Ιούλιος Τυπάλδος
«Το πλάσμα της φαντασίας» παράλληλο για τον Κρητικό
Ἐσὺ ποὺ πρώτη
ἐπρόβαλες
σὰν ὄνειρο ἐμπροστά μου,
κι ἄναψες πάθη ἀκοίμητα
στὴν ἄδολη
καρδιά μου,
ἄ! ποῦ 'σαι, πὲς μου, αγάπη μου,
ποῦ 'σαι, γλυκιά μου ἐλπίδα;
Tὴ γῆν ἔχεις πατρίδα
ἢ τ' ἄστρα τ' οὐρανοῦ;
Ἐσὲ ζητῶ στὸ χάραμα,
σὰ γλυκοφέγγει ἡ μέρα,
εἰς τὸν ἀφρὸ τῆς θάλασσας,
στὸν ἥσυχον
αἰθέρα·
ἐσὲ στὴν ἀνθοστόλιστη
τοῦ κάμπου πρασινάδα,
στὴν μυστικὴν ἀχνάδα
τοῦ ἔρμου
φεγγαριοῦ.
Πόσες φορὲς μοῦ
φαίνεται
νὰ σὲ θωρῶ μπροστά μου,
καὶ ἀπὸ τὰ
στήθια στέκεται
νὰ πετακτῆ ἡ καρδιά μου
θωρῶ τὰ οὐράνια βλέμματα,
τ' ἀγγελικό σου στόμα,
τ' ἀέρινο τὸ σῶμα,
τὰ ὁλόχρυσα
μαλλιά.
Πόσες φορές, ἀγάπη μου,
ζητώντας σὲ εἰς τὰ ξένα,
μὲ πόθο γύρω ἀσήκωσα,
τὰ μάτια ἐρωτευμένα,
ὅπου τὰ κάλλη ἐλάμπανε
μὲς στ' ἄνθη, στὰ λουλούδια,
ὅπου χοροί, τραγούδια
μαγεύουν τὴν καρδιά.
....
(απόσπασμα)
Τυπάλδος- Πρετεντέρης Ιούλιος
|
Τόπος Γέννησης:
|
Κεφαλονιά - Ληξούρι
|
|
Έτος Γέννησης:
|
1814
|
|
Έτος Θανάτου:
|
1883
|
|
Λογοτεχνικές Κατηγορίες:
|
Ποίηση
Μελέτη |
Βιογραφικό
Σημείωμα
ΙΟΥΛΙΟΣ ΤΥΠΑΛΔΟΣ
(1814-1883)
Ο Ιούλιος Τυπάλδος – Πρετεντέρης γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, γιος του Ιωάννη – Βαπτιστή Τυπάλδου – Πρετεντέρη και της κόμισσας Τερέζα Ριγκέττι από τη Βερόνα. Τα πρώτα γράμματα διδάχτηκε από τον πατέρα του και το 1836 έφυγε για τη Βερόνα, όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Πραγματοποίησε πανεπιστημιακές σπουδές στην Πάντοβα, τη Φλωρεντία και την Πίζα, όπου απέκτησε πτυχίο Νομικής και αναγορεύτηκε διδάκτωρ. Από το 1839 και ως την ένωση της Επτανήσου με το ελεύθερο ελληνικό κράτος εργάστηκε ως ανακριτής στην Κεφαλονιά και στη συνέχεια ως πρωτοδίκης στην Κέρκυρα, δημοσιεύοντας παράλληλα δικαστικές μελέτες στο περιοδικό Giornale di legislazione. Στο θέμα του αγώνα της Επτανήσου για την ένωση με το ελεύθερο ελληνικό κράτος ο Τυπάλδος τήρησε μετριοπαθή στάση, αγωνίστηκε ωστόσο για την κατάκτηση ελευθεριών των κατοίκων των Επτανήσων από την αγγλική εξουσία και για την ελευθερία του Τύπου. Το 1852 μετατέθηκε στη Ζάκυνθο ως πρόεδρος Πρωτοδικών. Εκεί πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του και γνώρισε τη μέλλουσα σύζυγό του Λουΐζα δε Ρώσση, η οποία εγκατέλειψε το σύζυγό της Γεώργιο Ρώμα για χάρη του Τυπάλδου και τον ακολούθησε μαζί με το γιο της Λουδοβίκο, με τον οποίο ο Τυπάλδος συνδέθηκε πολύ στενά. Το 1862 εγκατέλειψε τη Ζάκυνθο για την Κέρκυρα, όπου είχε διοριστεί μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου Δικαιοσύνης. Εκεί γνωρίστηκε με τον ποιητή Γεράσιμο Μαρκορά. Την περίοδο εκείνη αντιμετώπισε προβλήματα υγείας, ενώ παράλληλα ήταν δυσαρεστημένος από τη λειτουργία της Δικαιοσύνης και από το πολιτικό κλίμα. Αποφάσισε να φύγει για την Ιταλία, όπου έζησε τελικά με την οικογένειά του από το 1867 ως λίγο πριν το θάνατό του, το 1881, οπότε επέστρεψε στην Κέρκυρα, για να περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πέθανε το 1883. Το συγγραφικό έργο του Τυπάλδου χωρίζεται: α)στα ποιήματα της πρώτης του συλλογής Ποιήματα διάφορα (1856) αφιερωμένης στο Δ.Σολωμό, δάσκαλο και στενό φίλο του β)στα εκτός της συλλογής αυτής ποιήματα γ)στις αποσπασματικά σωζόμενες τραγωδίες του (Φροσύνη, Δέσπω, Η πόλη σκλάβα και Άγνωστη τραγωδία) δ)στις μεταφράσεις του (Ελευθερωμένη Ιερουσαλήμ του Τάσσο κ.α.) δ)στα πεζά του κείμενα (Επικήδειος του Σολωμού, άρθρα για τη γλώσσα και για νομικά θέματα κ.α.) ε)στην αλληλογραφία του. Τα ποιήματά του διακρίνονται σε λυρικά με πνεύμα ρομαντικό, πολλά από τα οποία μελοποιήθηκαν από τον Καρρέρ και άλλους συνθέτες, και επικολυρικά με θέματα σύγχρονα ή ιστορικά. Ο Ιούλιος Τυπάλδος θεωρείται από τους ιστορικούς της νεοελληνικής λογοτεχνίας ως ο κατ’ εξοχήν σολωμικός ποιητής της Επτανησιακής Σχολής.
1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ιούλιου Τυπάλδου βλ. Φαρμάκης Φρ., «Τυπάλδος Ιούλιος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας12. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και χ.σ, «Τυπάλδος Ιούλιος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
Ο Ιούλιος Τυπάλδος – Πρετεντέρης γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, γιος του Ιωάννη – Βαπτιστή Τυπάλδου – Πρετεντέρη και της κόμισσας Τερέζα Ριγκέττι από τη Βερόνα. Τα πρώτα γράμματα διδάχτηκε από τον πατέρα του και το 1836 έφυγε για τη Βερόνα, όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Πραγματοποίησε πανεπιστημιακές σπουδές στην Πάντοβα, τη Φλωρεντία και την Πίζα, όπου απέκτησε πτυχίο Νομικής και αναγορεύτηκε διδάκτωρ. Από το 1839 και ως την ένωση της Επτανήσου με το ελεύθερο ελληνικό κράτος εργάστηκε ως ανακριτής στην Κεφαλονιά και στη συνέχεια ως πρωτοδίκης στην Κέρκυρα, δημοσιεύοντας παράλληλα δικαστικές μελέτες στο περιοδικό Giornale di legislazione. Στο θέμα του αγώνα της Επτανήσου για την ένωση με το ελεύθερο ελληνικό κράτος ο Τυπάλδος τήρησε μετριοπαθή στάση, αγωνίστηκε ωστόσο για την κατάκτηση ελευθεριών των κατοίκων των Επτανήσων από την αγγλική εξουσία και για την ελευθερία του Τύπου. Το 1852 μετατέθηκε στη Ζάκυνθο ως πρόεδρος Πρωτοδικών. Εκεί πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του και γνώρισε τη μέλλουσα σύζυγό του Λουΐζα δε Ρώσση, η οποία εγκατέλειψε το σύζυγό της Γεώργιο Ρώμα για χάρη του Τυπάλδου και τον ακολούθησε μαζί με το γιο της Λουδοβίκο, με τον οποίο ο Τυπάλδος συνδέθηκε πολύ στενά. Το 1862 εγκατέλειψε τη Ζάκυνθο για την Κέρκυρα, όπου είχε διοριστεί μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου Δικαιοσύνης. Εκεί γνωρίστηκε με τον ποιητή Γεράσιμο Μαρκορά. Την περίοδο εκείνη αντιμετώπισε προβλήματα υγείας, ενώ παράλληλα ήταν δυσαρεστημένος από τη λειτουργία της Δικαιοσύνης και από το πολιτικό κλίμα. Αποφάσισε να φύγει για την Ιταλία, όπου έζησε τελικά με την οικογένειά του από το 1867 ως λίγο πριν το θάνατό του, το 1881, οπότε επέστρεψε στην Κέρκυρα, για να περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πέθανε το 1883. Το συγγραφικό έργο του Τυπάλδου χωρίζεται: α)στα ποιήματα της πρώτης του συλλογής Ποιήματα διάφορα (1856) αφιερωμένης στο Δ.Σολωμό, δάσκαλο και στενό φίλο του β)στα εκτός της συλλογής αυτής ποιήματα γ)στις αποσπασματικά σωζόμενες τραγωδίες του (Φροσύνη, Δέσπω, Η πόλη σκλάβα και Άγνωστη τραγωδία) δ)στις μεταφράσεις του (Ελευθερωμένη Ιερουσαλήμ του Τάσσο κ.α.) δ)στα πεζά του κείμενα (Επικήδειος του Σολωμού, άρθρα για τη γλώσσα και για νομικά θέματα κ.α.) ε)στην αλληλογραφία του. Τα ποιήματά του διακρίνονται σε λυρικά με πνεύμα ρομαντικό, πολλά από τα οποία μελοποιήθηκαν από τον Καρρέρ και άλλους συνθέτες, και επικολυρικά με θέματα σύγχρονα ή ιστορικά. Ο Ιούλιος Τυπάλδος θεωρείται από τους ιστορικούς της νεοελληνικής λογοτεχνίας ως ο κατ’ εξοχήν σολωμικός ποιητής της Επτανησιακής Σχολής.
1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ιούλιου Τυπάλδου βλ. Φαρμάκης Φρ., «Τυπάλδος Ιούλιος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας12. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και χ.σ, «Τυπάλδος Ιούλιος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
Ενδεικτική
Βιβλιογραφία
• Βιάζης Σπυρίδων δε, «Ιούλιος Τυπάλδος», Ζακυνθινή Επιθεώρησις4, 1881.
• Βλάχος Ευάγγ., Ιούλιος Τυπάλδος• Κριτική ανάλυση στο έργο του ποιητή. Αθήνα, 1950.
• Βραΐλας Αρμένης Π., «Ποιήματα διάφορα Ιουλίου Τυπάλδου», Πανδώρα9, 1η/9/1858, αρ.203, σ.249-254.
• Ζαλοκώστας Γ., «Ολίγαι παρατηρήσεις περί της ποιήσεως των Επτανησίων και μάλιστα περί των ποιημάτων του Ιουλίου Τυπάλδου και Αριστοτέλους Βαλαωρίτου», ΠανδώραΘ΄, 1η/7/1858, αρ.199, σ.171-173.
• Ζαμπέλιος Σπ., «Ο κ.Ιούλιος Τυπάλδος», Πανδώρα10, 15/1/1860, αρ.236, σ.457-470.
• Κονόμος Ντίνος (επιμ.), Τυπάλδου Άπαντα. Αθήνα, 1953. (και συμπληρωμένη έκδοση 1968).
• Μελάς Σπύρος, «Ιούλιος Τυπάλδος Πρετεντέρης», Νεοελληνική Λογοτεχνία, σ.159-169. Αθήνα, Φέξης, 1962.
• Μιχαλόπουλος Φάνης, «Ιούλιος Τυπάλδος. Η θέση του στα Νεοελληνικά Γράμματα», Αγγλοελληνική ΕπιθεώρησηΔ΄, 4/1950, σ.361-381.
• Μπουμπουλίδης Φάιδων, Αι επιδράσεις επί του έργου του Τυπάλδου. Αθήνα,1947.
• Μπουμπουλίδης Φαίδων, Τα «Άπαντα» του Τυπάλδου· Βιβλιοκρισία. Αθήνα, ανάτυπο από την Ελληνική Δημιουργία, 1953.
• Μπουμπουλίδης Φαίδων, Ιούλιος Τυπάλδος• 1814-1883. Αθήνα, 1953 (στη σειρά Επτανησιακή Βιβλιοθήκη, αρ.2).
• Παλαμάς Κωστής, ΓράμματαΑ΄. Αθήνα, 1904.
• Παλαμάς Κωστής, «Ι.Τυπάλδος», Διαλέξεις περί ελλήνων ποιητών του ΙΘ΄ αιώναΒ΄. Αθήνα, 1925.
• Παναγιωτόπουλος Μέμος, Νεοελληνική ποιητική ανθολογίαΑ΄. Αθήνα, Εταιρεία Ελληνικού Βιβλίου, χ.χ.
• Πολυλάς Ιακ., Πόθεν η μυστικοφοβία του κ. Σπ.Ζαμπελίου. Κέρκυρα, 1860.
• Σιγούρος Μαρίνος, Εισαγωγή στην έκδοση Ιουλίου Τυπάλδου Ποιήματα· Μετά βιογραφίας του ποιητού υπό Μαρίνου Σιγούρου. Αθήνα, Φέξης, 1916.
• Φαρμάκης Φρ., «Τυπάλδος Ιούλιος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας12. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
• χ.σ., «Τυπάλδος – Πρετεντέρης Ιούλιος», Παγκόσμιο Βιογραφικό9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
Αφιερώματα περιοδικών
• Ελληνική Δημιουργία49, ετ.Ε΄, 15/2/1950.
Εργογραφία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)
• Antologia greca moderna, traduzione del Prof. David Fanfani.
• Ποιήματα διάφορα. Ζάκυνθος, τυπ. Ο Παρνασσός, 1856.
• Λόγος εκφωνηθείς παρά του κ.Ιουλίου Τυπάλδου κατά την εν τω ναώ των Αγίων Πάντων πένθιμον τελετήν εις μνημόσυνον του Ζακυνθίου ποιητού Διονυσίου Σολωμού. Ζάκυνθος, 1857.
• Ελεγείον της αποθανούσης ευγενούς κυρίας Κομίσσης Ριγέττη συμβίας του ευγενούς ποτέ κυρίου Τίτα Τυπάλδου…. Ζάκυνθος, 1858.
• Εις τον θάνατον του φιλέλληνος Καρόλου Λένορμαν. Αθήνα, τυπ. Π.Σούτσα - Α.Κτενά, 1860.
Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Ιουλίου Τυπάλδου Ποιήματα· Μετά βιογραφίας του ποιητού υπό Μαρίνου Σιγούρου. Αθήνα, Φέξης, 1916.
• Τυπάλδος Άπαντα (επιμ. Ντ. Κονόμου). Αθήνα, εκδόσεις Πηγής, 1953.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου