Τετάρτη 22 Αυγούστου 2012

ΗΛΙΑΣ ΒΟΥΤΙΕΡΙΔΗΣ - ΖΩΗ





ΖΩΗ

Τη δίψα της Αγάπης τη γνωρίζεις.
Ήπιες κι από του πόνου το ποτήρι.
Το νου σου στα περασμένα μη γυρίζης.
Έλα στο ξωτικό το πανηγύρι,

Που απόμακρα σαν ίσκιος ξεχωρίζεις.
Καινούρια αγάπη το χορό θα σύρη.
Για τους παλιούς καημούς σου μη δακρύζης,
Θα πιούμε από της Ζήσης το κροντήρι.

Φτωχή καρδιά, που σύγραψεν η Μοίρα
Σ’ αποθυμιές γλυκιές να κρυφολιώνης,
Τι λαχταράς το νιώθω εγώ, που πήρα

Για σύντροφο τη Θλίψη. Μην απλώνης
Το στοχασμό σου πέρα από τη Ζήση:
Γεννήθη η δίψα εδώ κ’ εδώ θα σβήση.

εφημερίδα Νουμάς 18/9/1905



μεταφράσεις του Ηλία Βουτιερίδη



Γουνούμαί σ' ελαφηβόλε
Συγγραφέας:
 Ανακρέων
Μεταφραστής:
 Ηλίας Βουτιερίδης

Γουνούμαί σ' ελαφηβόλε
ξανθή παί Διός αγρίων
δέσποιν'
 Αρτεμι θηρών:
ή κου νύν επί Ληθαίου
δίνηισι θρασυκαρδίων
ανδρών εσκατόρα πόλιν
χαίρουσ', ου γάρ ανημέρους
ποιμαίνεις πολιήτας.


Παρακαλώ σε αλαφοκυνηγήτρα
ξανθιά του Δία θυγατέρα,
των αγριμιών, Άρτεμη, αφέντρα
τώρα στα ρέματα έλα του Ληθαίου.
Στην πολιτείαν ανθρώπων λυπημένων
χαρούμενη εσύ ρίχνε τη ματιά σου.
Γιατί δεν προστατεύεις
ανήμερους πολίτες.
  




Ώναξ, ώι δαμάλης 'Ερως
Συγγραφέας:
 Ανακρέων
Μεταφραστής:
 Ηλίας Βουτιερίδης

ώναξ, ώι δαμάλης 'Ερως
καί Νύμφαι κυανώπιδες
πορφυρή τ' 'Αφροδίτη
συμπαίζουσιν, επιστρέφεαι
δ' υψηλάς ορέων κορυφάς:
γουνούμαί σε, σύ δ' ευμενής
έλθ' ημίν, κεχαρισμένης
δ' ευχωλής επακούειν:
Κλεοβούλωι δ' αγαθός γένεο
σύμβουλος, τόν εμόν γ' έρω-
τ', ώ Δεόνυσε, δέχεσθαι.

Αφέντη, που ο Έρωτας ο δαμαστής
κι οι Νύφες οι γαλανομάτες
κι η ροδομάγουλη Αφροδίτη
μαζί σου παίζουν και γυρίζεις
μες στα ψηλά τα κορφοβούνια,
προσπέφτω σου κι έλα σ' εμένα
καλόγνωμος και την παράκλησή μου
ακούοντας τη χαριτωμένη.
Καλός συμβουλάτορας γίνε
στον Κλεόβουλο, Διόνυσέ μου,
να δέχεται τον έρωτά μου.





Ώ παί παρθένιον βλέπων
Συγγραφέας:
 Ανακρέων
Μεταφραστής:
 Ηλίας Βουτιερίδης

ώ παί παρθένιον βλέπων
δίζημαί σε, σύ δ' ου κλύεις,
ουκ ειδώς ότι τής εμής
ψυχής ηνιοχεύεις.

Ώ κόρη, που παρθενικά κοιτάζεις,
ζεις μες στο νού μου, εσύ όμως δεν το νιώθεις
γιατί δεν ξέρεις ότι την ψυχή μου
εσύ την κυβερνάς.







Ξανθήι δ' Ευρυπύληι μέλει
Συγγραφέας:
 Ανακρέων
Μεταφραστής:
 Ηλίας Βουτιερίδης

ξανθήι δ' Ευρυπύληι μέλει
ο περιφόρητος 'Αρτέμων,
πρίν μέν έχων βερβέριον, καλύμματ' εσφηκωμένα,
καί ξυλίνους αστραγάλους εν ωσί καί ψιλόν περί
πλευρήισι <> βοός,
νήπλυτον είλυμα κακής ασπίδος, αρτοπώλισιν
καθελοπόρνοισιν ομιλέων ο πονηρός 'Αρτέμων,
κίβδηλον ευρίσκων βίον,
πολλά μέν εν δουρί τιθείς αυχένα, πολλά δ' εν τροχώι,
πολλά δέ νώτον σκυτίνηι μάστιγι θωμιχθείς, κόμην
πώγωνά τ' εκτετιλμένος:
νύν δ' επιβαίνει σατινέων χρύσεα φορέων καθέρματα
παίς Κύκης καί σκιαδίσκην ελεφαντίνην φορεί
γυναιξίν αύτως


Και νιάζεται για την ξανθή την Ευρυπύλη
ο Αρτέμονας, που τριγυρνά μες σε φορείο.
Ενώ στενή και βρωμερή φορούσε πριν κουκούλα,
και κρίκους ξύλινους στ' αυτιά και γύρω απ' τα πλευρά του
άτριχο βοϊδοτόμαρο, παλιάς ασπίδας ντύμα,
μόλις ξεκολλημένο,
ο ελεεινός ο Αρτέμονας, που συναναστρεφόταν
δημόσιες και ψωμάδαινες και με ψευτιές εζούσε,
που του'βαλαν πολές φορές το σβέρκο σε παλούκι,
πολές φορές και σε τροχό, και που τις είχε φάει
πολές φορές στα πισινά με πέτσινο καμτσίκι,
και που και γένια και μαλλιά του έχουν μαδήσει, τώρα
μ' αμάξια πάει, στο στήθος του φορώντας αλυσίδες
χρυσές, της Κύκης το παιδί, κι ομπρέλα φιλντισένια
κρατάει σαν τις γυναίκες.




Βιογραφικό Σημείωμα


Τόπος Γέννησης:
Ρουμανία - Σουλινά
Έτος Γέννησης:
1874
Έτος Θανάτου:
1941
Λογοτεχνικές Κατηγορίες:
Πεζογραφία
Ποίηση
Θέατρο - Σενάριο
Κριτική
Μετάφραση
Μελέτη

Ο Ηλίας Βουτιερίδης γεννήθηκε στα Σουλινά της Ρουμανίας, καταγόταν όμως από τη Μεθώνη της Μεσσηνίας. Σε ηλικία τεσσάρων χρόνων εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Πάτρα και από το 1889 έμεινε στην Αθήνα, όπου πέρασε την υπόλοιπη ζωή του. Αποφοίτησε από το τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πήρε μέρος στην Κρητική Επανάσταση του 1897 και υποστήριξε την παράταξη του Ελευθέριου Βενιζέλου, αρχικά ως συνεργάτης του Ελληνικού Προξενείου Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια ως αρθρογράφος στην εφημερίδα Σκριπ. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων και της μικρασιατικής εκστρατείας ήταν ανταποκριτής της εφημερίδας Πατρίς. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε με δημοσιεύσεις ποιημάτων στην εφημερίδα Νεολόγος του Σταύρου Βουτυρά και το 1900 τύπωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή, που είχε τίτλο Σύννεφα, ενώ ασχολήθηκε επίσης με την πεζογραφία, τη λογοτεχνική μετάφραση, το δοκίμιο και τη μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάτης του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου στη Νέα Σκηνή και καθηγητής στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου (1924-1930) και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ο Βουτιερίδης έγραψε επίσης έργα για το θέατρο που ανεβάστηκαν στη σκηνή. Συνεργάστηκε επίσης με τον Δημήτρη Ταγκόπουλο στην εφημερίδα Νουμάς και εξέδωσε το περιοδικό Χρονικά που κυκλοφόρησε για ένα χρόνο (1911-1912). Πέθανε στην Αθήνα. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ηλία Βουτιερίδη βλ. Γιάκος Δημήτρης, «Βουτιερίδης Ηλίας», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας4. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Μερακλής Μ.Γ., «Ηλίας Βουτιερίδης», Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί – Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία – Γραμματολογία, σ.462. Αθήνα, Σοκόλης, 1977 και Παπαγεωργίου Κώστας, «Βουτιερίδης Ηλίας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό2. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1984.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία


• Γιάκος Δημήτρης, «Βουτιερίδης Ηλίας», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας4. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
 
• Μερακλής Μ.Γ., «Ηλίας Βουτιερίδης», Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί – Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία – Γραμματολογία, σ.462. Αθήνα, Σοκόλης, 1977.
• Νιρβάνας Παύλος, «Ηλία Π. Βουτιερίδη: Προσκυνητής», ΠαναθήναιαΙΔ΄, ετ.Ζ΄, 15/5/1907, σ.89-90.
• Παναγιωτόπουλος Ι.Μ., «Ηλίας Π. Βουτιερίδης», Νέα Εστία19, ετ.Ι΄, 1η/1/1936, αρ.217, σ.14-24.
• Παπαγεωργίου Κώστας, «Βουτιερίδης Ηλίας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό2. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1984.
• Παράσχος Κλέων, «Ηλ. Βουτιερίδη: Η Ηλιογέννητη», Νέα Εστία11, ετ.Στ΄, 1η/3/1932, αρ.125, σ.273-274.
Αφιερώματα περιοδικών
• Νέα Εστία50, ετ.ΚΕ΄, 15/11/1951, αρ.585, σ.1500-1516.




Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1

Ι.Ποίηση
• Πολεμικόν Ημερολόγιον. Αθήνα, 1898.
• Σύννεφα. Αθήνα, τυπ. Ιγγλέση – Παπαγεωργίου, 1900.
• Προσκυνητής. Αθήνα, 1907.
• Κελαδος· Σονέττα. Αθήνα, τυπ.Τρέμπελα, 1917.
• Μυστικές λειτουργίες· Σονέττα. Αθήνα, 1920.
• Ωδή στην Α.Μ. το Βασιλέα των Ελλήνων Κωνσταντίνο ΙΒ’. Αθήνα, 1921.
• Ποιητικές αρμονίεςΑ΄· Το βιβλίο της ζωής μου. Αθήνα, τυπ. Ακροπόλεως, 1923.
• Ελεγειακά (1900-1921). Αθήνα, Ζηκάκης, 1924.
• Ορφικά. Αθήνα, 1932.
• Μυστική ζωή. Αθήνα, 1934.
• Πολεμικές ωδές · Πρώτη σειρά. Αθήνα, Αετός, 1941.
ΙΙ.Θέατρο
• Κασσάντρα· Τραγωδία. Αθήνα, Ζηκάκης, 1929.
• Η Ηλιογέννητη· Ποιητικό δράμα σε μέρη τρία- εικόνες έξη. Αθήνα, Ζηκάκης, 1931.
• Ζουάνα · Τραγωδία μονόπραχτη. Αθήνα, τυπ.Ροδάκη, 1935.
ΙΙΙ.Πεζογραφία
• Μάριος· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Ζηκάκης, 1923.
• Όταν αγαπούμε· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Ζηκάκης, 1924.
Ι
V.Μεταφράσεις
• Λουκιανού, Τίμωνας ο Μισάνθρωπος. Αθήνα, 1903.
• Λόγγου, Δάφνης και Χλόη· Μετάφρασμα από το αρχαίο Ηλία Βουτιερίδη. Αθήνα, Ζηκάκης, 1929 (έκδοση γ΄).
• Σοφοκλέους, Οιδίπους επί Κολωνώ. Αθήνα, 1911.
• Γκαίτε, Η Μινιόν. Αθήνα, 1919.
V. Μελέτες – Δοκίμια - Χρονικά
• Ιστορία της κρητικής επαναστάσεως του 1897. Αθήνα, 1898.
 
• Η ζωή μας και η φιλολογία μας· Α΄ Τα περιοδικά. Αθήνα, ανάτυπο από το Νουμά, 1904.
• Οι Δήμαρχοι των Αθηνών. Αθήνα, 1907.
• Η πρόοδος των επιστημών · μετά προλόγου και σημειώσεων. Αθήνα, Βασιλείου, 1920.
• Η εκστρατεία πέραν του Σαγγαρίου. Αθήνα, τυπ. Δελή, 1922.
• Κωστής Παλαμάς· Το ποιητικό έργο του. Αθήνα, Ζηκάκης, 1923.
• Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας· Από των μέσων του ΙΕ΄ αιώνος μέχρι των νεωτάτων χρόνων· Μετ΄εισαγωγής περί της βυζαντινής λογοτεχνίας. Αθήνα, Ζηκάκης, 1924.
• Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας· Από των μέσων του ΙΕ΄ αιώνος μέχρι των νεωτάτων χρόνων· Μετ΄εισαγωγής περί της βυζαντινής λογοτεχνίας· τεύχος γ΄. Αθήνα, Ζηκάκης, 1924.
• Η αρχή του νεωτέρου θεάτρου · Τα μυστήρια. Αθήνα, τυπ. Ακροπόλεως, 1925.
• Ο Σοφοκλής και οι γυναίκες. Αθήνα, 1926.
• Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας· Από των μέσων του ΙΕ’ αιώνος μέχρι των νεωτάτων χρόνων· Μετ΄εισαγωγής περί της βυζαντινής λογοτεχνίας· Τόμος δεύτερος· Τεύχος 1ον. Αθήνα, Ζηκάκης, 1927.
• Η Νεοελληνική Λογοτεχνία· Η αρχή της και οι σταθμοί της. Αθήνα, τυπ. Ακροπόλεως,

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1

Ι.Ποίηση
• Πολεμικόν Ημερολόγιον. Αθήνα, 1898.
• Σύννεφα. Αθήνα, τυπ. Ιγγλέση – Παπαγεωργίου, 1900.
• Προσκυνητής. Αθήνα, 1907.
• Κελαδος· Σονέττα. Αθήνα, τυπ.Τρέμπελα, 1917.
• Μυστικές λειτουργίες· Σονέττα. Αθήνα, 1920.
• Ωδή στην Α.Μ. το Βασιλέα των Ελλήνων Κωνσταντίνο ΙΒ’. Αθήνα, 1921.
• Ποιητικές αρμονίεςΑ΄· Το βιβλίο της ζωής μου. Αθήνα, τυπ. Ακροπόλεως, 1923.
• Ελεγειακά (1900-1921). Αθήνα, Ζηκάκης, 1924.
• Ορφικά. Αθήνα, 1932.
• Μυστική ζωή. Αθήνα, 1934.
• Πολεμικές ωδές · Πρώτη σειρά. Αθήνα, Αετός, 1941.
ΙΙ.Θέατρο
• Κασσάντρα· Τραγωδία. Αθήνα, Ζηκάκης, 1929.
• Η Ηλιογέννητη· Ποιητικό δράμα σε μέρη τρία- εικόνες έξη. Αθήνα, Ζηκάκης, 1931.
• Ζουάνα · Τραγωδία μονόπραχτη. Αθήνα, τυπ.Ροδάκη, 1935.
ΙΙΙ.Πεζογραφία
• Μάριος· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Ζηκάκης, 1923.
• Όταν αγαπούμε· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Ζηκάκης, 1924.
Ι
V.Μεταφράσεις
• Λουκιανού, Τίμωνας ο Μισάνθρωπος. Αθήνα, 1903.
• Λόγγου, Δάφνης και Χλόη· Μετάφρασμα από το αρχαίο Ηλία Βουτιερίδη. Αθήνα, Ζηκάκης, 1929 (έκδοση γ΄).
• Σοφοκλέους, Οιδίπους επί Κολωνώ. Αθήνα, 1911.
• Γκαίτε, Η Μινιόν. Αθήνα, 1919.
V. Μελέτες – Δοκίμια - Χρονικά
• Ιστορία της κρητικής επαναστάσεως του 1897. Αθήνα, 1898.
 
• Η ζωή μας και η φιλολογία μας· Α΄ Τα περιοδικά. Αθήνα, ανάτυπο από το Νουμά, 1904.
• Οι Δήμαρχοι των Αθηνών. Αθήνα, 1907.
• Η πρόοδος των επιστημών · μετά προλόγου και σημειώσεων. Αθήνα, Βασιλείου, 1920.
• Η εκστρατεία πέραν του Σαγγαρίου. Αθήνα, τυπ. Δελή, 1922.
• Κωστής Παλαμάς· Το ποιητικό έργο του. Αθήνα, Ζηκάκης, 1923.
• Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας· Από των μέσων του ΙΕ΄ αιώνος μέχρι των νεωτάτων χρόνων· Μετ΄εισαγωγής περί της βυζαντινής λογοτεχνίας. Αθήνα, Ζηκάκης, 1924.
• Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας· Από των μέσων του ΙΕ΄ αιώνος μέχρι των νεωτάτων χρόνων· Μετ΄εισαγωγής περί της βυζαντινής λογοτεχνίας· τεύχος γ΄. Αθήνα, Ζηκάκης, 1924.
• Η αρχή του νεωτέρου θεάτρου · Τα μυστήρια. Αθήνα, τυπ. Ακροπόλεως, 1925.
• Ο Σοφοκλής και οι γυναίκες. Αθήνα, 1926.
• Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας· Από των μέσων του ΙΕ’ αιώνος μέχρι των νεωτάτων χρόνων· Μετ΄εισαγωγής περί της βυζαντινής λογοτεχνίας· Τόμος δεύτερος· Τεύχος 1ον. Αθήνα, Ζηκάκης, 1927.
• Η Νεοελληνική Λογοτεχνία· Η αρχή της και οι σταθμοί της. Αθήνα, τυπ. Ακροπόλεως, 1927.
• Απάντηση σε μια κριτική του κ. Στιλπ. Κυριακίδη (καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) για την «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας». Αθήνα, χ.χ. [1928] (φυλλάδιο).
• Νεοελληνική στιχουργική. Αθήνα, Ι. Κολλάρος, 1929.
• Η νεοελληνική λογοτεχνία· Γενικό εξέτασμα της ιστορίας της. Αθήνα, Ζηκάκης, 1930.
• Η ξένη επίδραση στη νεοελληνική λογοτεχνία. Αθήνα, Ζηκάκης, 1930.
• Αρχαίοι έλληνες λυρικοί. Αθήνα, Ζηκάκης, 1931.
• Ο ρυθμικός λόγος στη νεοελληνική λογοτεχνία. Αθήνα, Ζηκάκης, 1931.
• Αλ.Παπαδιαμάντης – Αλ.Μωραϊτίδης· Η ζωή τους και το έργο τους. Αθήνα, Ζηκάκης, 1931.
• Γραμματική της δημοτικής γλώσσας. Αθήνα, Πανεπιστημιακό Βιβλιοπωλείο Αλέξη Ν. Κολόλου, 1932.
• Κωστής Παλαμάς. Αθήνα, ανάτυπο από τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, 1932.
• Σύντομη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (1000 – 1930). Αθήνα, 1933.
• Ποιος ο κανονισμός της νεοελληνικής ορθογραφίας από την Ακαδημία Αθηνών. Αθήνα, Ζηκάκης, 1933.
• Επίτομος ιστορία της Βυζαντινής λογοτεχνίας. Αθήνα, Ζηκάκης, 1935.
• Ο Σολωμός κ’ οι έλληνεςΑ΄· Όταν ζούσε ο Σολωμός. Αθήνα, 1937.
• Σολωμός· Κριτική μελέτη. Αθήνα, Δημητράκος, 1938.
VI. Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Κατάλοιπα Ηλία Βουτιερίδη· Για τη Μεθώνη και τους προγόνους του. Καλαμάτα, ανάτυπο από τα Μεσσηνιακά Γράμματα, τόμος Β΄, 1967. 1. Για περισσότερα εργογραφικά στοιχεία του Ηλία Βουτιερίδη βλ. Π.Η. Βουτιερίδης, «Το έργο του Ηλία Βουτιερίδη», Νέα Εστία50, ετ.ΚΕ΄, 15/11/1951, αρ.585, σ.1513-1516.

Επιπλέον Πληροφορίες
Αρχείο του λογοτέχνη υπάρχει στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.)




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κατερίνα Γώγου «Μου μοιάζει ο άνθρωπος μ' έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του»

  Γράφει η Θέκλα Γεωργίου Επιλογή μουσικής Θέκλα Γεωργίου και Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης «Ο μόνος τρόπος να ζήσεις και να πεθάνεις είναι να ...