Έβλεπα χθες το βράδυ ξανά την υπέροχη ταινία του PaulThomas Anderson, Magnolia όταν ένας από τους «καταδικασμένους» χαρακτήρες της ξεστόμιζε την για πάντα χαραγμένη ατάκα στο φανταστικό βιβλίο της ζωής πως:«Μπορεί εμείς να έχουμε ξεμπερδέψει με το παρελθόν, αλλά το παρελθόν δεν έχει ξεμπερδέψει ακόμα μαζί μας». Κάπως έτσι πρέπει να αισθανόταν για το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του ένας από τους καλύτερους ποιητές της Σλοβενίας αφού στα χρόνια των ταφών του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, έχασε πατέρα και τα δυο αδέρφια του βάζοντάς τον για πάντα σε μια ρούγα φόβου και θανατικού για πολλά χρόνια. Γεννημένος τον Οκτώβρη του 1929 ο Dane Zajc μετά από τον θάνατο των δικών του παράτησε το σχολείο συνεχίζοντάς το λίγα χρόνια αργότερα και μετά το τέλος της Δεύτερης Μεγάλης Παραφροσύνης. Αποβλήθηκε κάμποσες φορές από το γυμνάσιο, φυλακίστηκε σε αναμορφωτήρια για τις πολιτικές του πεποιθήσεις κι όταν τελικά το 1958 κατάφερε να τελειώσει το άχαρο διδακτήριο μέσα από ιδιωτικά μαθήματα, δεν του επιτράπηκε ποτέ να σπουδάσει στο κολέγιο. Είναι εκεί που αρχίζει να γράφει ποιήματα προϋπαντώντας την ενηλικίωση με στίχους άμεσους, μεταφορές δικασμένες από τις προσωπικές του σκιές και γλώσσα σκληρά συναισθηματική να μολογάει μέσα από φανταστικές μουσικές. Κάπου αργότερα και μεγαλώνοντας πια έρχεται ο σαρκασμός, το μαύρο χιούμορ ανάμεσα στις γραμμές ξεμπερδεύει με το παρελθόν και τις τραυματικές εμπειρίες του χαμού. Τα θανατηφόρα ζωντανά του κόσμου παίρνουν τις θέσεις των ανθρώπων. Κοράκια και σκορπιοί έρχονται να κάτσουν για τα καλά πάνω στο χαρτί και το ανθρώπινο είδος θα κατασπαραχτεί μέσα από την ποίηση τουDane Zajc διαβαίνοντας πάνω σε μια τριχιά που χωρίζει το υπαρξιακό από το σουρεαλιστικό, ενώ την ίδια στιγμή το θύμα μπορεί κάλλιστα να γίνει κι ο εκτελεστής.
Λίγο μετά τα εγκαίνια μιας καινούργιας χιλιετίας, ο περιπλανώμενος συνθέτης και τραγουδιστής των Walkabouts,Chris Eckman, παίρνει το νοματιό του και από την ηλιόλουστη Πορτογαλία αποφασίζει να μετακομίσει στην γκρίζα Σλοβενία. Μια βραδιά και σ’ ένα μπαρ κοντά στο κέντρο της Λιουμπλιάνα, ένας φίλος του κάνει δώρο μια συλλογή ποιημάτων, (Barren Harvest), του Dane Zajc, μεταφρασμένα στα Αγγλικά. Ο Eckman βρίσκει στην ποίηση του Zajc βίαιες αποδράσεις, νυχτώβιες ώρες και μια ήσυχη αίσθηση της απώλειας. Τραχιά συναισθήματα και καταστάσεις που κι ο ίδιος έχει ξεβγάλει με τις μουσικές του σε ανύχτωτες πανδαισίες. Αποφασίζει να μελοποιήσει τους στίχους και αποφασίζει να το κάνει μαζί με τον ποιητή. Ξεκινούν να δουλεύουν αλλά δυστυχώς τον Οκτώβρη του 2005 ο Zajc πεθαίνει από καρκίνο αφήνοντας πίσω του μια ποιητική κληρονομιά – τροφή για τις επόμενες γενιές. Ο Eckman παρατάει προσωρινά το όλο project, συνεχίζει να ζει στους δρόμους που περπάτησε ο αγαπημένος του ποιητής και το 2008 αποφασίζει με πλήρη ευθύνη κι απόλυτη προσήλωση να ολοκληρώσει το άλμπουμ που πάλευε τρία χρόνια. Ο δίσκος που ονομάστηκε The Last Side of theMountain και κυκλοφόρησε στα μέσα της προηγούμενης χρονιάς έμελλε να στήσει ένα μουσικοποιητικό ξημέρωμα φτιασιδωμένο από μια ποίηση και μια μουσική όπου το παρελθόν δεν ξεμπέρδεψε ακόμα μαζί της.
υ.γ. Δεν γνωρίζω αν έχει κυκλοφορήσει κάτι από τις εγχώριες εκδόσεις για τον ποιητή. Το μόνο που βρήκα στα κιτάπια μου είναι το παρακάτω ποίημά μεταφρασμένο από τον Κώστα Αρσάκη.
Dane Zajc…Όλα τα πουλιά
Θα σκοτώσουμε όλα τα πουλιά.
Όλα. Όλα, είπανε τα κοράκια στο σκοτάδι.
Και στη σιωπή της νύχτας άκουσα
κάποιον, στον κήπο, να σκοτώνει τα πουλιά μου.
Και τώρα ξέρω
πως δε θ’ ακούω το πρωί
τραγούδια πια,
κι ένιωσα θλίψη στην ψυχή μου.
Όλα. Όλα τα πουλιά, είπαν.
Κι αισθάνθηκα
να χτυπούν τριγύρω μου
μαύρες φτερούγες
και να με κοιτούν
κίτρινα μάτια κόρακα.
Τι με κοιτάς, κοράκι, ρώτησα.
Δεν κρύβω μέσα μου κοράκια.
Όλα. Όλα τα πουλιά.
Θα τα σκοτώσω όλα, απαντά.
Και τότε τρόμαξα
πως κάποια νύχτα ίσως
μες’ στο σκοτάδι
θα με ξεσκίσει,
ψάχνοντας με το όλο μανία ράμφος του,
αν μέσα μου κουρνιάζουνε πουλιά.
Νιώθω τώρα παντού να με κοιτούν
κίτρινα μάτια κόρακα.
Κάτι ξεσκίζει την ψυχή μου,
που μοιάζει με σφαγμένο πια πουλί.
Όλα. Θα τα σκοτώσουμε όλα.
Όλα τα πουλιά, φώναζαν οι κόρακες
Κάτω απ’ το σκοτεινό ουρανό.
Dane Zajc in Janez Škof - Ni Te
Dane Zajc
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dane Zajc (
pronunciation (help·info)) (26 October 1929 – 20 October 2005) was a Slovenian poet and playwright. He served as president of the Slovene Writers' Association (1991–1995), and was awarded the prestigious Prešeren Award for lifetime achievement (1981). Together with Edvard Kocbek and Gregor Strniša, he is considered as the most important Slovenian poet of the second half of the 20th century.
pronunciation (help·info)) (26 October 1929 – 20 October 2005) was a Slovenian poet and playwright. He served as president of the Slovene Writers' Association (1991–1995), and was awarded the prestigious Prešeren Award for lifetime achievement (1981). Together with Edvard Kocbek and Gregor Strniša, he is considered as the most important Slovenian poet of the second half of the 20th century.Life
He was born as Danijel Zajc in the Upper Carniolan village of Zgornja Javoršica near Moravče, in a relatively wealthy peasant family. He was traumatized by the experience of World War II. At the age of 13, he witnessed the brutal death of his father, when the Nazis burned his native house, throwing his father in the flames. Two of his brothers fell in the partisan resistance. During the war years, he dropped out of school. He continued his education after 1945, first in a special course for young war victims in Domžale, and then in Kamnik and Gornja Radgona.
In 1947, he enrolled to the Poljane Grammar School in Ljubljana. During this time, he befriended several young writers and poets. Together with Lojze Kovačič, Viktor Blažič in Janez Menart, he founded the youth literary magazine called Mi, mladi (We, the Young), where he published his first poems.
In 1951, he was arrested by the Communist authorities, and sentenced to three months in prison. He was expelled from the Poljane grammar school. After release from prison, he was drafted to the Yugoslav People's Army. Bad experiences with the Yugoslav Communist regime affirmed his skepticism against the Communist ideology, turning him into a lifelong anti-Communist.
Between 1953 and 1955, he worked as a clerk at the post office. In 1955, he got a job at the City Library of Ljubljana, where he worked until retirement in 1989. In 1958, he completed his high school with external exams, but was not allowed to enroll to the university.
In the mid 1950s, Zajc became part of a circle of critical Slovene intellectuals, known as the Critical generation. The group was formed by poets (besides Zajc, alsoGregor Strniša and Veno Taufer), writers (Lojze Kovačič, Marjan Rožanc, Rudi Šeligo), playwrights (Dominik Smole, Primož Kozak), and theoreticians (Taras Kermauner, Veljko Rus, Janko Kos, Jože Pučnik). They introduced contemporary existentialist currents in Slovenia Slovenia
After both journals were banned by the Communist regime, Zajc withdrew from public life, but continued writing and publishing his poetry and plays. He again returned to the public scene in the late 1980s, during the Slovenian Spring, becoming a vocal supporter of the Slovenian Democratic Opposition. During the 1990s, he served as president of the Slovenian Writers' Association.
He died in Ljubljana.
The American singer and songwriter Chris Eckman released a CD in 2008 called "The Last Side of the Mountain". It contains more than 10 adaptations of poems by Dane Zajc, translated into English by Eckman's Slovenian wife Anda Eckman.
Work
He was an author of neo-expressionist poems about irresolution and fear of contemporary man (Požgana trava, Ubijavci kač), poetical dramas based on Slovenian folklore (Mlada Breda, Voranc, Jaga baba, antique and other motifs (Otroka reke. Paris
References
"Zajc Dane". Internetowa encyklopedia PWN. Retrieved 2007-06-19. (Polish)
"Zajc Dane". WIEM Encyclopedia. Retrieved 2007-06-19. (Polish)
External links
Detrez, Raymond; Kooman, Ko (transl.). "Dane Zajc". Poetry International Web.
Πολύ καλό αφιέρωμα .
ΑπάντησηΔιαγραφή