλα! Μέσα μου η λάμψη σου που θα χυθή σα γαλήνια

στοιχείο ήσυχο μοιάζει.

Σε δέχεται έτσι το νερό έτσι κ' η σκοτείνια

των φύλλων σ' αποστάζει.

Ακινητήστε ω φως, ω αχτίδες, στα σκοτεινιασμένα

τα μάτια μου καθρεφτιστά.

Τώρα που με τον κάθε χτύπο της η καρδιά μου εμένα

σιμώνει τις σκιές πιστά.

Les morts m' écoutent ...

Μεταφραστής: Κώστας Καρυωτάκης

Μέσα στους τάφους κατοικώ, μόνο οι νεκροί μ' ακούνε,

εχθρός πάντα θανάσιμος θα μείνω του εαυτού μου,

οι ανίδεοι και οι αχάριστοι τη δάφνη μου κρατούνε

οργώνω κι άλλοι χαίρονται το κάρπισμα του αγρού μου.

Κανένα δε ζηλοφθονώ. Η οδύνη τι με νοιάζει,

τριγύρω το ακατάλυτο μίσος, η καταφρόνια!

Αρκεί μόνο που όσες φορές το χέριμου σε αδράζει,

ολοένα πιο τερπνά αντηχείς, ω λύρα μου απολλώνια.

πηγή: http://el.wikisource.org

Ζαν Μωρεάς

Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος

Ω, ανθρώπινη πολύ καρδιά, λιγόπιστε θνητέ !

Που ‘χεις τα μάτια απ΄ της γιορτής την λάμψη θαμπωμένα,

κάτω απ΄ τα δέντρα που περνώ, δε θα το μάθεις συ ποτέ

των μαύρων φύλλων η σκιά πόσο φωτίζει εμένα !

Μην πεις : είν’ ένα χαρωπό ξεφάντωμα η ζωή’

Έτσι ένας άμυαλος ή μια ψυχή χυδαία μιλάει.

Μην πεις προπάντων : είναι συμφορά παντοτινή’

είν’ ένα θάρρος άσχημο, πολύ που δεν κρατάει.

Γέλα καθώς την άνοιξη αλαφροσυούνται οι κλώνοι,

κλαίγε καθώς ο άνεμος, το κύμα στην ακρογιαλιά.

Να σε μοιράζονται άφηνε χαρές μαζί και πόνοι

και λέγε: αυτό είναι και πολύ, κι ενός ονείρου η σκιά.

Εσύ που μόνη …

Εσύ που μόνη από ψηλά, δεσπόζοντας τα πάθη,

λάμπεις και με φυλάσσεις,

όπως ο έναστρος ουρανός βέλη ρίχνει στα βάθη

νυχτερινής θαλάσσης.

Ω ! θεσπέσια ποίηση, με κάποιο αιθέριο ντύμα

τύλιξε την καρδιά μου,

να γίνω τώρα ο άνεμος, το νερό και το κλήμα,

ο άγριος κρίνος της άμμου.

Να μεγαλώνω πάντοτε, στα πόδια μου να νοιώσω

ό,τι λατρεύουν οι άλλοι,

να μεγαλώσω σαν το δρυ, κι έπειτα να τελειώσω

σα μια φωτιά μεγάλη.

Jean Moréas,«Les morts m’ écoutent...»

Κανένα δε ζηλοφθονώ. Η οδύνη τι με νοιάζει, τριγύρω το ακατάλυτο μίσος, η καταφρόνια!

Αρκεί μόνο που, όσες φορές το χέρι μου σε αδράζει, ολοένα πιο τερπνά αντηχείς, ω λύρα μου απολλώνια.

(απόσπασμα, μετάφραση Κ. Καρυωτάκη)

πηγή: http://adamaston.blogspot.com

Ζαν Μορεάς, ο ευπατρίδης της ποίησης

Ο Έλληνας που διέπρεψε στα γαλλικά Γράμματα

Της Τατιανας Tσαλικη - Μηλιωνη*

Το 2010 συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τον θάνατο του Ζαν Μορεάς, στο Παρίσι, στις 31 Μαρτίου 1910. Πρόκειται για τον Ελληνα Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο, τον λεπταίσθητο ποιητή της Συλλογής Stances (Στροφές), που διακρίθηκε ως Jean Moreas στα γαλλικά Γράμματα. Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 15 Απριλίου 1856. Ο πατέρας του Αδαμάντιος ήταν εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ο δε ομώνυμος παππούς του, ηπειρώτικης καταγωγής, βρήκε ηρωικό θάνατο κατά την Εξοδο του Μεσολογγίου.

Η μητέρα του Παρασκευή Γιουρδή ήταν εγγονή του Υδραίου ναυάρχου Τομπάζη. Γι’ αυτούς τους τίτλους ο ποιητής αισθανόταν περήφανος. Μεγαλωμένος σ’ ένα καλλιεργημένο περιβάλλον, από νωρίς θα συμμετάσχει στους λογοτεχνικούς κύκλους και θα συνεργαστεί με διάφορα περιοδικά της εποχής. Το 1878 εκδίδει την ποιητική συλλογή Τρυγόνες και Εχιδναι, την πλακέτα Ολίγαι Σελίδες, επ’ ευκαιρία της μεταξύ των κ.κ. Ε. Δ. Ροΐδου και Αγγέλου Βλάχου αναφυείσης φιλολογικής έριδος, όπου παίρνει το μέρος του Βλάχου και της καθαρεύουσας, καθώς και τις δύο νουβέλες Ο χρησμός της Αθιγγανίδος και Βαλθάζαρ Γεράρδος. Η συλλογή Τρυγόνες και Εχιδναι βασίζεται στα γνωστά ρομαντικά θέματα της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής, με κλασικιστικές τάσεις. Τα θέματα αυτά θα τα αναπτύξει και στο κατοπινό του έργο, στη Γαλλία.

Το 1878 αναχωρεί για τη Γερμανία για νομικές σπουδές, αλλά τον Γενάρη του 1879 βρίσκεται στο Παρίσι, αποφασισμένος να διαπρέψει ως ποιητής. Εκεί συνδέεται με τους λογοτεχνικούς κύκλους (Zutistes, Hydropathes, Jemenfoutistes) και τους συγγραφείς Μαλλαρμέ, Βερλαίν, Μπαρρές. Διάγει μποέμικη ζωή και συχνάζει στα φιλολογικά καφέ.

O «ευπατρίδης της Πελοποννήσου» αναγνωρίζεται από τους ομοτέχνους του και ανήκει πλέον στην τάξη των διανοουμένων. Το 1884 εκδίδει την ποιητική συλλογή Les Syrtes (μοτίβο της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής) και το 1886 την Cantilenes, σε αρχαΐζουσα γλώσσα. Την ίδια χρονιά γίνεται υπέρμαχος του Συμβολισμού και συντάσσει το μανιφέστο του (δημοσιεύεται στη Figaro Litteraire), όπου εκτίθενται οι νέες αισθητικές αντιλήψεις.

Παρ’ όλο που ο Συμβολισμός κυριαρχεί, ωριμάζει μέσα του η πεποίθηση ότι η ποίηση χρειάζεται ανανέωση μέσω της επιστροφής στην παλαιά ποίηση της Pleiade και στην παλαιά γλώσσα. Θα ασπαστεί το νέο ποιητικό δόγμα της Ecole Romane, της οποίας συντάσσει επίσης το μανιφέστο, που δημοσιεύεται πάλι στη Figaro Litteraire, και το προτάσσει στο βιβλίο του Le Pelerin Passionne (1891). Η Ecole Romane «διεκδικεί την ελληνολατινική αρχή, θεμελιώδη αρχή των γαλλικών Γραμμάτων, της επανασύνδεση της γαλλικής αλυσίδας». Οι λόγοι της μεταστροφής του: Το 1870 ποιητές της μεσημβρινής Γαλλίας, όπως ο Frederic Mistral, που έγραψε τον Ελληνικό Υμνο, στρέφονται στις πηγές της γαλλικής παράδοσης και επιζητούν την αναβίωση των ποιητών της Αναγέννησης, καθώς και τη συνένωση των ρομανικών γλωσσών. Πρόκειται για το κίνημα Felibrige. Κυκλοφορεί το περιοδικό Romania και η κίνηση υποστηρίζεται πολιτικά από την Ligue Patriotique. Ο Μορεάς επανασυνδέεται με το κλίμα της Αθήνας, τον γλωσσικό αρχαϊσμό, τον πολιτικό φανατισμό, τις εθνικιστικές τάσεις.

Ακολουθεί το βιβλίο Poemes et Sylves, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον Pelerin Passionne, την Galatee, την Εnone, την Eriphyle (πρόσωπα της μυθολογίας). Το 1897, ο Μορεάς κάνει το πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα, για να καταταγεί εθελοντής στον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Επικρατεί νέο ρεύμα φιλελληνισμού. Ο Μιστράλ συνθέτει ποιήματα. Ο Ζαν Μορεάς ακολουθεί τον Ευριπίδη στην τραγωδία του Ιφιγένεια, που παραστάθηκε στο θέατρο της Οράγγης, στο Odeon και, το 1904, στο Στάδιο των Αθηνών, παρουσία του ποιητή. Το απόσταγμα αυτής της κλασικιστικής εμπειρίας θα το συναντήσουμε στην τελευταία του συλλογή Στροφές. Πρόκειται για έξι βιβλία που εκδόθηκαν από το 1899 ώς το 1901. Το έβδομο βιβλίο κυκλοφόρησε το 1920. Η κριτική τόνισε το κλασικό πνεύμα, την τελειότητα της μορφής και τη συγκρατημένη συγκίνηση. Ο Μορεάς πεθαίνει στην κλινική του Saint Mande, στις 31-3-1910. Στην αναμενόμενη ίδρυση του περιοδικού Graecia θα στείλει χαιρετιστήρια επιστολή, η οποία χαρακτηρίζεται από τη Διεύθυνση ως η τελευταία αυτόγραφη επιστολή του – ένα είδος λογοτεχνικής διαθήκης.

Ο Μορεάς, λοιπόν, έκανε αισθητή την παρουσία του στα γαλλικά Γράμματα. Υπήρξε ιδρυτής δύο ποιητικών Σχολών, ήταν υποψήφιος για εκλογή από τη Γαλλική Ακαδημία, τιμήθηκε με το παράσημο του «Αξιωματικού της Λεγεώνος της Τιμής» και ανακηρύχθηκε «Πολίτης της Πόλεως των Παρισίων». Και τελικά, μέσα από τις διάφορες μεταμορφώσεις του, καθιερώθηκε ως ο ευαίσθητος ποιητής των Στροφών.

* H Τατιάνα Τσαλίκη - Μηλιώνη είναι ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών.

πηγή: http://news.kathimerini.gr

Παπαδιαμαντόπουλος Ιωάννης (Ψευδώνυμο: Μορεάς Ζαν)

Τόπος Γέννησης:         Αθήνα

Έτος Γέννησης:           1856

Έτος Θανάτου:            1910

Λογοτεχνικές Κατηγορίες:      Ποίηση, Δοκίμιο

Βιογραφικό Σημείωμα

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (1856-1910)

Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του νομικού Αδαμαντίου Παπαδιαμαντόπουλου και εγγονός του πρόκριτου και Φιλικού Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου. Πραγματοποίησε νομικές σπουδές στη Γερμανία (Μόναχο) και τη Γαλλία (Παρίσι). Στη Γαλλία εγκατέλειψε τις σπουδές του και μπήκε στους εκεί λογοτεχνικούς κύκλους. Μετά από τρία χρόνια παραμονής στο Παρίσι επέστρεψε για λίγο στην Ελλάδα για να ανακοινώσει στην οικογένειά του τη μόνιμη εγκατάστασή του στη Γαλλία. Το 1880 γύρισε στο Παρίσι και από τότε επισκέφτηκε τη γενέτειρά του μόνο δυο φορές, μια το 1897 για να συμμετάσχει στον ελληνοτουρκικό πόλεμο και μια το 1906 για να παρακολουθήσει παράσταση του θεατρικού του έργου Ιφιγένεια εν Ταύροις από το θίασο του ζεύγους Συλβαίν στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Στο Παρίσι ο Παπαδιαμαντόπουλος έγινε δημοφιλής ποιητής με το ψευδώνυμο Ζαν Μορεάς, ασπάστηκε αρχικά το συμβολισμό και συνδέθηκε με τους Μαλλαρμέ, Βερλαίν και Όσκαρ Ουάιλντ, εν συνεχεία ωστόσο ίδρυσε τη λεγόμενη Ρομανική Σχολή επιχειρώντας την υλοποίηση νέων ποιητικών οραματισμών, λιγότερο σκοτεινών. Στα γαλλικά δημοσίευσε ποιητικές συλλογές με γνωστότερη τη Στροφές ( που αποτελείται από έξι συνολικά τόμους και αποκαλύπτει ένα νέο προσανατολισμό του ποιητή προς το νεοκλασικισμό), μυθιστορήματα, αισθητικά και λογοτεχνικά δοκίμια, και την τραγωδία Ιφιγένεια εν Ταύροις, διασκευή από την ομώνυμη τραγωδία του Goethe. Προς το τέλος της ζωής του πήρε τη γαλλική υπηκοότητα και ήταν υποψήφιος της Γαλλικής Ακαδημίας των Αθανάτων. Πέθανε από ασθένεια του ήπατος στο Παρίσι το 1910, ενώ η σορός του αποτεφρώθηκε σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του. Στο χώρο της νεοελληνικής λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε με νεανικά ποιήματα και άρθρα, τα οποία δημοσίευσε με το πραγματικό του όνομα στο περιοδικό της εποχής Αττικός Μηνύτωρ, με τις μεταφράσεις του των έργων Φάουστ του Goethe, Η φωλιά των κοράκων του A.Houssay και κάποιων ποιημάτων του Heinrich Heine, με τον πρόλογό του στην έκδοση του έργου του Αλέξανδρου Σούτσου Ατίθασος ποιητής, με τη συμμετοχή του στην κριτική διαμάχη μεταξύ Άγγελου Βλάχου και Εμμανουήλ Ροΐδη το 1877, με κάποια ελληνόφωνα διηγήματά του, όπως Ο χρηματισμός της αθιγγανίδος και κυρίως με τη μοναδική ελληνόφωνη ποιητική συλλογή του Τρυγόνες και Έχιδναι, την οποία υπέβαλε στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό το 1873 και δημοσίευσε το 1878 σε ηλικία 22 μόλις ετών. Οι Τρυγόνες και Έχιδναι περιλαμβάνουν ποιήματα στην καθαρεύουσα, τη δημοτική και τη γαλλική γλώσσα, τα οποία τοποθετούν τον Παπαδιαμαντόπουλο στη μετάβαση από το ρομαντισμό της Α' Αθηναϊκής Σχολής στην ανανέωση του ποιητικού λόγου και τη Νέα Αθηναϊκή Σχολή.

1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ζαν Μορεάς, βλ. Άγρας Τέλλος, «Μωρεάς Ζαν», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια17. Αθήνα, Πυρσός, 1931, Γιάκος Δημήτρης, «Παπαδιαμαντόπουλος Ιωάννης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. , Μερακλής Μ.Γ., «Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος», Η ελληνική ποίηση• Ρομαντικοί – Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί• Ανθολογία – Γραμματολογία, σ.178-181. Αθήνα, Σοκόλης, 1977 και χ.σ., «Παπαδιαμαντόπουλος Ιωάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Άγρας Τέλλος, «Μωρεάς Ζαν», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια17. Αθήνα, Πυρσός, 1931.

• Γιάκος Δημήτρης, «Παπαδιαμαντόπουλος Ιωάννης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.

• Δημαράς Κ.Θ. Οι ποιηταί του ΙΘ΄ αιώνα, σ.322 κ.εξ. Αθήνα, 1954.

• Επισκοπόπουλος Ν., «Ο Ιωάννης Μωρεάς γάλλος ποιητής» , Παναθήναια3, ετ.Β΄, 31/1/1902, σ.243-245.

• Καιροφύλλας Κ. , «Ο Ζαν Μορεάς εις την Ελλάδα» , Εμπρός15, 16 και 17/4/1932.

• Κακλαμάνος Δ., Ιωάννης Μωρεάς. Αθήνα, τυπ. Εστία, 1910.

• Καπετσώνη- Μωραΐτη Σοφία, «Ζαν Μωρεάς – Γκιγιώμ Απολλιναίρ», Νέα Εστία142, 1/9/1997, ετ.ΟΑ΄, αρ.1684, σ.1260-1269 (μαζί ένα κείμενο του Απολλιναίρ για τον Μορεάς).

• Κωνσταντουλάκη – Χάντζου Ιωάννα, «Jean Moreas• Έπειτα από 100 χρόνια», Νέα Εστία121, ετ.ΞΑ΄, 1/1/1987, αρ.1428, σ.37-41.

• Μαλακάσης Μιλτιάδης, «Ο άνθρωπος», Το περιοδικό μας157, 1900.

• Μαλακάσης Μιλτιάδης, «Αναμνήσεις», Νουμάς, 1915.

• Μαλακάσης Μιλτιάδης, «Ο Μωρεάς εν Αθήναις», Παναθήναια3, ετ.Β΄, 31/1/1902, σ.245-246.

• Μαλακάσης Μιλτιάδης, «Jean Moreas», Νέα Εστία27, ετ.ΙΔ΄, 15/4/1940, αρ.320, σ.494-497 και 1η/5/1940, αρ.321, σ.547-551.

• Μερακλής Μ.Γ., «Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος», Η ελληνική ποίηση• Ρομαντικοί – Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί• Ανθολογία – Γραμματολογία, σ.178-181. Αθήνα, Σοκόλης, 1977.

• Μυρτιώτισσα, «Μορεάς», Φιλολογική Πρωτοχρονιά1950, σ.75.

• Νιρβάνας Παύλος, Φιλολογικά απομνημονεύματα. Αθήνα, χ.ε., χ.χ.

• Ξενόπουλος Γρηγόριος, «Jean Moreas: Iphigenie, tragedie en cinq actes», Παναθήναια, ετ.Ε΄, 15/11/1904, σ.86-88.

• Παλαμάς Κωστής, Άπαντα1, σ.16. Αθήνα, Μπίρης, χ.χ.

• Παναγιωτόπουλος Ι.Μ., «Τριάντα χρόνια ύστερα απ’ το θάνατο του Μορεάς», Τα πρόσωπα και τα κείμεναΑ΄• Δρόμοι παράλληλοι, σ.203-205. Αθήνα, Αετός, 1943.

• Παπαγεωργίου Αλέκος Γ., Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος μεταφραστής του «Βέρθερου» του Goethe. Αθήνα, 1963 (ανάτυπο από το περιοδικό Παρνασσός, τομ . Ε΄, αρ.2)

• Παράσχος Κλέων, «Στο περιθώριο των Στροφών», Οι Νέοι, 1919 (τώρα στον τόμο Μορφές και ιδέες, σ.5-16. Αθήνα, 1938).

• Παράσχος Κλέων, «Το ελληνικό έργο του Jean Moreas», Μορφές και ιδέες, σ.17-40. Αθήνα, 1938.

• Χριστοδούλου Γιάννης (Eloy Trouvere), Άπαντα1• Η ποίηση του Jean Moreas. Αθήνα, 1988.

• χ.σ., «Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος», Παναθήναια3, ετ.Β΄, 31/1/1902, σ.241-243.

• χ.σ., «Παπαδιαμαντόπουλος Ιωάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.

• Embiricos Alexandre, Les etapes de Jean Moreas• Preface de Charles Baoudouin. Lausanne, ed.La concorde, 1948.

• Jouanny Robert A., Jean Moreas ecrivain grecque• La jeunesse de Ioannis Papadiamantopoulos en Grece. Παρίσι, 1975 (στη σειρά Bibliotheques de Lettres Modernes, αρ.25).

• Kerofilas Costas, Moreas en Grece. Tirage a part du Messager d’ Athenes, 1932.

Αφιερώματα περιοδικών

• ΠαναθήναιαΚ΄, ετ.Ι΄, 1η/ 4/1910.

• Νέα Εστία60, ετ.Λ΄, Χριστούγεννα 1956, αρ.707.

Εργογραφία

(ελληνόφωνες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Ποίηση

• Τρυγόνες και έχιδναι. Αθήνα, 1876.

ΙΙ.Δοκίμιο

• Ολίγαι σελίδες επ’ ευκαιρία της μεταξύ των κ.κ. Ροΐδη και Βλάχου αναφυείσης φιλολογικής έριδος. Αθήνα, τυπ. Εφημερίδος των συζητήσεων, 1878.

ΙΙΙ. Συγκεντρωτικές εκδόσεις

• Οι Στροφές• Με προλεγόμενα• Μετάφραση Σ.Σκίπη. Αθήνα, 1915.

• Οι Στροφές• Μετάφραση Μ.Μαλακάση. Αθήνα, 1920.

• Οι Στροφές• μεταφραστής Τέλλος Άγρας. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1921.

• Εκλογή από το ποιητικό του έργο• Les syrtes - Les cantilenes - Le pelerin passione – Poemes et sylves. Μεταφραστής Τέλλος Άγρας με πρόλογον. Αθήνα, Ζηκάκης, 1926.

• Στροφές• Μετάφρασις Ελένης Κεσίσογλου. Αθήνα, 1933.

• Στροφές του Ζαν Μωρεάς• Μεταφρασμένες από τον Κλέωνα Β. Παράσχο μ’ ένα μελέτημα για το έργο κ’ ένα σημείωμα για τη μετάφραση. Αθήνα, 1964.

πηγή: http://www.ekebi.gr