Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2012

Τάσος Ρούσσος - Ποιήματα




Φυσάει πολύ...

Τώρα έχω για σκέπασμα
τις μέρες εκείνες του καλοκαιριού
όταν το πέλαγο βούιζε
και το μυαλό μας έλαμπε γαλάζιο.
Δροσερές φυλλωσιές
χωμένες βαθιά μες στα όνειρα
τώρα που τεμαχίζουν οι θόρυβοι τους δρόμους
κι ο φίλος είναι το πιο κυνηγημένο αγρίμι.

Δεν έχω
παρά το τριμμένο αυτό παλτό
τρύπιο στο μέρος της καρδιάς
απ' όπου μπαίνει
ο κίτρινος αγέρας του φθινόπωρου.
Φυσάει πολύ
ως τη μνήμη.

Από τη συλλογή
 Ο ξεναγός και η νύχτα (1981)

Πηγή: ανθολογία
 Η δεύτερη μεταπολεμική ποιητική γενιά (1950-1970) του Ανέστη Ευαγγέλου (εκδ. Παρατηρητής, 1994)

πηγή: http://greek-translation-wings.blogspot.com



 Αστρολάβοι

.
1.    Στην άκρη της αντένας κρεμασμένο
φεγγάρι, αλφαβητάρι του καιρού,
δίνεις ψυχή στους ήχους του νερού,
το σκάφος οδηγείς το στοιχειωμένο.

2.    Σε κύκλους στρέφει η μοίρα το καράβι
και το τιμόνι του στο πουθενά·
φεύγει, γυρίζει, χάνεται ξανά,
σα φάρος μακρινός που σβήνει, ανάβει.

3.    Όστρακα τις προπέλες σου μαγκώσαν,
Σου ροκανίσαν ξέρες το σκαρί,
έχουνε δόντια σουβλερά οι καιροί
κι ό,τι σου πήραν πίσω δεν στο δώσαν.

4.    Σ’ έχει μουσκέψει γόνιμη υγρασία,
φυτρώσανε στη γέφυρα φυτά,
στην πρύμνα ένα τσακάλι κι αλυχτά,
καθώς πλανιέσαι στην Πολυνησία.

5.    Στην έκταση έφτασες του παραδόξου·
στριγκλίζουν οι μαϊμούδες γαλλικά,
μνήμες παλιές που γίναν ξωτικά
στα χρώματα πηδούν τ’ ουράνιου τόξου.

6.    Άνεμος παραισθήσεων σε παιδεύει,
ξοπίσω σου ένας στόλος πειρατές,
χελιδονόψαρα στις κουπαστές
κι ένας στην πλώρη σκελετός χορεύει.

7.    Η τσιμινιέρα σου άξαφνα καπνίζει,
στ’ αμπάρι, στην κουβέρτα σου φωνές,
δουλεύουνε σβηστές οι μηχανές
κι άρχισε πάλι ο αργάτης να γυρίζει.

8.    Καράβι, το σκοπό σου έχεις αφήσει,
αλλάζεις την πορεία χωρίς ειρμό,
μπέρδεψες ερχομό και γυρισμό,
βοριά κι ανατολή, νοτιά και δύση.

9.    Του κάκου ταξιδεύεις – που να φτάσεις;
Πηδάλιο δεν έχει ο καιρός,
είναι παντού το “πίσω” και το “μπρος”,
ποιά σύνορα ζητάς να ξεπεράσεις;

10.    Γλιστράς από λιμάνι σε λιμάνι,
στη σιωπή θα μπεις, βουβά θα βγεις,
πριν σε γνωρίσει η βάρδια της αυγής,
κούφιο σκαρί που χρόνια έχεις πεθάνει.

11.    Φεγγάρι, ηλεκτρισμένο κεχριμπάρι,
πράσινες σπίθες τρώνε τα σκοινιά,
σκίζονται στον αγέρα τα πανιά
μ’ αναλαμπές σε κυνηγούν οι φάροι.

12.    Σε θάλασσα αρμενίζεις στοιχειωμένη,
λύνονται οι διαστάσεις, αδρανούν,
μονοστιγμής οι ναύτες σου γερνούν
και βλέπουν άλλους κόσμους ζαλισμένοι.

13.    Μες στην αιθρία ή μέσα στον τυφώνα
ψάχνεις αιώνες, κάτι αναζητάς,
για κάποιο μυστικό ρωτάς, ρωτάς
στ’ ακρόπλωρό σου τη μικρή γοργόνα.

14.    Απ’ την ψυχή της φύσης έχεις πάρει,
προστάζεις και σωπαίνουν τα νερά
κι οι ναύτες σου, με πρόσωπα νεκρά
κοιτάζουν να ραγίζει το φεγγάρι.

15.    Καράβι, ταξιδεύεις στις ταβέρνες·
το τσούρμο σου ξεχνάει με το πιοτό,
βλαστήμιες, γέλια, παραμιλητό,
παλεύει με χταπόδια και με σμέρνες.

16.    Οι γέροι ναυτικοί μόλις βραδιάζει
τις ιστορίες σου λεν στα καπηλειά·
οι άλλοι τους κοιτούν χωρίς μιλιά
και κάτι μες το βλέμμα τους αλλάζει.

17.    Αρμένισες ξανά γι’ άλλο τοπίο,
σε χάρτες μυστικούς ίσως το βρεις.
Σε περιμένει, μην αργοπορείς,
πανάρχαιο καραβιών νεκροταφείο.

18.    Σ’ έχω μπροστά μου στο μικρό τραπέζι,
τρία λεπτά κατάρτια, τρία πανιά,
όλα σωστά, τιμόνι και σχοινιά
και με τη φαντασία μου να παίζει.

19.    Έχεις πανιά, κατάρτια, τσιμινιέρα,
μικρές μπομπάρδες, ντίζελ μηχανές,
οι ναύτες σου με κόγχες αδειανές
κι ο πλοίαρχος σκελετός στην τιμονιέρα.

20.    Ο ήλιος τους ορίζοντες αγγίζει,
πύλη φωτιάς, αρμένισε για εκεί,
να δραπετεύσεις απ’ τη φυλακή,
τέτοιο ταξίδι η μοίρα σου προορίζει.

21.    Πάλεψες με στοιχειά και με δαιμόνους,
άκουσες την απόμακρην ηχώ
που ’ριξε χάμω την Ιεριχώ
και διάβηκες ποτάμια αίμα και φόνους.

22.    Το πέλαγο μελάνιασε, χιμάει,
μουγκρίζει από την άβυσσο η νοτιά,
μοιάζει θειάφι από κακή φωτιά
και στο κατάρτι ο Διάβολος γελάει.

23.    Σκάλωσε το φεγγάρι στην αντένα,
κίτρινο δόντι, δείχνει το βοριά,
παντού κοχλάζουν κύματα βαριά
και πέφτουν γύρω τ’ άστρα ματωμένα.

24.    Τρελός ο καπετάνιος στο τιμόνι
Κομφούκιο διαβάζει δυνατά,
μονάχος απαντά, μόνος ρωτά,
γελάει κι ονειρεύεται, ματώνει.

25.    Τα δέντρα μιας στενής πλαγιάς και χέρσας
το στοιχειωμένο σου έχτισαν σκαρί,
μα τώρα σε χλευάζουν οι καιροί
στο βρώμικο λιμάνι της Αμβέρσας.

26.    Εικόνες τρομερές, άγνωστης τρέλας,
όνειρα τέρατα χωρίς φωνή,
άστρα δακρύζει η νύχτα και θρηνεί
κι εσύ τραβάς γραμμή στο Βόρειο Σέλας.

Το πλοίο-φάντασμα, 1995





Γράφοντας ξεκοιλιάζεις τις λέξεις.
Οι περισσότερες έχουν ροκανίδια
μερικές ματώνουν στο βάθος
άλλες χτυπιούνται και σκούζουν
μεταμορφώνονται σε ηλιοτρόπια
σε μικροσκοπικούς πράσινους νάνους
ή σε όστρακα
με το λαμπρό
βαθιά μαργαριτάρι.




ΟΙ  ΠΟΙΗΤΕΣ

 Οι ποιητές
δεν καταλαβαίνουν
ή δεν θέλουν
 
ή δεν μπορούν
να καταλαβουν
ο ένας τον άλλον.
Το μόνο κοινό τους
 
σημείο:
Aγαπούν όλοι
τα
πουλιά.
 


******


ΕΡΩΤΙΚΟ


Σκέφτομαι τότε που έφυγες
κι αυτό το <τότε>
είναι ένα μεγάλο βουνό χιονισμένο
μπρος σε μια έρημη πεδιάδα
όπου φυσάει
  άνεμος αμετάκλητος...
Θα έλεγα
μπρος σε μια απέραντη στέπα
αν δεν φοβόμουν
 
μη με πουν
 
κομμουνιστή.


******

ΤΟ ΑΥΓΟ

Το αυγό γενικώς
περίκλειστο κι ερμητικό
δεν μπορεί να συνθίσει τον ευατό του
ίσως γιατί δεν έχει
καμιά δυνατότητα
εκδήλωσης.
Γι αυτό καταλήγει
πάντοτε 
σε πτηνό.




βιογραφικό 

Ο Τάσος Ρούσσος γεννήθηκε στην Αθήνα. Πήρε πτυχίο φιλολογίας κι εργάστηκε ως καθηγητής στην ιδιωτική και την δημόσια μέση εκπαίδευση. Το 1965 προσλήφθηκε ως υπάλληλος στο Εθνικό Θέατρο, από όπου αποχώρησε με σύνταξη το 1986. Από το 1978 δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και διετέλεσε διευθυντής της από το 1989 μέχρι την αποχώρησή του, τον Σεπτέμβριο του 2007. Ασχολήθηκε με την λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία, μετάφραση). Δημοσίευσε επιφυλλίδες, άρθρα και κριτικές λογοτεχνίας, ποιήματα και διηγήματα σε διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, πολωνικά, ρουμανικά, ισπανικά, εσθονικά και σλοβένικα. Μετέφρασε και συμπλήρωσε την αποσπασματική σωζόμενη τραγωδία του Ευρίπη "Υψιπύλη", η οποία, μεταφρασμένη στα αγγλικά από τον Αθανάσιο Αναγνωστόπουλο, παρουσιάστηκε σε αναλόγιο στην Βοστώνη το 2001 και στο Φεστιβάλ Επιδαύρου σε παγκόσμια πρεμιέρα το 2002. Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, της Εταιρείας Συγγραφέων, του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, του Θεατρικού Μουσείου και του ελληνικού Πεν Κλαμπ. Χρημάτισε πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Εθνικού Θεάτρου και αντιπρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ. Πλήθος μεταφράσεών του από το αρχαίο δράμα, καθώς και από το κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο έχουν παιχτεί από το Εθνικό Θέατρο και από διάφορους θιάσους. Η νουβέλα του "Τα χειρόγραφα" του Μανουέλ Σαλίνας, σε δικό του λιμπρέτο και μουσική Περικλή Κούκου, ανέβηκε από το Φεστιβάλ Αθηνών και αργότερα από την Λυρική Σκηνή. Έχει βραβευτεί δύο φορές από την Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας για την μετάφραση των απάντων του Αισχύλου και για τις μεταφράσεις των τραγωδιών του Σενέκα, από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων για το μεταφραστικό του έργο στο αρχαίο δράμα, καθώς επίσης και από την Ακαδημία Αθηνών, τον Δεκέμβρη του 2003, για το σύνολο της λογοτεχνικής του προσφοράς.



Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2011)
(2010)
(2008)
Πλουτώνειο, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2007)
Η νουβέλα, Ηλέκτρα
(2006)
Βέντα, Ηλέκτρα
(2005)
Ένα σύννεφο που το 'λεγαν Κοσμά, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2005)
Προς Λεύκιον, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2003)
Αυτός στο πέτρινο σπίτι, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2001)
Ο λόφος, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1999)
Η αποστολή, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1999)
Τα χειρόγραφα του Μανουέλ Σαλίνας, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(1998)
Το δέκατο τρίτο τοπίο, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1998)
Το κυνήγι της αλεπούς, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1996)
Ο Οδυσσέας, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1995)
Η πηγή του τσακαλιού, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1995)
Το πλοίο-φάντασμα, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1994)
(1993)
Ο καιρός της Λίζε, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1992)
Αγγελόπετρα, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1991)
Ο τελευταίος της συντεχνίας, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1990)
Προς την οροφή, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1989)
Μιχαήλ και άλλα διηγήματα, Εκδόσεις Καστανιώτη


Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2005)


Μεταφράσεις
(2003)
Ευριπίδης, Κρήτες, Κάκτος
(2003)
Ρουφίνος, Τα επιγράμματα του Ρουφίνου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(2001)
Πίνδαρος, Λυρικοί ποιητές 2, Κάκτος
(2001)
Πίνδαρος, Λυρικοί ποιητές 3, Κάκτος
(2000)
Seneca, Lucius Annaeus, Ιππόλυτος ή Φαίδρα, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2000)
Seneca, Lucius Annaeus, Μήδεια, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2000)
Seneca, Lucius Annaeus, Οιδίπους, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1997)
Ευριπίδης, Υψιπύλη, Κάκτος
(1994)
Λουκιανός ο Σαμοσατεύς, Άπαντα 13, Κάκτος
(1994)
Αριστοφάνης, Ειρήνη, Κάκτος
(1994)
Ευριπίδης, Εκάβη, Κάκτος
(1994)
Αριστοφάνης, Θεσμοφοριάζουσαι, Κάκτος
(1994)
Αριστοφάνης, Ιππής, Κάκτος
(1994)
Ευριπίδης, Μήδεια, Κάκτος
(1994)
Αριστοφάνης, Πλούτος, Κάκτος
(1994)
Ευριπίδης, Τρωάδες, Κάκτος
(1993)
Ευριπίδης, Άλκηστις, Κάκτος
(1993)
Ευριπίδης, Ανδρομάχη, Κάκτος
(1993)
Αριστοφάνης, Βάτραχοι, Κάκτος
(1993)
Μένανδρος, Δύσκολος, Κάκτος
(1993)
Αριστοφάνης, Εκκλησιάζουσαι, Κάκτος
(1993)
Ευριπίδης, Ηρακλής μαινόμενος, Κάκτος
(1993)
Ευριπίδης, Ιππόλυτος, Κάκτος
(1993)
Ευριπίδης, Κύκλωψ, Κάκτος
(1993)
Σοφοκλής, Οιδίπους Τύραννος, Κάκτος
(1993)
Αριστοφάνης, Όρνιθες, Κάκτος
(1992)
Αισχύλος, Αγαμέμνων, Κάκτος
(1992)
Σοφοκλής, Αίας, Κάκτος
(1992)
Αισχύλος, Αποσπάσματα, Κάκτος
(1992)
Αριστοφάνης, Αχαρνής, Κάκτος
(1992)
Ευριπίδης, Ελένη, Κάκτος
(1992)
Μένανδρος, Επιτρέποντες, Κάκτος
(1992)
Αισχύλος, Επτά επί Θήβας, Κάκτος
(1992)
Αισχύλος, Ευμενίδες, Κάκτος
(1992)
Ευριπίδης, Ηλέκτρα, Κάκτος
(1992)
Ευριπίδης, Ηρακλείδαι, Κάκτος
(1992)
Ευριπίδης, Ικέτιδες, Κάκτος
(1992)
Αισχύλος, Ικέτιδες, Κάκτος
(1992)
Ευριπίδης, Ιφιγένεια η εν Ταύροις, Κάκτος
(1992)
Ευριπίδης, Ίων, Κάκτος
(1992)
Ευριπίδης, Ορέστης, Κάκτος
(1992)
Αισχύλος, Πέρσαι, Κάκτος
(1992)
Αισχύλος, Προμηθεύς Δεσμώτης, Κάκτος
(1992)
Μένανδρος, Σαμία, Κάκτος
(1992)
Αριστοφάνης, Σφήκες, Κάκτος
(1992)
Σοφοκλής, Τραχίνιαι, Κάκτος
(1992)
Ευριπίδης, Φοίνισσαι, Κάκτος
(1992)
Αισχύλος, Χοηφόροι, Κάκτος
(1991)
Ευριπίδης, Ρήσος, Κάκτος
(1991)
Σοφοκλής, Φιλοκτήτης, Κάκτος
(1989)
Merritt, Abraham, Η σκιά που ψιθύριζε, Αίολος
(1988)
(1988)
Ευριπίδης, Ηλέκτρα, Ακαδημία Αθηνών [μετάφραση, επιμέλεια]
(1987)
Webster, John, Η δούκισσα του Μάλφι, Δωδώνη
(1985)
Asimov, Isaac, 1920-1992, Τα ρομπότ της αυγής, Κάκτος
(1982)
Terentius Afer, Publius, Το κορίτσι από την Άνδρο, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας
(1978)
Plautus, Titus Maccius, Αμφιτρύωνας, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας






2 σχόλια:

Κατερίνα Γώγου «Μου μοιάζει ο άνθρωπος μ' έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του»

  Γράφει η Θέκλα Γεωργίου Επιλογή μουσικής Θέκλα Γεωργίου και Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης «Ο μόνος τρόπος να ζήσεις και να πεθάνεις είναι να ...