TOMAS TRANSTROMER - ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 2011

TOMAS TRANSTROMER - To φως πλημμυρίζει το σπίτι

Εξω απ' το παράθυρο στέκει το μακρύ ζώο της άνοιξης
ο διαφανής δράκος από φως ήλιου
περνά γρήγορα από μπροστά μας σαν ατέλειωτο
προαστιακό τρένο - δεν προλάβαμε καθόλου να δούμε το
κεφάλι του.

Οι βίλες της παραλίας μετακινούνται κατά πλάτος
είναι περήφανες σαν καβούρια.
Ο ήλιος κάνει τ' αγάλματα να βλεφαρίσουν.

Η πύρινη θάλασσα που μαίνεται στο διάστημα
διαπερνά τη γη και γίνεται χάδι.
Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει.

Ποίημα από τη συλλογή Η πένθιμη γόνδολα,
μτφρ.-επίμ.: Βασίλης Παπαγεωργίου, Εκδόσεις Νεφέλη 2000

Η ΣΚΟΡΠΙΑ ΕΝΟΡΙΑ

Ι
Δεχτήκαμε να δείξουμε τα σπίτια μας.
Ο επισκέπτης σκέφθηκε: Καλά περνάτε.
Οι τρώγλες μέσα σας υπάρχουν.

ΙΙ
Μέσα στην εκκλησία: Τόξα και θόλοι
λευκοί σαν γύψος, σαν γύψινος επίδεσμος
γύρω από το σπασμένο χέρι της πίστης.

ΙΙΙ
Μέσα στην εκκλησία ο δίσκος των φτωχών
μόνος του υψώνεται απ’ το πάτωμα
και προχωρεί διασχίζοντας σειρές των καθισμάτων.

ΙV
Αλλά οι καμπάνες πρέπει να θαφτούν κάτω στη γη.
Κρέμονται από τις σιδεριές των υπονόμων.
Ηχούν κάτω απ’ τα βήματά μας.

V
Ο υπνοβάτης Νικόδημος κατευθύνεται
προς τη Διεύθυνση. Ποιά διεύθυνση;
Δεν ξέρω. Όμως εκεί πηγαίνουμε όλοι.



Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ.
Από το βιβλίο: «Σύγχρονη σουηδική ποίηση.», Πρόλογος - επιλογή – μετάφραση Μαργαρίτα Μέλμπεργκ, επιμέλεια των ποιημάτων Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, Εκδόσεις Γνώση, Αθήνα 1994, σελ. 187-188.

Ο Τούμας Τράνστρεμερ (σουηδικά:Tomas Tranströmer) (γεν. 15 Απριλίου 1931, Στοκχόλμη) είναι Σουηδός συγγραφέας, ποιητής και μεταφραστής. Η ποίησή του έχει μεγάλη επιρροή τόσο στη Σουηδία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Το 2011 βραβεύτηκε με το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, "γιατί μέσα από τις συμπυκνωμένες, διαυγείς εικόνες του, μας δίνει μια φρέσκια πρόσβαση στην πραγματικότητα".

Βιογραφία

Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευσή στη σχολή Södra Latin School της Στοκχόλμης και αποφοίτησε ως ψυχολόγος από το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης το 1956, με πρόσθετες μελέτες στην ιστορία, τη θρησκεία και τη λογοτεχνία.[2] Άρχισε να γράφει στα δεκατρία, και δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή ποιημάτων, 17 dikter(Δεκαεπτά Ποιήματα) το 1954.

Άλλοι ποιητές κατηγόρησαν τον Τράνστρεμερ πως δεν ακολουθούσε την παράδοση του και δεν περιλαμβάνονταν πολιτικά θέματα στα ποιήματα και τα μυθιστορήματά του. Το έργο του, όμως, περιλαμβάνει και αναπτύσσει περαιτέρω τον μοντερνισμό και την εξπρεσιονιστική και υπερρεαλιστική γλώσσα της ποίησης του 20ού αιώνα. Οι φαινομενικά απλές εικόνες του από την καθημερινή ζωή και τη φύση, αποκαλύπτουν μια μυστικιστική αντίληψη για τις καθολικές πτυχές του ανθρώπινου μυαλού. Ο Τράνστρεμερ και ο Αμερικανός ποιητής Robert Bly είναι στενοί φίλοι και η αλληλογραφία τους έχει δημοσιευθεί στο βιβλίο Mail Air.[2]

Το 1990 Τράνστρεμερ υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο που επηρέασε την ομιλία του, αλλά αυτός συνεχίζει να γράφει. Τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2011, και πολλοί τον θεωρούν έναν από τους διασημότερους ποιητές της Σουηδίας. Άλλα βραβεία με τα οποία έχει τιμηθεί περιλαμβάνουν το Βραβείο Ποίησης Bonnier, το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας Neustadt, το βραβείο Oevralids, το Petrarca-Preis στηΓερμανία, το Χρυσό Στεφάνι των Ποιητικών Βραδιών της Στρούγκα (στην πΓΔΜ) και το σουηδικό βραβείο από το Διεθνές Φόρουμ για την ποίηση. Το 2007, έλαβε το ειδικό βραβείο αναγνώρισης Lifetime, που δίνεται από τους διαχειριστές του Griffin Trust for Excellence in Poetry, το οποίο απονέμει επίσης το ετήσιο Βραβείο Ποίησης Griffin. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πενήντα γλώσσες.

Εκτός από το έργο του ως συγγραφέας, ήταν επίσης ένας σεβαστός ψυχολόγος πριν το εγκεφαλικό επεισόδιο του. Εργάστηκε σε φυλακές ανηλίκων, καθώς και με άτομα με ειδικές ανάγκες, κατάδικους και ναρκομανείς.

Ο Τούμας Τράνστρεμερ ζει με τη σύζυγό του Μόνικα, με την οποία έχουν δύο κόρες.

Παίζει πιάνο καθημερινά, με το αριστερό χέρι, καθώς το δεξί του έχει πληγεί μετά το εγκεφαλικό, και περνάει τα πρωινά του ακούγοντας κλασική μουσική, όπως διηγήθηκε η σύζυγός του σε συνέντευξή της στη σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter.

Ποιητικές συλλογές στα Σουηδικά

17 dikter (1954)

Hemligheter på vägen (1958)

Den halvfärdiga himlen (1962)

Klanger och spår (1966)

Mörkerseende (1970)

Stigar (1973)

Östersjöar (1974)

Sanningsbarriären (1978)

Det vilda torget (1983)

För levande och döda (1989)

Sorgegondolen (1996)

Den stora gåtan (2004)

Galleriet: Reflected in Vecka nr.II (2007, artist book του Modhir Ahmed)

Μεταφράσεις στα Ελληνικά

Τα Ποιήματα (άπαντα τα ποιήματα του Τράνστρεμερ), μετάφραση Βασίλης Παπαγεωργίου, εκδόσεις Printa.

Η πένθιμη γόνδολα (Sorgegondolen), μετάφραση Βασίλης Παπαγεωργίου, εκδόσεις Νεφέλη.

Παραπομπές

↑ The Nobel Prize in Literature 2011 - Press Release. Nobelprize.org (ανακτήθηκε 2011-10-06 )

↑ 2,0 2,1 2,2 "Swedish poet Tomas Transtromer wins Nobel literature prize for ‘condensed, translucent’ works". Associated Press. 6/10/2011.

↑ http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_06/10/2011_409622

[Επεξεργασία]Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επίσημο Website

Βιογραφία στο Pegasos

Βιογραφία και Ποιήματα στο Poets.org

Biographical profile on Bloodaxe Books website

Griffin Poetry Prize Lifetime Recognition tribute, including audio and video clips

Ποιήματα στα Αγγλικά στο περιοδικό Samizdat

Poetry Fix video on Tranströmer