Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2012

ΑΛΦΟΝΣΙΝΑ ΣΤΟΡΝΙ (Alfonsina Storni) - Στις 25 Οκτωβρίου του 1939, μπήκε στη θάλασσα της Μαρ ντελ Πλάτα, κι αφέθηκε στα κύματα.




Η Αλφονσίνα Στόρνι, που αυτοκτόνησε πέφτοντας στη θάλασσα σε ηλικία σαράντα έξι ετών, ήταν μια γυναίκα που αρέσκετο ν’ασχολείται με την καλλιτεχνική δημιουργία των παιδιών. Η ερωτική της ποίηση είναι διακριτική και πικρή.

Μου είπες: Ο πατέρας δεν έκλαιγε.
Μου είπες: Ο παππούς δεν έκλαιγε.
Δεν έκλαψαν ποτέ οι άνδρες της φυλής μου.
Ήταν από ατσάλι.
Και λέγοντας αυτά, ένα σου δάκρυ κύλησε
Κι έπεσε στο στόμα μου… Άλλο φαρμάκι
Δεν ήπια ποτέ από τόσο μικρό
Ποτήρι.
Αδύνατη γυναίκα, καυμένη γυναίκα που γνωρίζει
Αιώνες λύπης πίνοντάς το.
Α, τούτη η ψυχή μου άλλο δεν αντέχει
Όλο του το βάρος!






Το χαμένο χάδι

Γλιστράει μέσα απ' τα δάκτυλα το αναίτιο χάδι,
μου φεύγει από τα χέρια. Στον άνεμο όταν κυλάει,
το χάδι του πλανιέται δίχως σκοπό ούτε μέλλον,
το χαμένο χάδι ποιος θα το βρει να το πάρει;

Θα μπορούσα ν' αγαπήσω απόψε με μια άπειρη λύπη
θα μπορούσα ν' αγαπήσω τον πρώτο τυχόντα.
Κανένας δεν έρχεται. Μοναξιά στ' ανθισμένα δρομάκια.
Το χαμένο χάδι θα κυλάει... θα κυλάει...

Αν απόψε στον άνεμο σε καλούν ταξιδιώτη,
αν ριγήσει τα κλώνια ένας γλυκός στεναγμός,
αν σου σφίγγει τα δάχτυλα ένα χέρι μικρό
που σε κρατάει και σε αφήνει, σε βρίσκει και φεύγει.

Αν δε βλέπεις το στόμα που φιλάει, ούτε εκείνο το χέρι,
αν το κάλεσμα δεν είναι παρά μια αυταπάτη
του αγέρα, ω, ταξιδιώτη που έχεις μάτια γαλάζια,
διαλυμένη στον άνεμο, θα με αναγνωρίσεις;

μτφ:
 Ρήγας Καππάτος

"Το χαμένο χάδι" είναι από το βιβλίο Τα εκατό ωραιότερα
ερωτικά ποιήματα της ισπανικής γλώσσας
 - εκδ.Εκάτη, 2000



Στον έρωτα

Νά 'μαι που σ' έχω πιάσει απ' το λαιμό
στο ακροθαλάσσι, ενώ εκεί ετοίμαζες
τα βέλη της φαρέτρας σου να με πληγώσεις
κι είδα στο δάπεδο την άνθινη κορώνα σου.

Όπως μια κούκλα θα σ' έχω ξεκοιλιάσει
και διάβασα τα απατηλά γρανάζια σου,
και καλοτυλιγμένη στις χρυσές της τροχαλίες
ανακάλυψα μια παγίδα που έλεγε: σεξ.

Πλάι στη θάλασσα, καμωμένο κουρέλι,
σ' έδειξα στον ήλιο, ερευνητή των έργων σου,
μπροστά σ' έναν κύκλο Σειρήνων τρομαγμένων.
Ανέβαινε ολοένα απ' τη λευκοπαθή πλαγιά
η ανάδοχός σου στις απάτες, η κυρά Σελήνη,
και σε εκσφενδόνισα στο στόμα των κυμάτων.

μτφ:
 Ρήγας Καππάτος

Το ποίημα "Στον έρωτα" είναι από το βιβλίο των Ρήγα Καππάτου &
Pedro Lastra H παρουσία της Ελλάδας στην ποίηση της Λατινικής
Αμερικής
 - εκδ. Εκάτη, 2003



Αθεράπευτη

Άνθρωπε, μη μου λες πως πρέπει να πεθάνω
Γιατί το ξέρω.
Μου το είπαν τόσο και τόσο το λέω
Που μ' έχει κουράσει.

Αν πρέπει να φύγω, καλύτερα για όλους,
Αλλά και για μένα.
Ενώ τραγουδάει, τρελά το τζιτζίκι
Και ρουφάει το κολίβρι το νέκταρ.
... ... ...

μτφ:
 Ρήγας Καππάτος



Πάω να κοιμηθώ

Άνθινα δόντια και φιλέ μου από δροσόπαγο
χέρια χλόης, λεπτή μου παραμάνα,
ετοίμασέ μου τα χωμάτινα σεντόνια
και τη μαξιλάρα μου απο ξασμένα μούσκλα.

Παραμάνα μου, πάω για ύπνο, σκέπασέ με.
Στο προσκεφάλι βάλε μου μια λάμπα
έναν αστερισμό' όποιον σου αρέσει'
όλοι είναι ωραίοι' χαμήλωσέ τη λίγο.

Άσε με τώρα: ακούς που ανοίγουν τα μπουμπούκια...
σε νανουρίζει από ψηλά ένα ουράνιο λαγοπόδι
κι ένα πουλί σου τραγουδάει μερικές τρίλιες.
να ξεχαστείς... Ευχαριστώ. Α, να ένα θέλημα:
αν αυτός έρθει ή τηλεφωνήσει πάλι
πες να μην ξαναπάρει. Πες πως βγήκα...

μτφ:
 Ρήγας Καππάτος


Το απόσπασμα από το ποίημα "Αθεράπευτη" και το ποίημα "Πάω να 
κοιμηθώ", που η Αλφονσίνα Στόρνι έγραψε μία ημέρα πριν αυτοκτονήσει,
 
είναι από την
 Γενική Ανθολογία Σύγχρονης Λατινοαμερικανικής 
Ποίησης 1892-1975
 - εκδ. Εκάτη, 2011







Η οικογένεια Storni - ο πατέρας και η μητέρα της Alfonsina και διάφοροι αδελφοί έφθασαν στην επαρχία του San Juan από το Λουγκάνο, Ελβετία, το 1880. Ίδρυσαν μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση, και μερικά χρόνια αργότερα, κυκλοφόρησαν μπύρα που τα μπουκάλια της έγραφαν "Μπύρα των Άλπεων, Storni και Ci'a", σε όλη την περιοχή. Οι γονείς Alfonsina ταξίδεψαν στην Ελβετία το 1891, μαζί με τα δύο μικρά παιδιά τους. Το 1892, στις 29 Μαΐου γεννήθηκε στη σάλα Capriasca η Alfonsina, η τρίτη κόρη του γάμου Storni. Πήρε το όνομα του πατέρα, ενός μελαγχολικού και σπάνιου πατέρα. Αργότερα θα έλεγε στον φίλο του Fermin Estrella Gutierrez "Με ονόμασαν Alfonsina που σημαίνει τακτοποιημένη σε όλα".




Η Alfonsina έμαθε να μιλά στα ιταλικά, και το 1896 επιστρέφουν στο SAN Juan, απ' όπου έχει και τις πρώτες μνήμες. «Είμαι στο SAN Juan, είμαι τεσσάρων ετών και αισθάνομαι έγχρωμη, στρογγυλή, πλακουτσομύτα και άσχημη. Καθισμένη στο κατώφλι του σπιτιού μου, κινώ τα χείλια σα να διαβάζω ένα βιβλίο που έχω στο χέρι και παρακολουθώ με την άκρη του ματιού την επίδραση που προκαλώ στον κάθε περαστικό. Κάποια ξαδέρφια μου με ντροπιάζουν, φωνάζοντάς μου ότι έχω το βιβλίο ανάποδα και τρέχω κλαίγοντας πίσω από την πόρτα ».

Το 1901, η οικογένεια μεταφέρθηκε πάλι, αυτή τη φορά στην πόλη
Rosario, ένα δραστήριο λιμάνι της ακτής. Η Paulina, η μητέρα, άνοιξε ένα μικρό οικιακό σχολείο, και συμβαίνει να είναι το κεφάλι μιας πολυάριθμης, φτωχής οικογένειας και χωρίς πηδάλιο. Εγκατέστησαν το «Cafe Suizo» (Ελβετικό Καφέ), κοντά στο σταθμό τραίνων, αλλά το πρόγραμμα απέτυχε. Η Alfonsina έπλενε τα πιάτα και φρόντιζε τα τραπέζια,στα δέκα της χρόνια. Οι γυναίκες αρχίζουν να εργάζονται σαν μοδίστρες. Η Alfonsina αποφασίζει να εργαστεί σαν εργάτρια σ' ένα εργοστάσιο καλυμμάτων.

Το 1907 φτάνει στο
Rosario ο θίασος του Manuel Cordero, ενός διευθυντή θεάτρου που διέσχιζε την επαρχία. Η Alfonsina αντικαθιστά μια ηθοποιό που αρρώστησε. Μετά απ' αυτό αποφασίζει να προτείνει στη μητέρα της να της επιτρέψει να γίνει ηθοποιός και να ταξιδέψει με το θίασο. Διασχίζει Santa Fe, Cordoba, Mendoza, Santiago del Estero y Tucuman. Αργότερα θα πει ότι αντιπροσώπευσε τα φαντάσματα του Ibsen, «Η τρελή του σπιτιού» του Perez Galdos, y «Οι πεθαμένοι», του Florencio Sanchez. Στις επιστολές της στον ισπανό φιλόλογο Julio Cejador η Alfonsina συνοψίζει μερικές στιγμές της ζωής της. Αναφερόμενη σ' αυτή την εποχή, θα του πει : «Στα δέκα τρία μου χρόνια ήμουν στο θέατρο. Αυτό το απότομο άλμα, γέννημα μιας σειράς αιτιών, είχε μια μεγάλη επιρροή στην αισθητική μου δραστηριότητα, επειδή μ' έφερε σ' επαφή με τις καλύτερες εργασίες του σύγχρονου και κλασικού θεάτρου (...). αλλά σχεδόν ενός κοριτσιού που φαινόταν ήδη γυναίκα μου έκανε τη ζωή αφόρητη. Εκείνη η ατμόσφαιρα με έπνιγε. Άλλαξα πορεία... ». Κατόπιν, σε ένα άρθρο του περιοδικού Το Σπίτι, θα πει ότι με την επιστροφή της έγραψε το πρώτο της θεατρικό έργο, Μια γενναία καρδιά, από το οποίο δεν έχουν μείνει μαρτυρίες.



Όταν επέστρεψε στο Rosario συναντήθηκε μ' αυτόν που παντρεύτηκε η μητέρα της και ζούσε στη Bustinza. Η ποιήτρια αποφασίζει να σπουδάσει και να κάνει καρριέρα σαν αγροτική δασκάλα στο Coround, και εκεί λαμβάνει τον επαγγελματικό τίτλο της. Κερδίζει μια άριστη θέση στη σχολική κοινότητα, λαμβάνει μια θέση δασκάλας και συνδέεται με δυο λογοτεχνικά περιοδικά, Mundo Rosarino (Κόσμος του Rosario) y Monos y Monadas (Πίθηκοι και Πιθηκισμοί).Εκεί εμφανίζονται τα ποιήματά της καθ' όλη τη διάρκεια εκείνου του έτους, και αν και δεν υπάρχει καμία μαρτυρία γι' αυτά, το ξέρουμε από άλλες δημοσιεύσεις στον επόμενο χρόνο στο Mundo Argentino (Αργεντινός Κόσμος) και που είχε ισπανικές απηχήσεις.

Kατά το τέλος του έτους 1911, αποφασίζει να μεταφερθεί στο Μπουένος Αιρες. « Στη βαλίτσα της έφερε φτωχικά και λιγοστά ρούχα, μερικά βιβλία του Dario και τους στίχους της ». Έτσι, με νοσταλγία, αναπολεί ο γιος της Αλέξανδρος την άφιξη. Φτωχές αποσκευές για να έρθει αντιμέτωπη με μια πόλη που ήταν ανοικτή στον κόσμο, με τις προσδοκίες ότι αυτή η μετανάστευση θα έφερνε καινούρια χέρια για παραγωγή και νέες μορφές συνύπαρξης.. Η γέννηση του γιου της Αλέξανδρου, στις 21 Απριλίου του 1912, καθορίζει στη ζωή της μια στάση γυναίκας που έρχεται αντιμέτωπη μόνη με τις αποφάσεις της.



Εργάζεται ως ταμίας στο κατάστημα «A la ciudad de Mexico» (Στην πόλη του Μεξικού), στη Florida και Sarmiento. Επίσης στο περιοδικό Caras y Caretas (Πρόσωπα και Προσωπεία). Το πρώτο βιβλίο της, "Η ανησυχία της τριανταφυλλιάς", που εκδόθηκε με μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, εμφανίστηκε το 1916. Σε έναν φόρο τιμής στο νομπελίστα Manuel Galvez, για πρώτη φορά στο Μπουένος Άιρες, σ' αυτό το είδος των συγκεντρώσεων, η Alfonsina εμφανίζεται εκθέτοντας με αυτοπεποίθηση τους στίχους της. Τον Ιούνιο του 1916, εμφανίζει στον Αργεντινό Κόσμο ένα ποίημα με τον τίτλο « Φθινοπωρινοί στίχοι ». Αν και οι στίχοι είναι μετά βίας αποδεκτοί, εκπλήσσει η ικανότητά τους να προσεχτούν στο εσωτερικό, κάτι το οποίο εκείνη την περίοδο δεν ήταν συνηθισμένο στους ποιητές της γενιάς της.

Κοιτάζοντας τα μάγουλά μου, που χθες ήταν κόκκινα
Αισθάνθηκα το φθινόπωρο' οι αδιαθεσίες της από το γήρας
Με γέμισαν φόβο' μετρήθηκα στον καθρέφτη
Πώς χιονίζει στα μαλλιά μου ενώ πέφτουν τα φύλλα.

O Amado Nervo, ο Μεξικανός ποιητής, πρωτοπόρος του μοντερνισμού, μαζί με τον Rubιn Darνo, δημοσιεύουν επίσης στον Αργεντινό Κόσμο, ποιήματά τους, και αυτό δίνει μια ιδέα του τι θα σήμαινε γι αυτήν, ένα άγνωστο κορίτσι, της επαρχίας, που μπόρεσε να φτάσει μέχρι εκείνες τις σελίδες. Το 1919 ο Nervo φθάνει στην Αργεντινή ως πρεσβευτής της χώρας του, και συχνάζει τις ίδιες συγκεντρώσεις με την Alfonsina. Αυτή του αφιερώνει ένα αντίτυπο « Της ανησυχίας της τριανταφυλλιάς » και τον αποκαλεί στην αφιέρωσή της «θείο ποιητή». Συνδεδεμένη λοιπόν καλύτερα με τον πρωτοποριακό μοντερνισμό, που άρχιζε να παρακμάζει, στο αρχείο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ουρουγουάης υπάρχουν γράμματα στον Ουρουγουανό Jose Enrique Rodo, ακόμα έναν από τους κύριους συγγραφείς της εποχής, νεωτεριστή συγγραφέα του Ariel και του Los motivos de Proteo και τα δύο βιβλία στυλοβάτες της ερμηνείας της αμερικανικής κουλτούρας. Ο Ουρουγουανός έγραφε όπως κι αυτή, στο Πρόσωπα και Προσωπεία και ήταν μαζί με τον Julio Herrera y Reissig, ο αδιαμφισβήτητος θεμελιωτής της νέας σκέψης στην Ουρουγουάη. Και οι δύο συνέβαλαν για να διευκρινίσουν τις αμερικάνικες γραμμές διανόησης στην αρχή του αιώνα, όπως το έκανε επίσης ο Manuel Ugarte, η φιλία του οποίου έφθασε στην Alfonsina, μαζί με αυτήν του Jose Ingenieros.



Η θέλησή της δεν την εγκαταλείπει, και συνεχίζει γράφοντας. Με καλύτερους όρους δημοσιεύει το «Ο γλυκός πόνος», το 1918. Στις 18 του Απριλίου του 1918, της προσφέρεται γεύμα στο εστιατόριο Genova, των οδών Parana y Corrientes, όπου συναντιέται μηνιαία το γκρουπ των Nosotros και μ΄αυτήν την ευκαιρία γιορτάζεται η εμφάνιση του « Γλυκού Πόνου ». Ομιλητές είναι ο Roberto Giusti και ο Jose Ingenieros, ο μεγάλος φίλος και ο προστάτης της, μερικές φορές δε, και ο γιατρός της. Η Alfonsina ανακτά τις δυνάμεις της μετά από μια μεγάλη νευρική ένταση που την ανάγκασε να αφήσει προς στιγμήν την εργασία της στο σχολείο, αλλά η κούρασή της δεν την αποτρέπει από το να απολαύσει την ανάγνωση του «Nocturno» της, που γίνεται από τον Giusti, σε μετάφραση στα ιταλικά του Folco Testena.

Οι επισκέψεις της στην πόλη του Μοντεβίδεο αρχίζουν, όπου μέχρι το θάνατό της θα συχνάζει και θα κάνει παρέα με φίλους Ουρουγουανούς. Η
Juana δε Ibarbourou το διηγείται χρόνια μετά το θάνατο της Αργεντινής ποιήτριας: « Η Alfonsina ήρθε για πρώτη φορά στο Μοντεβίδεο, το 1920. Ήταν νέα και φαινόταν ευτυχισμένη' τουλάχιστον στη συζήτησή της ήταν σπινθηροβόλα, κάποιες φορές πολύ οξύς, κάποιες άλλες επίσης, σαρκαστική. Σηκώνοντας ένα κύμα θαυμασμού και αγάπης...Ένας πυρήνας, ο πιο ώριμος της κοινωνίας και του διανοούμενου κόσμου την περιέβαλε, ακολουθώντας την παντού. Η Alfonsina, αυτήν την περίοδο, μπορούσε να αισθάνεται λίγο βασίλισσα».

Το 1922, η
Alfonsina σύχναζε ήδη στο σπίτι του ζωγράφου Emilio Centuriσn, από όπου θα προέκυπτε αργότερα η ομάδα Anaconda (Μεγάλο Φίδι). Εκεί γνώρισε σίγουρα τον Ουρουγουανό συγγραφέα , Horacio Quiroga, που είχε φτάσει από το καταφύγιό του στο San Ignacio, Misiones(Αποστολές), κατά τη διάρκεια του έτους 1916. Η προσωπικότητά του, θα πρέπει να προσέλκυσε την Alfonsina. Ένας άντρας σημαδεμένος από το πεπρωμένο, κυνηγημένος από τις αυτοκτονίες των αγαπημένων του, που, επιπλέον, είχε τολμήσει να αυτοεξοριστεί στις «Αποστολές» προσπαθώντας να σφυρηλατήσει έναν παράδεισο εκεί. Το 1922, ήταν ήδη ο συγγραφέας των σημαντικότερων βιβλίων του, «Ιστορίες του δάσους», «Anaconda», «Η έρημος». Ζούσε σεμνά και ήταν συγκρατημένος στις συνεργασίες του με τις εφημερίδες και τα περιοδικά και διαδραμάτισε έναν ρόλο πρωταγωνιστικό, προσπαθώντας να καθιερώσει επαγγελματικά το γράψιμο. Η Alfonsina είχε δημοσιεύσει τα βιβλία της «Irremediablemente» (Ανιάτως, 1919) και την «Languidez» (Κόπωση,1920).




Η φιλία με τον Quiroga ήταν μια φιλία μεταξύ δύο διαφορετικών όντων. Διηγείται η Norah Lange ότι σε μια από τις συγκεντρώσεις τους, όπου πήγαιναν όλοι οι συγγραφείς της εποχής, έπαιξαν κάποιο βράδυ ένα παιχνίδι σαλονιού. Το παιχνίδι συνίστατο στο ότι η Alfonsina και ο Ηoracio έπρεπε να φίλησουν ταυτόχρονα τα πρόσωπα ενός ρολογιού που κρέμονταν από μια αλυσίδα που στήριζε ο Horacio. Αυτός με μια γρήγορη χειρονομία,ταχυδακτυλουργική, τράβηξε το ρολόι προς τα πάνω, ακριβώς τη στιγμή που η Alfonsina το πλησίαζε με τα χείλη της και όλα τελείωσαν σε ένα φιλί. Ο Quiroga την αναφέρει συχνά στις επιστολές του, κυρίως μεταξύ των ετών 1919 και 1922, και η αναφορά του την ξεχωρίζει από μια ομάδα όπου υπήρξαν όχι μόνο άλλες γυναίκες αλλά και άλλες συγγραφείς. Εντούτοις, όταν ο Quiroga αποφασίζει να επιστρέψει στις Αποστολές το 1925, η Alfonsina δεν τον συνοδεύει. Ο Quiroga της ζητά να πάει μαζί του και αυτή, αναποφάσιστη, συμβουλεύεται το φίλο της, τον ζωγράφο Benito Quinquela Martin. Εκείνος, άντρας συντηρητικός και στατικός, της είπε: « Μ' αυτόν τον τρελό; Όχι! »

Στο έτος 1923, το περιοδικό « Εμείς », που οδηγούσε τη διάδοση της νέας αργεντινής λογοτεχνίας, και με επιδέξιο χειρισμό διαμόρφωνε τη γνώμη των αναγνωστών, δημοσίευσε μια κατευθυνόμενη δημοσκόπηση σ' αυτούς που αποτελούν « τη νέα λογοτεχνική γενιά ». Η ερώτηση ήταν διατυπωμένη απλά: « Ποιοι είναι οι τρεις ή τέσσερις ποιητές μας, μεγαλύτεροι των τριάντα ετών, που εκτιμάτε περισσότερο; ». Η
Alfonsina Storni λοιπόν, ήταν τριανταενός ετών ακριβώς, μόλις πρόσφατα συμπληρωμένα. που σημαίνει, ότι μόλις προσέγγιζε τον απαιτούμενο αριθμό για να εμφανιστεί σαν «δασκάλα της νέας γενιάς ». Το βιβλίο της, του 1920, η « Κόπωση », άξιζε το Πρώτο Δημοτικό Βραβείο Ποίησης και το Δεύτερο Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας, που την τοποθετούσε πολύ κοντά στους ομοίους της. Πολλές από τις απαντήσεις στη δημοσκόπηση του « Εμείς », συμφωνούν σε ένα από τα ονόματα: Alfonsina Storni.

Το 1925 ήταν το έτος της δημοσίευσης της Ocre « Ώχρας », που σηματοδοτεί μια αποφασιστική αλλαγή στην ποίησή της. Εδώ και δύο χρόνια είναι καθηγήτρια της ανάγνωσης και της ρητορείας στο Κανονικό Σχολείο των Ζωντανών Γλωσσών, και η θέση της ως συγγραφέας, ενισχύεται απόλυτα μεταξύ του κοινού και των ομοίων της. Εκείνη την εποχή πεθαίνει ο Jose Ingenieros και ο θάνατός του την αφήνει ακόμα πιο μόνη.

Μέχρι το σπίτι της οδού της Κούβας φτάνει ένα βράδυ η Χιλιανή
Gabriela Mistral. Η συνάντηση θα πρέπει να ήταν σημαντική για τη Χιλιανή δεδομένου ότι μόλις είχε δημοσιεύσει την ιστορία της στο El Mercurio. Κάλεσε στο τηλέφωνο την Alfonsina πριν να πάει, και την εντυπωσίασε ευχάριστα η φωνή της, γιατί της είχαν πει ότι ήταν άσχημη και έτσι περίμενε ένα πρόσωπο που δε θα ταίριαζε με τη φωνή. Γι αυτό όταν η πόρτα άνοιξε ρώτησε για την Alfonsina, επειδή η εικόνα ήταν αντίθετη με την προειδοποίηση. « Ασυνήθιστο κεφάλι, θυμάται, αλλά όχι από άχαρα χαρακτηριστικά, αλλά από ένα μαλλί εξ ολοκλήρου ασημόχρωμο, που φτιάχνει το πλαίσιο ενός προσώπου εικοσιπέντε ετών ». Επιμένει: « Ομορφότερο μαλλί δεν έχω δει, είναι παράξενο πως έβγαζε το φως του φεγγαριού μέρα μεσημέρι. Ήταν χρυσαφένιο και κάποια ξανθιά γλύκα έμενε ακόμα στα άγρια συρματοπλέγματα. Τα μάτια μπλε, η σηκωτή γαλλική μύτη, πολύ χαριτωμένη και το ρόδινο δέρμα της δίνουν μια παιδικότητα, πράγμα που αρνείται την οξυδερκή συνομιλία της ώριμης γυναίκας ». Η Χιλιανή εντυπωσιάζεται από την απλότητά της, από τη μετριοπάθεια, από την ελάχιστη εκδήλωση συγκίνησης, από τη βαθύτητα σκέψης χωρίς σπουδαιοφάνεια. Και πάνω απ' όλα από τις πληροφορίες της, πραγματικά μια γυναίκα της μεγάλης πόλης « που έχει περάσει αγγίζοντας τα πάντα και ενσωματώνοντάς τα ».(1).



Στις 20 του Μαρτίου του 1927 ανέβηκε το θεατρικό της έργο, το οποίο δημιούργησε προσδοκίες του κοινού και της κριτικής.. Την ημέρα της πρεμιέρας, παρευρέθηκε ο Πρόεδρος Alvear με τη σύζυγό του, Regina Pacini. Την επόμενη ημέρα η κριτική μεταχειρίστηκε βάναυσα το έργο, και σε τρεις ημέρες είχε κατέβει. Η εφημερίδα Κριτική με τον τίτλο « Η Alfonsina Storni θα δώσει στο εθνικό θέατρο ενδιαφέροντα έργα όταν η σκηνή, της αποκαλύψει καινούρια και σημαντικά μυστικά ». Η συγγραφέας αισθάνθηκε πολύ άσχημα με την αποτυχία της, και προσπάθησε να την εξηγήσει επιρρίπτοντας την ευθύνη στο σκηνοθέτη και στους ηθοποιούς.

Η
Alfonsina συμμετείχε στη δημιουργία της Κοινωνίας των Συγγραφέων της Αργεντινής και η συμμετοχή της στη συντεχνιακή λογοτεχνία ήταν έντονη. Το 1928 ταξίδεψε στην Ισπανία συνοδεύοντας την ηθοποιό Blanca de la Vega και επανέλαβε το ταξίδι της το 1931, με τη συνοδεία του γιου της. Εκεί γνώρισε κι άλλες γυναίκες συγγραφείς, και η ποιήτρια Concha Mendez της αφιερώνει μερικά ποιήματα. Το 1932, δημοσίευσε τις «Δύο πυροτεχνικές φάρσες: Τσιμπελίνα και Πολυξένη και τη μαγειρισσούλα. Είναι ήρεμη, συνεργάζεται με την εφημερίδα Κριτική και το Έθνος. Τα μαθήματά της στο θέατρο είναι καθημερινή ρουτίνα, και το πρόσωπό της αρχίζει ν' αλλάζει. Τα γκρίζα μαλλιά καλύπτουν το κεφάλι της και της δίνουν έναν αέρα διαφορετικό.

Το 1931, ο Δημοτικός Διευθυντής διόρισε την
Alfonsina ένορκο και είναι η πρώτη φορά που ένας τέτοιος διορισμός δίνεται σε γυναίκα. Η Alfonsina χαίρεται που αρχίζουν να αναγνωρίζονται οι αρετές της γυναίκας, και με σφρίγος, το εκδηλώνει. « Ο πολιτισμός εξαφανίζει κάθε φορά περισσότερο τις διαφορές των φύλων, επειδή ανεβάζει τον άντρα και τη γυναίκα που είναι σκεπτόμενα όντα, σε 'κείνη την κορυφή απ' όπου φαίνονται τα ιδιαίτερα χαραχτηριστικά του κάθε φύλου και που δεν ήταν παρά καταστάσεις πνευματικής ανεπάρκειας. Ως επιβεβαίωση αυτής της ξεκάθαρης αλήθειας, η Διοίκηση του Μπουένος Άιρες δηλώνει, στην πόλη της, ευγενή τη θηλυκή φύση », βεβαιώνει Alfonsina σε μια εφημερίδα αναφερόμενη στο διορισμό της. Σε φιλική παρέα στο καφέ Tortoni, γνώρισε τον Federico Garcia Lorca, κατά τη διάρκεια της παραμονής του ποιητή στο Μπουένος Άιρες μεταξύ του Οκτωβρίου του 1933 και του Φεβρουαρίου του 1934. Του αφιέρωσε ένα ποίημα, « Το πορτραίτο του Garcia Lorca », που δημοσιεύθηκε κατόπιν στον « Κόσμο των επτά πηγών » (1934). Εκεί λέει :

« Εισβάλλει ένας Έλληνας
απ' τα απόμακρα μάτια του (...).
πηδά στο λαιμό του
προς τα έξω
ζητώντας
τον μισοφέγγαρο σουγιά
κοφτερό νερό(...)
Αφήστε να πετάξει το κεφάλι
το κεφάλι μόνο
πληγή από θαλασσινές θλίψεις
μαύρες...».


Στις 20 Μαΐου του 1935 η Alfonsina εγχειρίστηκε από καρκίνου του μαστού. Το 1936 αυτοκτόνησε ο Horacio Quiroga και εκείνη του αφιέρωσε ένα ποίημα με συγκινητικούς στίχους, που προφήτευαν το τέλος του:

Το να πεθάνει κανείς όπως εσύ,
Horacio, στα λογικά σου
Κι έτσι όπως στις ιστορίες σου, δεν είναι κακό'
Μια αχτίδα στο χρόνο και τελειώνει η γιορτή...
Εκεί θα πουν.
Περισσότερο σαπίζει ο φόβος,
Horacio, παρά ο θάνατος
Που στις πλάτες πηγαίνει
Ήπιατε καλά, που μετά χαμογελάσατε...
Εκεί θα πουν.

Στις 26 Ιανουαρίου του 1938, στην Κολονία στην Ουρουγουάη, η
Alfonsina λαμβάνει μια σημαντική πρόσκληση. Το Υπουργείο Δημόσιας Εκπαίδευσης έχει οργανώσει μια τελετή που θα συνδέσει τις τρεις μεγάλες αμερικανίδες ποιήτριες του καιρού, σε μια συνεδρίαση χωρίς προηγούμενο: την Alfonsina, Juana de Ibarbourou y Gabriela Mistral. Η πρόσκληση ζητά « να κάνει στο κοινό μια ομιλία για τη μορφή και τον τρόπο της να δημιουργεί ». Πρέπει να προετοιμαστεί σε μια ημέρα και, γεμάτη ενθουσιασμό, γράφει την ομιλία της σε μια βαλίτσα που έχει βάλει στα γόνατα. Διασκεδάζοντας, βρίσκει έναν τίτλο που της φαίνεται πολύ κατάλληλος : « Ανάμεσα σε δυο βαλίτσες μισάνοιχτες και του ρολογιού τους δείχτες ».

Προς τα μισά του χρόνου εμφανίστηκε το « Εκμαγεία και αρχιτεκτονικά τριφύλλια » και μια ποιητική Ανθολογία με τα αγαπημένα της ποιήματα.Οι μήνες που ακολούθησαν ήταν αβεβαιότητας και φόβου από την απροθυμία της ασθένειας. Στις 23 Οκτωβρίου ταξίδεψε στη Mar del Plata και προς μια τα χαράματα της Τρίτης 25, η Alfonsina εγκατέλειψε το δωμάτιό της και κατευθύνθηκε στη θάλασσα. Εκείνο το πρωί, δύο εργάτες ανακάλυψαν το πτώμα στην παραλία. Το απόγευμα, οι εφημερίδες τιτλοφορούσαν τις εκδόσεις τους με την είδηση : « Πέθανε τραγικά η Alfonsina Storni, η μεγάλη ποιήτρια της Αμερικής ». Στην κηδεία της παρευρέθηκαν οι συγγραφείς και καλλιτέχνες Enrique Larreta, Ricardo Rojas, Enrique Banchs, Arturo Capdevila, Manuel Galvez, Baldomero Fernandez Moreno, Oliverio Girondo, Eduardo Mallea, Alejandro Sirio, Augusto Riganelli, Carlos Obligado, Atilio Chiappori, Horacio Rega Molina, Pedro M. Obligado, Amado Villar, Leopoldo Marechal, Centurion, Pascual de Rogatis, Lopez Buchardo.

Αν και οι βιογράφοι της αναφέρουν ότι πήδησε στο νερό από έναν κυματοθράυστη, ο θρύλος λέει οτι περπάτησε προς τη θάλασσα μέχρι που πνίγηκε. Ο θάνατος της ενέπνευσε τους Ariel Ramírez και Félix Luna στη δημιουργία του τραγουδιού "Alfonsina y el Mar" (Alfonsina και η θάλλασσα) που ερμηνεύθηκε από πολλούς καλλιτέχνες όπως Mercedes Sosa, Tania Libertad, Nana Mouskouri, Mocedades, Andrés Calamaro και πολλούς άλλους.

Επίσης, πενήντα χρόνια μετά το θάνατό της ενέπνευσε το Λατινοαμερικάνο καλλιτέχνη ζωγράφο
Aquino
ο οποίος απέδωσε τη μορφή της σε πολλούς από τους πίνακές του.

Στις 21 Νοεμβρίου του 1938, η Εθνική Γερουσία αποτίει ξανά φόρο τιμής στην ποιήτρια με τα λόγια του Γερουσιαστή Σοσιαλιστή
Alfredo
Palacios. Αυτός είπε:

« Η πρόοδός μας, η υλική καταπλήσσει δικούς μας και ξένους. Έχουμε κατασκευάσει απέραντες μεγαλουπόλεις. Εκατοντάδες εκατομμύρια κεφαλιών βοοειδών βόσκουν στην απέραντη αργεντινή πεδιάδα, την πιο γόνιμη στη γη' αλλά συχνά υπαγάγαμε τις πνευματικές αξίες στις χρηστικές αξίες και δεν πετύχαμε, με όλο τον πλούτο μας, να δημιουργήσουμε μια ευνοϊκή ατμόσφαιρα όπου μπορεί να ευημερήσει εκείνο το ευαίσθητο (ντελικάτο) φυτό που είναι ένας ποιητής ».

(Μετάφραση: Μαριάννα Τζανάκη - Πηγή: poesia.gr - Ανθολόγία Ισπανόφωνης Ποίησης )

πηγή: http://el-alma-del-tango.blogspot.com 





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κατερίνα Γώγου «Μου μοιάζει ο άνθρωπος μ' έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του»

  Γράφει η Θέκλα Γεωργίου Επιλογή μουσικής Θέκλα Γεωργίου και Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης «Ο μόνος τρόπος να ζήσεις και να πεθάνεις είναι να ...