Χόρχε Ενρίκε Αντούμ (Jorge Enrique Adoum) - Ποίηση από τον Ισημερινό

Ο Jorge Enrique Adoum γεννήθηκε στην Αμπάτο ( Εκουαδόρ ) το 1926. Σπούδασε Φιλοσοφία, Ανθρωπιστικές επιστήμες και  Νομική, στο Universidad Central του Ισημερινού και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο Σαντιάγκο της Χιλής. Το 1944 εντάχθηκε στο «Madrugada» , ένα κίνημα που σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής στην ιστορία της ποίησης του Ισημερινού, την αποδοχή των καινοτομιών της πρώτης και της δεύτερης avant - garde ποιητικής σκηνής. Μεταξύ 1945 και 1947, κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Χιλή, εργάστηκε ως προσωπικός γραμματέας του Pablo Neruda. Κατά την επιστροφή του στο Εκουαδόρ εργάστηκε σε πολλές θέσεις στον τομέα του πολιτισμού, όπως του διευθυντή σύνταξης του Οίκου Πολιτισμού του Εκουαδόρ. Το 1952 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης , ενώ το 1960 έλαβε το αναγνωρισμένου κύρους βραβείο στην Κούβα, το Casa de las Américas .
Την πρώτη του συλλογή , "Ecuador Amargo" ( 1949 ) και στη "Los Cuadernos de la tierra " ( 1952-1962 ), αντηχούν οι γήινες μεταφορές του Νερούδα και το κλίμα του Canto General, αλλά ήδη στο «Curriculum mortis» ( 1968 ) και στο "Prepoemas en postespañol" ( 1979 ) ορίζει τη δική του γλώσσα και συγκεκριμένους τρόπους της χειραγώγησης και της ανασυγκρότησης των λέξεων. Τα δικά του δεν είναι ποτέ απλά παιχνίδια με τις λέξεις (συχνά δύσκολο να μεταφραστει), αλλά μια μορφή της εξέγερσης και διαμαρτυρίας αυτού που αποκαλεί «subdemocracias cuarteleras»(υποδημοκρατίά του στρατώνα).
Το μυθιστόρημά του " Entre Marx y una mujer desnuda " ( 1976 ) , είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα ενός πειραματικού μυθιστορήματος στην Λατινική Αμερική μετά το "Rayuela" (Κουτσό) από τον Julio Cortázar. Όπως στο «Κουτσό», το μυθιστόρημα του Adoum χτίζει κάτω από τα μάτια του αναγνώστη και με τη συμμετοχή του αναγνώστη  και παρουσιάζει μια παιχνιδιάρικη διαδικασία κατασκευής και ωρίμανσης του αφηγηματικού υλικού. Το στοιχείο του παιχνιδιού , ωστόσο, ποτέ δεν διαχωρίζεται από μια σοβαρή προσπάθεια για τη γνώση , από τη μία πλευρά και ο αναγνώστης είναι συναισθηματικά εμπλέκονται στα γεγονότα που διαβάζει και αναγκάζεται σε συνεχή άσκηση προβληματισμού . Από αυτό το μυθιστόρημα ο  Camilo Luzuriaga σκηνοθέτησε μια ταινία με τον ίδιο τίτλο.

Ο Adoum είναι επίσης ένας θεατρικός συγγραφέας με έργα όπως το « El sol bajo las patas de los caballos», 1976 )  ένα ενδιαφέρον και μερικές φορές οδυνηρ και με οξεία κριτική έργο.
Με την ευκαιρία του εορτασμού (30 χρόνια ) από το θάνατο του Γκεβάρα κλήθηκε στην Κούβα από την Casa de las Americas για να δώσει μια ομιλία. Με την ευκαιρία αυτή έγραψε και διαβάσε ένα οδυνηρό και όμορφο ποίημα με τίτλο "Che:Η παροδικότητα του θανάτου"
Επέστρεψε στην ποίηση με το εκπληκτικό "El amor desenterrado", εμπνευσμένο από τη συγκλονιστική ανακάλυψη ενός ζευγαριού εραστών από την Παλαιοινδιάνικη περίοδο του Εκουαδόρ.
Τα έργα του έχουν μεταφραστεί και δημοσιευτεί σε πολλές χώρες και περιλαμβάνονται σε πολλές ανθολογίες .
Στις αρχές του αιώνα μας, δημοσίευσε, για πρώτη φορά στην Κούβα και στη συνέχεια στο Εκουαδόρ το "De cerca y de memoria: Lecturas, autores, lugares" ένα βιβλίο αναμνήσεων συγγραφέων και καλλιτεχνών από τη Λατινική Αμερική και την Ευρώπη .
Έχει μεταφραστεί στα ισπανικά ποίηση του Τ. S. Elliot, Langston Hughes, Jacques Prevert, Γιάννη Ρίτσου, Vinícius de Moraes, Ναζίμ Χικμέτ, Φερνάντο Πεσσόα, Ιωσήφ Μπρόντσκι και Seamus Heaney .

Πέθανε στις 3 Ιουλίου του 2009 στο Κίτο του Ισημερινού.


Pont St-Michel 

οι νέοι έχουν εισβάλει στη γη σε ζευγάρια
ένα ψάρι αγκάλιασε ένα άλλο ψάρι
και σε όλες τις γωνιές της ερήμου
το διπλό ζώο η μοναδική συνάθροιση
τυφλοί που αναγνωρίζονται μυρίζοντας το αυτί
ή κωφοί ανθρώποι που νιώθουν με τη γλώσσα
σε αυτό το κρύο που καταβροχθίσει ποιος από τους δύο είναι αυτή
ποιος θα βάλει μια κιθάρα μεταξύ των δύο
ποιος ζηλιάρης θα τους χωρίσει με ένα σπαθί
ή θα τους δώσει οργισμένες ειδήσεις του πολέμου.

πηγή: www.casadellapoesia.org/
μετάφραση από τα ισπανικά στα ιταλικά: Raffaella Marzano
μετάφραση από τα ιταλικά στα ελληνικά: Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης