Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2011

EMILY DICKINSON - Πέθανα για την Ομορφιά

Πέθανα για την Ομορφιά - και πάνω
Που είχα βολευτεί μέσα στον Τάφο
Που πέθανε για την Αλήθεια Κάποιος, έμπαινε
Σε διπλανό Δωμάτιο -
Με ρώτησε ψιθυριστά «Τι έφταιξε»;
«Η Ομορφιά», του απάντησα -
«Σ' εμένα - η Αλήθεια - Ομοια τα Δυό -
Είμαστε, Αδέρφια», είπε -
Κι έτσι, σαν Συγγενείς, μιας Νύχτας -
Τα λέγαμε απ' τα Δώματά μας -
Βρύα ώσπου έφτασαν στα χείλη μας -
Και σκέπασαν - τα ονόματά μας -

Ποίημα από τη συλλογή Το ανεξάντλητα Σημαίνον - 91 ποιήματα,
επιλ.-μτφρ.-πρόλ.: Ελλη Συναδινού, Ιδεόγραμμα 2006

I Died for Beauty - Emily Dickinson

Χωρισμός

Δύο φορές τέλειωσε η ζωή μου, προτού τελειώσει,
Μένει ακόμη να φανεί
Εάν η Αθανασία μου αποκαλύψει
Ένα τρίτο γεγονός
Τόσο μεγάλο, τόσο δύσκολο να το συλλάβει κανείς
Όσο αυτά που ήδη έτυχαν δύο φορές
Ο χωρισμός είναι όλα όσα ξέρουμε για τον παράδεισο,
Και όλα όσα χρειαζόμαστε από την κόλαση

http://www.translatum.gr/poetry/dickinson.htm

Parting

My life closed twice before its close;
               It yet remains to see
If Immortality unveil
               A third event to me,
So huge, so hopeless to conceive,
               As these that twice befell.
Parting is all we know of heaven,
               And all we need of hell.

Έμιλι Ντίκινσον

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Έμιλι Ελίζαμπεθ Ντίκινσον ήταν Αμερικανίδα ποιήτρια του 19ου αιώνα (10 Δεκεμβρίου 1830-15 Μαΐου 1886). Αν και όχι τόσο διάσημη όσο ήταν εν ζωή, πλέον θεωρείται, μαζί με τον Ουώλτ Ουίτμαν, από τους πιο αναγνωρισμένους ποιητές και αντιπροσωπευτικούς Αμερικανούς ποιητές του 19ου αιώνα[1]. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της μένοντας αποκλεισμένη στο σπίτι των γονιών της στο Άμχερστ και ολόκληρη η εργογραφία της παρέμεινε ανέκδοτη και κρυμμένη μέχρι και το θάνατό της. Εξαίρεση αποτέλεσαν μονάχα πέντε ποιήματα, από τα οποία τρία δημοσιεύτηκαν ανώνυμα και ένα εν αγνοία της ίδιας της ποιήτριας.

Οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον

Η Έμιλι γεννήθηκε το 1830 στο Άμχερστ της Μασαχουσέτης. Ο πατέρας της ποιήτριας, Έντουαρντ Ντίκινσον, είχε σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και εργαζόταν ως δικηγόρος στο Άμχερστ της Μασαχουσέτης, ενώ αργότερα εκλέχθηκε μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Συγκλήτου της πολιτείας και μέλος του Αμερικάνικου Κογκρέσου. Στις 6 Μαΐου 1828, παντρεύτηκε την Έμιλι Νόρκρος Ντίκινσον και έκαναν τρία παιδιά: τον Γουίλιαμ Ώστιν, την Έμιλι Ελίζαμπεθ και τη Λαβίνια Νόρκρος, η οποία ήταν και αυτή που ανακάλυψε το έργο της αδερφής της, το συγκέντρωσε και το εξέδωσε μετά το θάνατό της.

Η Έμιλι Ντίκινσον προερχόταν από μια οικογένεια με ρίζες στη Νέα Αγγλία: οι πρόγονοί της έφτασαν στη Αμερική κατά το πρώτο μεταναστευτικό πουριτανικό κύμα. Συνεπώς, η αυστηρή προσήλωση της οικογένειάς της στον προτεσταντισμό επηρέασε και το έργο της ποιήτριας.

Η Έμιλι έζησε απομονωμένη στο δωμάτιό της μέχρι το θάνατό της. Σπάνια έβγαινε από το σπίτι κι ερχόταν σε επαφή με ελάχιστους ανθρώπους, οι οποίοι όμως την επηρέασαν σε μέγιστο βαθμό στην ποίηση και το τρόπο σκέψης της. Το 1854, γνώρισε τον πάστορα Τσαρλς Γουάντσγορθ σε ένα ταξίδι στην Φιλαδέλφεια. Ορισμένοι κριτικοί πιστεύουν ότι οι ρομαντικοί στίχοι των ποιημάτων της τα επόμενα χρόνια προέρχονταν από τον πλατωνικό έρωτά της για τον πάστορα, ωστόσο η ίδια τον αποκαλούσε "τον πιο κοντινό της άνθρωπο πάνω στη γη"[2].

Ποίηση και επιρροές

Τα αδέρφια της Έμιλι δεν ήταν μόνο η οικογένειά της, αλλά και οι σύντροφοι στις πνευματικές ενασχολήσεις της. Η ποίησή της αντανακλά τη μοναξιά που ένιωθε η ίδια, αλλά και στιγμές έμπνευσης που δίνουν ίσως μια αίσθηση ευτυχίας. Επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από το θρησκευτικό συντηρητισμό της οικογένειάς της, αλλά και του αστικού πουριτανικού περιβάλλοντος της πόλης όπου ζούσε, ενώ φαίνεται να αντλεί επιρροές και από τους Μεταφυσικούς Άγγλους ποιητές του 17ου αιώνα. Θαύμαζε τον Τζον Κητς και τους Ρόμπερτ και Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ.

H Ντίκινσον ήταν ιδιαίτερα παραγωγική στον αριθμό των ποιημάτων της, που ξεπερνούν τα 800 και συχνά τα έστελνε μέσω αλληλογραφίας σε φίλους της, ωστόσο δεν αναγνωρίστηκε ευρέως κατά τη διάρκεια της ζωής της. Πέθανε στο Άμχερστ το 1886 και ο πρώτος τόμος ποιημάτων της εκδόθηκε μετά θάνατον το 1890 κι ο τελευταίος το 1955.

Ελληνικές μεταφράσεις

Φύση: Ποιήματα της Έμιλυ Ντίκινσον, Άννα Δασκαλοπούλου, Αθήνα: Ειδική Εκδοτική 1995

Ποιήματα,, ἐπιλογή - μετάφραση Ἀγγελική Σιδηρά, Ἀθήνα: Ἑρμείας 1996

Επι-γράμματα, εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Κώστας Ιωάννου, Κορωπί: Κρωπία 2000

Emily Dickinson: Ἡ ποιήτρια τῶν ἑπομένων ἐποχῶν, ἐπιλογή καί μετάφραση ποιημάτων, πρόλογος καί σχόλια Κώστας Ἰωάννου, Κορωπί: Κρωπία 2000

Ζωή: Ποιήματα, μετάφραση Άννα Δασκαλοπούλου, Αθήνα: Ζαχαρόπουλος 2003

Το μέγα ύδωρ : Εικοσιεπτά ποιήματα, μετάφραση - πρόλογος Διονύσης Καψάλης, Αθήνα: Άγρα 2004

44 ποιήματα και 3 γράμματα, επιλογή - μετάφραση - σχολιασμός - επίμετρο Ερρίκος Σοφράς, Αθήνα: Ροδακιό 2005

Μιά ὥρα εἶναι μιά θάλασσα: Τά ὀλιγόστιχα, εἰσαγωγή, μετάφραση, σχόλια Κώστας Ἰωάννου, Κορωπί: Κρωπία 2005

Αγάπη : Ποιήματα, μετάφραση Άννα Δασκαλοπούλου; ζωγραφική Θανάσης Καραμήτας, Αθήνα: Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος 2005

Τό ἀνεξάντλητα Σημαῖνον: 91 ποιήματα, ἐπιλογή - μετάφραση - πρόλογος Ἕλλη Συναδινού, Ἀθήνα: Ἰδεόγραμμα 2006

Παραπομπές