ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ: ΛΕΙΑ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ

Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2012

ΛΕΙΑ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ - ΚΑΡΑΒΙΑ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Η αιτία που σωπαίνω

Η αιτία που σωπαίνω

είναι πως μιλάτε τόσο όμορφα

Πάμπλο Νερούντα

Γιάννη Ρίτσο

Λάγκστον Χιουζ.

Ωστόσο απόψε κάνω εξαίρεση

γιατί εσείς δεν είδατε τον καλό μου

γυμνόστηθο στο φεγγάρι

με ώμους από μάρμαρο

μπράτσα από σκληρό φως

αυχένα κύκνου

εσείς δεν ακούσατε

τον τρυφερό στεναγμό του

να πλαταίνει θώρακα μυθικό

ετοιμοπόλεμο

κι είναι μα την αλήθεια κρίμα

να μείνει ανύμνητη

τόση λεβεντιά.

Στο τρίτο λάλημα

Τόξερε

πως στο τρίτο λάλημα

θα τον αρνιόταν.

Στο κάτω-κάτω

προτιμούσε νά’ ταν ολομόναχος

την ώρα κείνη.

Προμάντευε στα μάτια των παρισταμένων

την μικρήν ικανοποίηση

μαζί με τη μικρή περιφρόνηση

που ο αρνητής έγινε όμοιός τους.

Πρόβλεπε την οργή τους

που μόνο αυτός δε θα γινόταν όμοιός τους

ποτέ.

Στο τρίτο λάλημα

ο άλλος

τον κοίταξε μ’ ένα χαμόγελο δόξας

κι οδύνης

και δεν τον αρνήθηκε.

Τότε

για πρώτη φορά

εκείνος είδε πόσο επίπονο τού ήταν

να μοιραστεί τη θυσία.

(Δημοσιεύτηκε στην «Επιθεώρηση Τέχνης», τ. 41, Μάης 1958, σελ. 286)

πηγή: http://www.sarantakos.com

Η ιστορία μας

Μπορείς να φανταστείς ένα άδειο δωμάτιο;
Όχι άδειο από πρόσωπα.
Τελείως άδειο.
Με αστόλιστα παράθυρα.
Με ολόγυμνους τοίχους.
(Χωρίς ακόμη κι αυτές τις γρατσουνιές
που μαρτυράνε χέρια που περάσαν.)
Ένα κενό
πεντακάθαρο δωμάτιο
όπου θα μπορούσαν να 'χουν γίνει
τόσα
και τόσα.

Η ιστορία μας

Από τη συλλογή Αναβαθμοί (1957)

πηγή: http://greek-translation-wings.blogspot.com

Προς Αντιγόνην

Ο αδελφός σου κείται νεκρός, Αντιγόνη.

Χτες η ατίθαση φωνή του ξερνούσε

μίσος κι ανατρεπτικά συνθήματα,

όποιος τον άκουγε το 'χε για σίγουρο

πως η αυγή του Σαββάτου θα τον εύρισκε

πορθητή ή σκοτωμένο.

Τώρα πια σβήστηκαν οι εμπρηστικές

αστραπές των ματιών του.

Δε ζει ο θρασύς

που διαλογίστηκε να ρίξει τους κρατούντες

και παραβαίνοντας τους νόμους να καυχιέται

ότι είναι τέτοια πράξη ενδοξότατη.

Πότε σήκωσε το κεφάλι; Πώς ξέφυγε

τους φρουρούς, τους πυκνούς σωματοφύλακες,

τους σπιούνους μας; Πότε γίνηκαν τέσσερεις,

πότε γίνηκαν εκατό, πώς υποδαύλισαν

τη φωτιά που αδιόρατα φούντωσε

μέσα στην άλαλη πόλη;

Δεν καταλάβαμε καν τι ζητούσαν.

Αν ήθελαν για ελόγου τους την εξουσία

θα 'ταν πιο λογικό. Άρχοντες ανεβαίνουν,

άλλοι πέφτουν. Αυτοί διαλαλούσαν ότι η πόλη

δεν ανήκει σε αρχόντους, παρά στο λαό.

………………………………………………..

Αλίμονο στην πόλη που ανωφέλητα

φυτεύει τέκνα. Αν δείχνονταν νομοταγείς

τώρα θα ζούσαν και θα τους είχαμε

στηρίγματα μας, όχι φαντάσματα

να μας ταράζουν την ανάσα και τον ύπνο.

Φέτο δε θά 'ρθει η άνοιξη, δε θ' αφήσουμε

τους κούκους να τιτιβίσουν τα τραγούδια

των στασιαστών, τις μυγδαλιές να τους μυρώσουν,

όχι, τον ήλιο δε θα τον αφήσουμε

να ξεκαλοκαιριάσει, και τα τζιτζίκια

να τσιρίζουν ζει ζει ζει.

Ετούτος ο Νοέμβρης θα μείνει καρφωμένος

μέσα στο χρόνο, με τις ατέλειωτες του νύχτες,

με το βοριά στα στηλωμένα μάτια μας,

με τους τριγμούς κλαριών ή πατημάτων,

κρωγμούς ή συνθηματικές κραυγές συνωμοτών.

Δεν ξεγελιόμαστε απ' τα τεχνάσματα σας.

Κάποιος ρίχνει κόκκινο χρώμα στα ποτάμια —

δεν έρευσε από φλέβες τόσο κόκκινο.

Κάποιος βάφει πορφυρένια τη θάλασσα

και τα σύννεφα στάζουν αίματα, αίματα,

πλημμυρίζουν οι δρόμοι.

Από τη συλλογή Προς Αντιγόνην, Αθήνα, 1975.

Το πήρα από την ανθολογία του Ηλία Γκρη «Το μελάνι φωνάζει – Η 17η Νοεμβρίου 1973 στη λογοτεχνία» των εκδόσεων Μεταίχμιο.

πηγή: http://www.sarantakos.com

Λεία Χατζοπούλου-Καραβία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Λεία Χατζοπούλου-Καραβία (1932 - ) είναι σύγχρονη Ελληνίδα συγγραφέας και ποιήτρια.^[1]

Βιογραφικό

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1932, σπούδασε θέατρο, αγγλική και ελληνική φιλολογία, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά, ρωσικά και άλλες γλώσσες. Είναι δρ. Συγκριτικής Γραμματολογίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Η διδακτορική της διατριβή είχε τίτλο "Οι Ερινύες επί σκηνής στην οικογένεια των Ατρειδών - Αισχύλου Ορέστεια, Ζ. Ζιρωντού Ηλέκτρα, Ζ. Π. Σαρτρ Οι Μύγες, Τ. Σ. Έλιοτ Η Οικογενειακή Συγκέντρωση", Σορβόννη, 1992.

Θέατρο [Επεξεργασία]

Διδάσκει θέατρο, διευθύνει το "Θεατρικό Εργαστήρι Νέας Σμύρνης". Από το 1996 οργανώνει στην Ελλάδα κάθε δύο χρόνια διεθνή συνέδρια θεατρολογίας ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Θεατρικής Έρευνας στην Ελλάδα. Είναι Πρόεδρος του Διεθνούς Forum Θεατρικών Συγγραφέων του Ι.Τ.Ι. της UNESCO.

Εργογραφία

Το έργο της περιλαμβάνει ποιητικές συλλογές, πεζογραφήματα και θεατρικά έργα για ενήλικες και για νέους. Επίσεις έχει μεταφράσει έργα από διάφορες γλώσσες. Πολλά έργα της έχουν μεταφραστεί, δημοσιευτεί ή εκδοθεί σε άλλες χώρες, κι έχουν παιχτεί στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο ή στο θέατρο, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ποίηση

1956 - Σχέδια στο νερό
1956 - Αναβαθμοί
1960 - Δυο στιγμές του σίδερου
1961 - Τα παιδιά της Εστρέδα Νάδα, 1979 Εκδ. Καστανιώτη (με σχέδια Π. Βαλσαμάκη).
1963 - Οι καρποί του πικρού δέντρου
1963 - Συγκομιδή 1956-1963
1973 - Το σημάδι
1975 - Προς Αντιγόνην, 1995 Aan Antigone, φλαμανδική μετάφραση, Έκδ. Decreus.
1976 - Το λάβαρο και το σημάδι
1981 - 30 ποιήματα ζωής και θανάτου
2006 - Μετά τα 30, Εκδ. Γαβριηλίδης.
2006 - Πενήντα (Ποίηση 1956-2006), Εκδ. Γαβριηλίδης.
2009 - Poèmes – Poemas, Bilateral, 2009 Poems – Gedichte, Bilateral.

Πεζογραφία

1959 - Καλοκαίρι, 1978 Εκδ. Καστανιώτη.
1963 - Ο δρόμος του θυμωμένου ποταμού, 1977 Εκδ. Καστανιώτη.
1965 - Κούρος, Εκδ. Κέδρος.
1969 - Τα σιωπηλά πλήκτρα, 1979 Εκδ. Καστανιώτη, 1989 Εκδ. Πατάκη, 1984 The Silent Piano Keys, Bilateral.
1973 - Ο λιόντας, 1984 Le lion, μετάφραση Γιώργος Σπανός, Bilateral.
1977 - Πρωί – Μεσημέρι – Βράδυ, διηγήματα, Εκδ. Καστανιώτη. Από αυτό: 1993 Die Schwägerinnen (Οι συννυφάδες), διήγημα στο "Frauen in Griechenland", Εκδ. DTV.
1979 - Ο Καλογιός – Γύζης, Σειρά "Έλληνες ζωγράφοι για παιδιά", Εκδ. Εξάντας.
1979 - Παιδική Συναυλία – Ιακωβίδης, Σειρά "Έλληνες ζωγράφοι για παιδιά", Εκδ. Εξάντας.
1979 - Υπερμνησία, Εκδ. Καστανιώτη, 1984 Εκδ. Εστίας.
1979 - Ρίκι, μια ιστορία για τυφλοπόντικες κάθε ηλικίας, Εκδ. Καστανιώτη, 1988 Εκδ. Πατάκη, 1984 Riki, eine Geschichte für Maulwürfe jeden Alters, μετάφραση Χ. Πολυχρονόπουλος & Ε. Prenzel, Bilateral. (βλ. 2001-2005)
1991 - Ο Σιλβάτικος και η Ρίκι (βιβλίο και κασέτα με τραγούδια Δημήτρη Λέκκα σε στίχους της συγγραφέα), Εκδ. Γνώση. (βλ. 2001-2005)
1991 - Η Ρίκι κι η φαμίλια της (βιβλίο και κασέτα με τραγούδια Δημήτρη Λέκκα σε στίχους της συγγραφέα), Εκδ. Γνώση. (βλ. 2001-2005)
1993 - Η Αλίκη στη χώρα των ονείρων (μυθιστόρημα & θεατρικό), Εκδ. Πατάκη.
1997 - Ο πρίγκιπας Μιχάλης (μυθιστόρημα & θεατρικό), Εκδ. Πατάκη.
1998 - Köprü Olan Deniz – Ένα Θαλασσινό Γεφύρι - A Bridge of Sea, Εκδ. KÖK (Τουρκία), Τουρκική μετάφραση & εικονογράφηση Serpil Ural, 2001 Σειρά "Τα παιδιά του κόσμου", Εκδ. Φυτράκη.
2000 - Η Άννα και οι θαυματουργές λέξεις, Εκδ. Πατάκη.
2002 - Το διπλανό σπίτι – The House Next Door, Σειρά "Τα παιδιά του κόσμου", Εκδ. Φυτράκη.
2002 - Μάνος και ο Οσμάν ταξιδεύουν – Manos and Osman Travel, Σειρά "Τα παιδιά του κόσμου", Εκδ. Φυτράκη.
2002 - Το σχολείο του κόσμου – The School of the World, Σειρά "Τα παιδιά του κόσμου", Εκδ. Φυτράκη.
2001-2005 Σειρά: Η Ρίκι κι η φαμίλια της:

2001 - Ρίκι, Βραβείο Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, Εκδ. Πατάκη.
2002 - Η Ρίκι δεν είναι πια πιτσιρίκι, Εκδ. Πατάκη.
2002 - Πετάει – πετάει η Σίσι, Εκδ. Πατάκη.
2002 - Ο Τίκι εξερευνητής, Εκδ. Πατάκη.
2004 - Η Λίλι στο βυθό, Εκδ. Πατάκη.
2004 - Ο Βάκι φυσιοφύλακας, Εκδ. Πατάκη.
2005 - Η Ρίκι κι ο Σιλβάτικος στην κορυφή του κόσμου, Εκδ. Πατάκη.

2007 - Ο δρόμος που μας χώριζε, Εκδ. Άγκυρα.
2010 - Πότε θα φανεί η Φανή; Εκδ. Άγκυρα.

Θεατρικά έργα

1973 - Παγωνιά, 2004 Παγωνιά / Frost, Bilateral.
1974 - Το προξενιό, 2004 Το προξενιό / Matchmakers, Bilateral. Επίσεις: 1976 Brak Bez Greskie, σερβική μετάφραση Vida Ognenovic, για Ράδιο Βελιγράδι & 2000 Brakne Posrednice, κροατική μετάφραση Jasen Boko, για HRT.
1974 - Ισίδωρος, 2004 Ισίδωρος / Isidore, Bilateral, 2006 Izydor, πολωνική μετάφραση Lustyna Jaworska, Εκδ. Dialog 2. Επίσεις: 1976 Isidore, σερβική μετάφραση Vida Ognenovic, για Ράδιο Βελιγράδι.
1980 – Πίτσι – Μίτσι – Κότσι / / Χάσματα Γενεών, ανάπλαση του προηγούμενου σε έργο με τραγούδια Χρήστου Μεντή σε στίχους Λ.Χ.Κ. (Κρατικό Βραβείο 1990, Φεστιβάλ Ιθάκης 1990), 2004 Bilateral.
1987 - Ο Λογοκριτής, Εκδ. Πατάκη, 1996 Sansür Müdürü, τουρκική μετάφραση Ηρακλή Μήλα.
1987 - Η Γειτονιά μας, Εκδ. Πατάκη.
1991 - Παγκάκι σε δημόσιο κήπο (Κρατικό Βραβείο 1991), 2004 Bench in a Public Garden, Bilateral.
1992 - Η Ρίκι επί σκηνής, Εκδ. Ηράκλειτος.
1992 - Μικροί – Μεγάλοι, Εκδ. Ηράκλειτος.
1993 - Η Αλίκη στη χώρα των Ονείρων, Εκδ. Πατάκη.
1995 - Ο μικρός πρίγκιπας, (θεατρική διασκευή του έργου του Σαιντ-Εξυπερύ), 1995
1997 - Ο πρίγκιπας Μιχάλης, Εκδ. Πατάκη.
2004 - Commedia dell’ Arte, Bilateral. (Γράφτηκε νωρίτερα, και παίχτηκε σε αναθεωρημένη έκδοση στην Αυστραλία το 1996)
2004 - Πανδοχείον Εσπεράντο, Bilateral, 2004 Esperanto Inn, Bilateral, 2010 Augerge Esperanto, μετάφραση Michèle Duclos.
2004 - Φυλακή / Prison, Bilateral, 2006 μετάφραση Mukul Guha στη γλώσσα Μπενγκάλι (S. India), εκδ. Ινδία, 2008 Prison, μετάφραση Michèle Duclos (Βραβείο ARDUA, Γαλλία), Bilateral, 2008 Bant, Αρμενική μετάφραση Elfik Zohrabian, εκδ. Dramaturgia, Νοέμβριος 2010 μετάφραση Σάμσκι για Εθνικό Θέατρο Σάμι "Μπεαϊβάς", Καουτεκέινο, Β. Νορβηγία.
2008 - Πρόσφυγας / Refugee, Bilateral, 2008 Réfugiée / Refugiada, γαλλική μετάφραση Michèle Duclos, ισπανική Mareu Turró και Ana Xanthaki, Bilateral.
2008 - Ο γιόκας / Sonny, Bilateral, 2008
2008 - Αιμίλιος / Emil, Bilateral, 2008
2009 - Ο μακαρίτης, My Late Husband, Bilateral, 2009 Feu mon mari, Mi difunto esposo, Bilateral.
2009 - Σχιζοειδές, Bilateral, 2009 Schizoid / Schizoide, γαλλική μετάφραση Jeanne Roque-Tesson, Bilateral.
2009 - Χουάν / Juan, Bilateral.
2009 - Ο πατριώτης / The Patriot / Le patriote, Bilateral.
2010 - Οκνηρία / Καλλονή / Ο μακαρίτης, Bilateral, 2010 Beauty / Une beauté – Idleness / Oisiveté, Bilateral.
2010 - Παιχνίδια εξουσίας / Games of Authority / Jeux de pouvoir, Bilateral.
2010 - Ρωμιός και Ιουλιέτα, Bilateral.
2011 - Ζήλιες
2011 - Μια Μήδεια σαν τόσες άλλες, τρίπρακτο έργο.
2011 - Ένα σπίτι γεμάτο κόσμο

Διακρίσεις

Τον Μάρτίο του 2008, ο Δήμος Νέας Σμύρνης της απόνειμε το χρυσό μετάλλιο της πόλης. Τον Απριλίο του 2008 έλαβε το βραβείο ARDUA στο Μπορντό, για τα θεατρικά της έργα «Φυλακή» και «Πρόσφυγας», ενώ το 2009, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της απόνειμε το Βραβείο Leopold Senghor.^[2]

Παραπομπές