Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012

ΠΕΘΑΝΕ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ - ΣΕΝΑΡΙΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΝΙΝΟ ΓΚΟΥΕΡΡΑ(Tonino Guerra) ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΤΟΥ Θ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ




Η πεταλούδα

Χαρούμενος, πολύ χαρούμενος
Ήμουν πολλές φορές στη ζωή
αλλά πάνω απ 'όλα, όταν
με ελευθέρωσαν στη Γερμανία
και κάθισα να παρακολουθώ μια πεταλούδα
χωρίς την επιθυμία να την φάω.



Amarcord

Το ξέρω, το ξέρω, το ξέρω
ότι ένας άνδρας, στα 50 του,
Πάντα έχει καθαρά χέρια
κι εγώ τα πλένω δύο ή τρεις φορές την ημέρα
αλλά είναι όταν βλέπω τα χέρια βρώμικα
που θυμάμαι όταν
ήμουν ένα αγόρι

μετάφραση από τα Ιταλικά: Κοκολογιάννης Κωνσταντίνος



Πέθανε σε ηλικία ενενήντα δύο ετών, ο γνωστός σεναριογράφος και ποιητής Τονίνο Γκουέρρα, στενός συνεργάτης του Θόδωρου Αγγελόπουλου, του Φεντερίκο Φελλίνι, του Μικελάντζελο Αντονιόνι και των αδελφών Ταβιάνι.

Η κατάσταση της υγείας του Τονίνο Γκουέρρα είχε επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες και πριν λίγες ημέρες, είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο για νέες εξετάσεις.

Όταν κατάλαβε ότι το τέλος πλησίαζε, αποφάσισε να επιστρέψει στο πατρικό του σπίτι, στην τοποθεσία Σανταρκάντζελο Ντι Ρομάνια, έξω από την πόλη Μπολόνια.

Όπως υπογραμμίζουν τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης, «παράλληλα με την ανεκτίμητη προσφορά του στον χώρο του κινηματογράφου, ο Τονίνο Γκουέρρα δραστηριοποιήθηκε έντονα και στα θέματα προστασίας περιβάλλοντος της μοναδικής ομορφιάς ιταλικών τοπίων».

«Οι ποιητικές του συλλογές, όπως «Scaraboc» και «Ι Βu», κέρδισαν πολλά από τα εγκυρότερα ιταλικά λογοτεχνικά βραβεία», γράφει η εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα».

Ο ιταλικός Τύπος παράλληλα, υπενθυμίζει και τη βαθιά φιλία που συνέδεε τον Τονίνο Γκουέρρα με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Συνεργάσθηκαν, μεταξύ των άλλων, για τη συγγραφή του σεναρίου του «Μελισσοκόμου», του «Τοπίου στην ομίχλη», του «Μετέωρου βήματος του πελαργού» και της «Σκόνης του χρόνου».

Ο Ιταλός ποιητής και σεναριογράφος τού είχε αφιερώσει το τελευταίο του βιβλίο, ενώ είχαν συνομιλήσει τηλεφωνικά και λίγες ημέρες πριν τον τραγικό χαμό του κορυφαίου μας σκηνοθέτη.

«Σε τι μπορεί να σας είναι χρήσιμος ο Γκουέρρα, που δεν γνωρίζει σε βάθος την ελληνική πραγματικότητα;», είχε ρωτήσει, πριν αρκετά χρόνια, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο ο Ελληνας μοντέρ Γιάννης Χριστόπουλος.

«Μου αρκεί η σύλληψη μιας σκηνής, μια ξεχωριστή, δυνατή του εικόνα», είχε απαντήσει ο παγκοσμίου φήμης σκηνοθέτης μας.

Αξέχαστη και η συνεργασία του με τον γνωστότερο, ίσως ιταλό σκηνοθέτη, τον Φεντερίκο Φελλίνι. Ο Γκουέρρα είχε «συλλάβει» το σενάριο των ταινιών «Καζανόβα», «Πρόβα ορχήστρας», «Αμαρκόρντ», «Τζίντζερ και Φρεντ» και «Το Πλοίο φεύγει».

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από AΜΠΕ



Τα βόδια

Πηγαίνετε να πείτε στα βόδια που πάνε μακριά
ότι η εργασία τους δεν μας εξυπηρετεί πια
σήμερα είναι εύκολο να οργώνουν με το τρακτέρ.
Και έπειτα συγκινούμαστε όταν σκεφτόμαστε
την κόπωση που είχαν για χιλιάδες χρόνια
ενώ να ‘τοι εκεί πήγαιναν με το κεφάλι σκυμμένο
πίσω από την μακρά σειρά της σφαγής.

Οι θυσίες

Αν μπόρεσα να μελετήσω
το οφείλω στη μητέρα μου
που υπογράφει με ένα σταυρό.

Αν γνωρίζω όλες τις πόλεις
που είναι στην κορυφή του κόσμου
ήταν για τη μητέρα μου, που ποτέ δεν είχε ταξιδέψει.

Χθες την πήγα σε ένα καφέ
για μια βόλτα
διότι δεν βλέπει σχεδόν τίποτα
- Καθίστε, εδώ. Τι θέλετε; Ένα bignè;

μετάφραση από τα Ιταλικά: Κοκολογιάννης Κωνσταντίνος



Tonino Guerra
Da Wikipedia, l'enciclopedia libera.

Antonio Guerra detto Tonino (Santarcangelo di Romagna16 marzo 1920 – Santarcangelo di Romagna21 marzo 2012) è stato un poetascrittore e sceneggiatore italiano.

Biografia 

Maestro elementare, nel 1943, durante la seconda guerra mondiale viene deportato in Germania e internato in un campo di concentramento a Troisdorf.

Dopo la Liberazione si laurea in pedagogia presso l'Università di Urbino (1946), con una tesi orale sulla poesia dialettale. Fa leggere i suoi componimenti a Carlo Bo. Ottenuti riscontri positivi, decide di pubblicarli, a sue spese. La raccolta s'intitola I scarabocc (Gli scarabocchi); Bo ne firma la prefazione. Diventa membro di un gruppo di poeti, «E circal de giudeizi» (Il circolo della saggezza), di cui fanno parte anche Raffaello Baldini e Nino Pedretti.
Al 1952 risale l'esordio come prosatore con un breve romanzo, La storia di Fortunato. Nel 1953 si trasferisce a Roma, dove avvia una fortunata attività di sceneggiatore. Nella sua lunga carriera ha collaborato con alcuni fra i più importanti registi italiani del tempo (Federico FelliniMichelangelo AntonioniFrancesco Rosi, i fratelli Taviani, ecc.). Dalla collaborazione con il regista ferrarese Antonioni, gli giungerà anche la nomination al premio Oscar nel 1967, per il film Blow-Up. Negli anni ottanta torna in Romagna. Dal 1989 vive e lavora a Pennabilli, centro del Montefeltro romagnolo, che gli ha conferito la cittadinanza onoraria in riconoscenza dell'amore dimostrato nei confronti di questo territorio.
Qui ha dato vita a numerose installazioni artistiche. Si tratta di mostre permanenti che prendono il nome de I Luoghi dell'anima tra cui: L'Orto dei frutti dimenticati, Il Rifugio delle Madonne abbandonate, La Strada delle meridiane, Il Santuario dei pensieri, L'Angelo coi baffi, Il Giardino pietrificato. Una sua installazione artistica, "L'albero della memoria", è presente anche a Forlì, presso i Giardini Orselli. Guerra divenne famoso presso il grande pubblico nel 2001, come testimone della catena di negozi di elettronica UniEuro, creando il tormentone dell'ottimismo[1], ripreso tra gli altri dal suo compaesano, e pronipote, Fabio De Luigi in un suo personaggio comico, l'Ingegner Cane.
Nel 2006 appare nel documentario Mattotti di Renato Chiocca, leggendo un estratto dalla sua raccolta di racconti Cenere illustrata da Lorenzo Mattotti. Nel 2010, in occasione dei suoi 90 anni, riceve il David di Donatello alla carriera. Il 10 novembre 2010 è stato insignito dall'Università di Bologna del Sigillum Magnum. È il padre del noto compositore di musiche per film e sceneggiati Andrea Guerra. Muore all'età di 92 anni nella sua amata Santarcangelo il 21 marzo 2012, in coincidenza con la celebrazione della Giornata Mondiale della Poesia istituita dall'Unesco.

Opere 

In romagnolo 

I scarabócc, Faenza, F.lli Lega, 1946. ("Gli scarabocchi", scritti tra il 1944 e il 1945 nel campo di concentramento per "imbrogliare la dura vita")
La s-ciuptèda, Faenza, F.lli Lega, 1950. ("La schioppettata")
Lunario, Faenza, Benedetti, 1954.
I bu. Poesie romagnole, Milano, Rizzoli, 1972. ("I buoi", con la prefazione di Gianfranco Contini)
Il miele. Poema, Rimini, Maggioli, 1981. Premio Biella.
Quartett d'autonn, Rimini, Maggioli, 2001.
Tre grandi poeti in musica, con Raffaello Baldini e Nino Pedretti, Cerasolo Ausa di Coriano, NdA, 2009.

In italiano 

La storia di Fortunato, Torino, Einaudi, 1952.
Dopo i leoni, Torino, Einaudi, 1956.
L'equilibrio, Milano, Bompiani, 1967.
L'uomo parallelo, Milano, Bompiani, 1969.
Millemosche senza cavallo, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1969.
Millemosche mercenario, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1969.
Millemosche fuoco e fiamme, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1970.
Millemosche innamorato, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1971.
Storie dell'Anno Mille, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1972.
Il cannocchiale e altri testi, con Lucile Laks, Milano, Bompiani, 1972.
Amarcord, con Federico Fellini, Milano, Rizzoli, 1973.
Millemosche e il leone, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1973.
Millemosche e la fine del mondo, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1973.
Millemosche alla ventura, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1973.
I cento uccelli, Milano, Bompiani, 1974.
Il polverone. Storie per una notte quieta, Milano, Bompiani, 1978.
I guardatori della luna, Milano, Bompiani, 1981.
Nuove storie dell'anno Mille, con Luigi Malerba, Milano, Bompiani, 1981.
L'aquilone, con Michelangelo Antonioni, Rimini, Maggioli, 1982.
E la nave va, con Federico Fellini, Milano, Longanesi, 1983.
Il leone con la barba bianca, Milano, Emme, 1983.
La pioggia tiepida. Romanzo, Milano, Rusconi, 1984.
La capanna, Rimini, Maggioli, 1985.
Il viaggio, Rimini, Maggioli, 1986.
Il libro delle chiese abbandonate, Rimini, Maggioli, 1988.
L'orto d'Eliseo, Rimini, Maggioli, 1989.
Il vecchio con un piede in Oriente, Rimini, Maggioli, 1990.
Cenere, San Lazzaro di Savena, Metrolibri, 1990.
L'impiccagione dei pesci grossi, Valverde, Il girasole, 1991.
A Pechino fa la neve. Una cosa teatrale, Rimini, Maggioli, 1992.
L'albero dell'acqua. Dedicato soprattutto a Ezra Pound, Milano, Libri Scheiwiller, 1992.
Piove sul diluvio, Rimini, Capitani, 1997.
Bagonghi. Un nano del circo per piccoli suggerimenti teatrali, Porretta Terme, I quaderni del battello ebbro, 2000.
Dizionario fantastico, Rimini, PC, 2000.
Lamento di una guardia di frontiera e altri lamenti, Milano, Libri Scheiwiller, 2000.
Viaggi vagabondi, Valverde, Il girasole, 2000.
Con la poesia alle spalle, Rimini, Fabjbasaglia, 2001.
Farfalle, Bologna, Poligrafici editoriale, 2002.
Il sapore della libertà, Rho, ANPI, 2002.
Lo specchio delle farfalle, Porretta Terme, I quaderni del battello ebbro, 2002.
La cattedrale sepolta, in Dal grande fiume al mare. Trenta scrittori raccontano l'Emilia-Romagna, BolognaPendragon-Regione Emilia-Romagna, 2003.
La valle del kamasutra. Segni, sogni e altro scelti dal poeta, Milano, Bompiani, 2010.
Polvere di sole. 101 storie per accendere l'umanità, Milano, Bompiani, 2012.

Sceneggiature (elenco parziale) 

La strada lunga un anno (Cesta duga godinu dana), regia di Giuseppe De Santis (1958)
La garçonnière, regia di Giuseppe De Santis (1960)
La notte, regia di Michelangelo Antonioni (1961)
L'assassino, regia di Elio Petri (1961)
L'eclisse, regia di Michelangelo Antonioni (1962)
La noia, regia di Damiano Damiani (1963)
Controsesso (segmento Una donna d'affari di Renato Castellani) (1964)
Deserto rosso, regia di Michelangelo Antonioni (1964)
La decima vittima, regia di Elio Petri (1965)
Blow-Up, regia di Michelangelo Antonioni (1968)
Alla ricerca di Gregory (In Search of Gregory), regia di Peter Wood (1969)
I Girasoli, regia di Vittorio De Sica (1970)
Uomini contro, regia di Francesco Rosi (1970)
Zabriskie Point, regia di Michelangelo Antonioni (1970)
Giochi particolari, regia di Franco Indovina (1970)
Caro Michele, regia di Mario Monicelli (1976)
E la nave va, regia di Federico Fellini (1983)
Ginger e Fred, regia di Federico Fellini (1986)
Il volo (O melissokomos), regia di Theodoros Angelopoulos (1986)
Il male oscuro, regia di Mario Monicelli (1989)
Burro, regia di Jose María Sánchez (1989)
Il passo sospeso della cicogna (To meteoro vima tou pelargou), regia di Theodoros Angelopoulos (1991)
La sorgente del fiume (Trilogia I: To livadi pou dakryzei), regia di Theodoros Angelopoulos (2004)
Eros (segmento Il filo pericoloso delle cose di Michelangelo Antonioni (2004)
La polvere del tempo (Trilogia II: I skoni tou chronou), regia di Theodoros Angelopoulos (2008)

Dipinti 

Tonino Guerra era attivo anche nelle arti figurative. Una delle sue opere è esposta nella frazione Ca' Gallo del comune di Montecalvo in Foglia (PU).

Onorificenze, premi e riconoscimenti 

1985: Kaos dei fratelli Taviani
David di Donatello alla carriera 2010
Premio IOMA 2010 alla carriera
Sigillum Magnum - Università di Bologna

Intitolazioni 

A partire dal 2010 il Bari International Film Festival assegna un premio intitolato Tonino Guerra per il migliore soggetto.

Note 


Collegamenti esterni 




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κατερίνα Γώγου «Μου μοιάζει ο άνθρωπος μ' έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του»

  Γράφει η Θέκλα Γεωργίου Επιλογή μουσικής Θέκλα Γεωργίου και Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης «Ο μόνος τρόπος να ζήσεις και να πεθάνεις είναι να ...