Επέτειος γέννησης του ποιητή Άγγελου Σικελιανού - 15 Μαρτίου 1884

Ζευγάρια

Κάτου ζευγάρια αλάτρευαν

τ' άτια τ' ανεμόποδα,

στ' αλώνι από το πέταλο

και το στουρνάρι ευώδα,

σπιθοβολώντας έλαμπαν,

οι αθημωνιές εβάραιναν,

να ξαναμπούνε πάλευαν

στους σβώλους τα σκουλήκια.

Ανακοχλάαν στις ελιές

μια βράση τα τζιτζίκια,

το λυγερόν αγέρι

εσήμαινε αιθερόηχον,

ψηλά το μεσημέρι,

στις λαγκαδιές εσειόνταν

εσαν ποταμός η φτέρη.

Ωδή Σ' Ένα Χαμένον Έρωτα

Ένας χλωμός ήλιος εφάνηκες

και σκόρπισες θαμπήν αυγή

ανάμεσα απ' τ' αχνά σύννεφα

που το κορμάκι σου είχε βγει.

Τα φτερουγάκια σου ανασήκωσες,

τ' αλαφροκίνησες λευκά,

σα για να διώξεις κάποιον όνειρο

κι έπειτα πάνω τους γλυκά

τα ολόξανθα μαλλάκια ακούμπησες.

Μα πριν αρχίσει να φυσά,

απ' τα ματάκια σου όπως τα 'κλεισες

η πρώτη στάλαξε δροσιά.

Κι όπως τα σύννεφα σε ζώσανε

πυκνά, με αργότατη σιωπή

εχάθηκες τη πρώτη χύνοντας

με το φτερούγισμα, αστραπή.

Τρεχαντήρα

Καταμεσίς ανέμου η τρεχαντήρα,

με τα πανιά της τόξα τεντωμένα,

του διακιού τη στερνήν επήρε γύρα

στα γαλανά βουνά τα γυμνωμένα...

Κι ο αιθεροδρόμος βόγγος που 'πλημμύρα

στα ξάρτια, στα πρυμνήσια, στην αντένα

-δελφίνια παρατρέχαν ολοένα

-την έκρουε μες στο κύμα, ολόρτη λύρα!

Δίκοπη σπάθα ξέσκιζε η καρίνα...

Κι ο αφρός στη πρύμνα, χώριος σε δυο κρίνα,

των σταλιών ανατίναζε το σείστρο...

Σαν μ' ένα "λάσκα!" -ο ήλιος μεσουράνει

-στων Σαλώνων εμπήκε το λιμάνιμε

τον καταμεσήμερον μαΐστρο!

Στις 15 Μαρτίου του 1884, γεννήθηκε στη Λευκάδα ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής και δραματουργός Άγγελος Σικελιανός, όπου και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Με την έλευση του νέου αιώνα, το 1900, αποφοίτησε από το Γυμνάσιο και εγγράφεται στη Νομική του πανεπιστημίου Αθηνών, σπουδές τις οποίες όμως δεν ολοκληρώνει ποτέ. Από νωρίς μελέτησε Όμηρο, Πίνδαρο, Ορφικούς και Πυθαγόρειους, λυρικούς ποιητές, προσωκρατικούς φιλοσόφους, Πλάτωνα, Αισχύλο, την Αγία Γραφή αλλά και τους ξένους λογοτέχνες. Ο νεαρός Άγγελος ταξιδεύει πολύ και στρέφεται από νωρίς στην ποίηση και το θέατρο.

1907 παντρεύεται με την Αμερικανίδα Eva Palmer στην Αμερική και το επόμενο έτος μετακομίζουν στην Αθήνα. Η Palmer στο μέλλον θα στηρίξει τον ποιητή τόσο ψυχολογικά όσο και οικονομικά, βοηθώντας τον στην υλοποίηση της Δελφικής Ιδέας, η οποία είχε παγκόσμια απήχηση. Το ζευγάρι αγαπά τη φύση και την αρχαία ελληνική ιστορία και κατά καιρούς μένουν σε Λευκάδα, Συκιά Κορινθίας, Σαλαμίνα, Κηφισιά και Δελφούς.

O Σικελιανός το 1909 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή Αλαφροΐσκιωτος, η οποία προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στους φιλολογικούς κύκλους, αναγνωριζόμενη ως έργο σταθμός στην ιστορία των νεοελληνικών γραμμάτων. Τα επόμενα χρόνια προχωρά στην έκδοση των τεσσάρων τόμων της ποιητικής συλλογής Πρόλογος στη Ζωή: Η Συνείδηση της Γης μου (1915), Η Συνείδηση της Φυλής μου (1915), Η Συνείδηση της Γυναίκας (1916) και Η Συνείδηση της Πίστης (1917). Ακολουθούν ακόμα τα χαρακτηριστικά ποιήματα Το Πάσχα των Ελλήνων και Μήτηρ Θεού, της περιόδου 1917 - 1920 καθώς και διάφορες συνεργασίες του με λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής.

Ύμνος Στον Εωσφόρο Το 'Αστρο

Ήρτε γυναίκα απ' τα βουνά, σκιρτώντας

σαν αλαφίνα, σειώντας τα μαλλιά της

σα νέο λιοντάρι και στην αγκαλιά της,

σα με ψηλό κρατώντας τη ζωνάρι,

σε μυστικό κανίσκι, τη καρδιά της,

ήρτε γυναίκα που 'χε στη ποδιά της,

σα το μαυροαίματο λαγό που τρέμει

κι από 'να φύλλο, την αποθυμιά της

κι ήρτε σ' εμέ ολόϊσα, σαν οι ανέμοι

στο μοναχό το δέντρο, που βιγλίζει

τεράστιο σε κορφή και συνορίζει

τα σύμπαντα και ξάφνου βοή να γέμει

προφητική τον ουρανόν αρχίζει

κι ήρτε και μ' ηύρε κι όταν πλημμυρίζει

ποτάμι, στην οχτιά του, το πλατάνι

το δυνατό και γύρα του, αφρισμένο,

μετράει τη δύναμή του και το κάνει

να σαλεύει απ' τη ρίζα, ευτυχισμένο,

ήρτε η γυναίκα που προσδόκαα τώρα

-κι ανήξερα- καιρό, κρυφά, μονάχος,

στη κορυφή του πόθου μου σα βράχος

κι ήρτε για πάντα κι ήρτε σαν η μπόρα...

Ο Σικελιανός, στις 11/11/1914, γνωρίζεται με τον Νίκο Kαζαντζάκη και τα επόμενα χρόνια συχνά πυκνά περιπλανιόνται μαζί στην Ελλάδα. Η αρχαιοελληνική πνευματική ατμόσφαιρα απασχόλησε βαθιά τον ποιητή και συνέλαβε την ιδέα να δημιουργηθεί στους Δελφούς ένας παγκόσμιος πνευματικός πυρήνας ικανός να συνθέσει τις αντιθέσεις των λαών («Δελφική Ιδέα»). Για το σκοπό αυτό, ο Σικελιανός, με τη συμπαράσταση και οικονομική αρωγή της γυναίκας του, δίνει πλήθος διαλέξεων και δημοσιεύει μελέτες και άρθρα. Οι Πρώτες Δελφικές Εορτές πραγματοποιήθηκαν το 1927 και διήρκεσαν δύο ημέρες (περιελάμβαναν παράσταση του Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου, γυμνικούς αγώνες, λαϊκούς χορούς κι έκθεση λαϊκής τέχνης) – η απήχησή τους ήταν μεγάλη, σε παγκόσμιο επίπεδο και οι κριτικές που ασκήθηκαν ήταν ή ενθουσιώδεις ή εντελώς αρνητικές. Το 1930 έγιναν και Δεύτερες Δελφικές Εορτές. Το 1929, η Ακαδημία Αθηνών απένειμε στο Σικελιανό αργυρό μετάλλιο για τη γενναία προσπάθεια αναβίωσης των δελφικών αγώνων, αλλά η Δελφική ιδέα είχε ως αποτέλεσμα την οικονομική καταστροφή του ζεύγους Σικελιανού – το οποίο χωρίζει το 1934. Έξι χρόνια αργότερα, ο Σικελιανός ξαναπαντρεύεται με την Άννα Καμπανάρη-Καραμάνη.

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο Σικελιανός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πνευματική αντίσταση του λαού, με κορυφαία εκδήλωση το ποίημα και το λόγο που εκφώνησε στην κηδεία του Παλαμά το 1943. Tο 1946 εξελέγη πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών ενώ το 1949 ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Νομπέλ. Ο Άγγελος Σικελιανός πέθανε στην Αθήνα στις 19 Ιουνίου του 1951, και ενταφιάστηκε στους Δελφούς, όπου τον ακολούθησε ένα χρόνο αργότερα η πρώτη του σύζυγος Eva Palmer. Ήταν ο πρώτος Έλληνας λογοτέχνης του 20ου αιώνα ο οποίος προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1949).

κείμενο από το: http://tvxs.gr

ποιήματα από το: http://asikelianos.blogspot.com/

Άγγελος Σικελιανός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Άγγελος Σικελιανός (15 Μαρτίου 1884 – 19 Ιουνίου 1951) ήταν ένας από τους μείζονες Έλληνες ποιητές. Το έργο του διακρίνεται από έντονο λυρισμό και ιδιαίτερο γλωσσικό πλούτο.

Βιογραφία 

Γεννήθηκε στη Λευκάδα, όπου και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Αποφοίτησε από το γυμνάσιο το 1900 και τον επόμενο χρόνο γράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, χωρίς ωστόσο να ολοκληρώσει ποτέ τις νομικές του σπουδές. Τα ενδιαφέροντά του ήταν καθαρά λογοτεχνικά και από νωρίς μελέτησε Όμηρο, Πίνδαρο, Ορφικούς και Πυθαγόρειους, λυρικούς ποιητές, προσωκρατικούς φιλοσόφους, Πλάτωνα, Αισχύλο αλλά και την Αγία Γραφή και ξένους λογοτέχνες όπως τον Ντ' Αννούντσιο. Τα επόμενα χρόνια πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια και στράφηκε στην ποίηση και το θέατρο. Σημαντικό σταθμό στη ζωή του Σικελιανού αποτέλεσε ο γάμος του, το 1907, με την Αμερικανίδα Eva Palmer, η οποία σπούδαζε στο Παρίσι ελληνική αρχαιολογία και χορογραφία. Ο γάμος τους τελέστηκε στην Αμερική, ενώ εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα το 1908. Εκείνη την περίοδο ο Σικελιανός ήρθε σε επαφή με αρκετούς πνευματικούς ανθρώπους και τελικά το 1909 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογήΑλαφροΐσκιωτος, η οποία προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στους φιλολογικούς κύκλους, αναγνωριζόμενη ως έργο σταθμός στην ιστορία των νεοελληνικών γραμμάτων. Ακολούθησε μια περίοδος έντονης αναζήτησης. που καταλήγει στην έκδοση των τεσσάρων τόμων της ποιητικής συλλογής Πρόλογος στη Ζωή, Η Συνείδηση της Γης μου (1915), Η Συνείδηση της Φυλής μου (1915), Η Συνείδηση της Γυναίκας (1916) και Η Συνείδηση της Πίστης (1917). Ο Πρόλογος στη Ζωή ολοκληρώθηκε αργότερα με τη Συνείδηση της Προσωπικής Δημιουργίας. Ακολουθούν ακόμα τα χαρακτηριστικά ποιήματα Το Πάσχα των Ελλήνων και Μήτηρ Θεού, της περιόδου 1917 - 1920, καθώς και διάφορες συνεργασίες του με λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής.

Η αρχαιοελληνική πνευματική ατμόσφαιρα απασχόλησε βαθιά το Σικελιανό και συνέλαβε την ιδέα να δημιουργηθεί στους Δελφούς ένας παγκόσμιος πνευματικός πυρήνας ικανός να συνθέσει τις αντιθέσεις των λαών («Δελφική Ιδέα»). Για το σκοπό αυτό ο Σικελιανός, με τη συμπαράσταση και την οικονομική αρωγή της γυναίκας του, δίνει πλήθος διαλέξεων και δημοσιεύει μελέτες και άρθρα. Παράλληλα, οργανώνει τις «Δελφικές Εορτές» στους Δελφούς με τις παραστάσεις του Προμηθέα Δεσμώτη (1927) και των Ικέτιδων (1930) τουΑισχύλου να ανεβαίνουν στο αρχαίο θέατρο. Η «Δελφική Ιδέα» εκτός από τις αρχαίες παραστάσεις περιελάμβανε και την «Δελφική Ένωση», μια παγκόσμια ένωση για τη συναδέλφωση των λαών και το «Δελφικό Πανεπιστήμιο», στόχος του οποίου θα ήταν να συνθέσει σε έναν ενιαίο μύθο τις παραδόσεις όλων των λαών. Για τις πρωτοβουλίες αυτές, το1929, η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε αργυρό μετάλλιο για τη γενναία προσπάθεια αναβίωσης των δελφικών αγώνων. Από το φιλόδοξο αυτό σχέδιο το μόνο που πραγματοποιήθηκε τελικά ήταν οι Δελφικές Εορτές, αλλά και αυτές οδήγησαν σε οικονομική καταστροφή και χωρισμό του ζεύγους, αφού η Εύα Πάλμερ εγκαταστάθηκε από τότε στην Αμερική και επέστρεψε μόνο μετά το θάνατο του ποιητή.

Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 ο Άγγελος Σικελιανός μαζί με άλλους Έλληνες λογίους προσυπέγραψε την Έκκληση των Ελλήνων Διανοουμένων προς τους Διανοούμενους ολόκληρου του Κόσμου με την οποία αφενός μεν καυτηριάζονταν η κακόβουλη ιταλική επίθεση, αφετέρου δε διέγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο Σικελιανός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πνευματική αντίσταση του λαού, με κορυφαία εκδήλωση το ποίημα και το λόγο που εκφώνησε στην κηδεία του Παλαμά το1943.

Tο 1946 εξελέγη πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, ενώ το 1949 ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Νομπέλ. Ο Άγγελος Σικελιανός πέθανε στην Αθήνα το 1951 και τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Ο ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΣ ΤΟΥ ΡΟΔΟΥ

ΟΡΦΕΑΣ

Είπα, κανείς μη, μ’ ακλουθήσει, μόνος

Θα πάω, κι αν θα γυρίσω, πάλι μόνος.

Μ’ αν δεν ξανάρθω πίσω, τ’ όνομά μου

Σας δίνω κι Ορφανούς Σας λέω, για ναστε

Στη μοναξιά, που θάρτει, ανταμωμένοι,

Σαν τα παιδιά που εχάσανε πατέρα

Φτωχό, κι ωσά βραδιάσει, σμίγουν όλα

Τριγύρα απ’ τη φωτιά βουβά, κι ο νους τους,

Καρφωμένος ακόμα στην αχνάδα

Του νεκρού τους, κοιτάει και μεγαλώνει

Βαθιά του ό,τι τους άφηκε: εν’ αλέτρι,

Λίγες φούχτες σταριού, δυο ξύλα ακόμα

Για τη γωνιά. Κι ο πόνος, αγάλι-

Αγάλι. Ξάφνου υψώνεται μπροστά τους,

Πιάνει τ’ αλέτρι σα ζευγάς, το στάρι

Σάμπως σποριάς το συντηρνάει, και λέει:

Όλη τη γη μ’ αυτά να οργώσω θέλω

Να σπείρω όλο τον κόσμο απ’ άκρη σ’ άκρη,

Να φάει με μας φτωχολογιά, ποτέ της

Που δε γνώρισε μάνα ουδέ πατέρα,

Φτάνει η φωτιά να κάψει λίγο ακόμα

Στο σπίτι, κι ο νεκρός μας να μη λήψει

Ποτέ απ’ ανάμεσό μας.

Και τα πλούτη

Του κόσμου, τα όπλα, οι δόξες, τα χρυσά του

Παλάτια, όλα τους φαίνονται παιχνίδι

Μπρος στ’ άλετρι, το στάρι και τη φλόγα,

Του άγιου νεκρού κληρονομιά, που να ίσως

Ψωμί δε φτάνουν σήμερα να δώσουν

Στα ορφανά του, στου πόνου τους τα μάτια

Γιγαντώνονται, κι αύριο, λες, θα θρέψουν

Την πείνα ενός λαού.

Όμοια θα νάναι

Λίγον καιρό κι η ορφάνια Σας, αν φύγω.

Μα η μυστική κληρονομιά, που αφήνω

Σε σας, είν’ άλλη, κι άλλη στράτα ο νους Σας

Θα πάρει σύντομα απ’ αυτή μ’ ακούτε;

Α’ ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ

Κύριε, Σ’ ακούμε. Εσύ μας τώπες πάντα:

Το μάτι μεγαλώνει στο σκοτάδι,

Κι η ακοή στη σιωπή. Και Συ το ξαίρεις,

Πως άρχισε στα φρένα μας να φέγγει

Ο πατρικός βυθός και πως στ’ αυτί μας

Επρωτομπήκε ο λόγος Σου. Το ξαίρεις,

Κύριε, Σ’ ακούμε κι η τραχειά ψυχή μας,

Που τη φροντίζεις χρόνια, ως ο τοξότης

Του τόξου τη νευρή, σαν τη αλείβει

Βράδι και αυγή με λάδι, για να ρίχνει

Μακρά το βέλος κι ως το χελιδόνι

Ν’ αντιλαλεί από τ’ άγγιγμα, δονείται

Συθέμελα, τα χείλη Σου ως ανοίξεις.

Μα τι είναι τούτο, που μας λες, πως μόνος

Θα πας, κι αν θα γυρίσεις πάλι μόνος,

Και πως μπορεί να μην ξανάρθεις τι είναι;

Ποιός ειν’ εδώ από μας, που τη ζωή του

Χωρίς Εσέ τη θέλει; Δε θαρθούμε

Μαζί Σου, Κύριε, πάλι, ανηφορώντας

Τ’ άγιου βουνού τα πλάγια όλη τη νύχτα,

Καθώς τότε, που Εσύ μας πρωτοπήρες

Κι αλαφρός ανηφόριζες προς τα ύψη,

Ενώ εμείς την καρδιά μας μεσ’ στα στήθη

Σα βακχεμένο τύμπανο να δένει

Τη νιώθαμε κρυφά τη γη με τάστρα;

Γύρα Σου πια δε θάμαστε ολοένα,

Καθώς στις μύριες μάχες, που η πνοή Σου,

Σηκώνοντας ενάντια στους τυράννους,

Με το ρυθμό τις εξετύλιγε όλες

Σ’ άγιους πυρρίχιους, ενώ Συ μονάχος,

Δίχως άρματα, μόνο με το βλέμμα

Ή με το χέρι έδειχνες που είν’ το δίκιο

Και που είν’ η νίκη, Κύριε; Και πως έτσι

Να μας αφήσεις συλλογιέσαι τώρα;

ΟΡΦΕΑΣ

Ποιός μίλησ’ έτσι; Κι είναι δικά σου

Τα λόγια, απ’ την καρδιά, που σώχω πλάσει;

Έλα, Σιωπή, που φανερώνεις όλη

Τη δύναμη του νου και ξεσκεπάζεις

Τα πιο κρυφά μυστήρια στην καρδιά μας!

Δώρο του Ελέους, που βρίσκεται σε κάθε

Τραχιό και πλέριο αγώνα, που μαρτύρους

Δε λαχταρεί, κατέβα και σε τούτον!

Και Συ, αγριοπερίστερο του θάρρους

Του μυστικού, φανερωμένο μόνο

Στην τέλεια πράξη, χτύπα το φτερό Σου

Στο μέτωπο του μια στιγμή, όπως τόσες

Φορές του τώχεις άξαφνα δροσίσει!

Έτσι λοιπόν, γιατί Σας είπα μόνο,

Πως ορφανοί θα μείνετε, η καρδιά Σας

Ταράχτηκε και ξέχασε ό,τι χρόνια

Τη νουθετώ; «Του χωρισμού όποιος σκίσει

Τα σκοτεινά πελάγη, έχοντας πάντα

Στο νου, αβασίλευτο άστρο, την Αγάπη,

Δε θα να σμίξει μόνο αυτός μ’ εκείνους

Οπώχει χάσει, μα, ιερό γιοφύρι,

Κι άλλους θα σμίξει ανάμεσό τους, τόπους

Με τόπους, λαούς με λαούς, οχτρούς με φίλους,

Με τη ζωή το θάνατο, τους αιώνες

Με τους αιώνες». Και συ, μόλις που είπες,

Πως μεσ’ στα φρένα σου φώτα ολοένα

Ο πατρικός βυθός, δειλιάζεις τώρα

Στο χωρισμό;

Α’ ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ

Κύριε, το ξαίρω, σφάλλω.

Τι το πιστό σκυλί καλά γνωρίζει

Ν’ αγρυπνήσει του κυρίου του τον τάφο.

Κι όλα αν τα χάσω, ετούτο δεν το χάνω.

Μα πως να χάσω, Κύριε, τη φωνή Σου,

Που, ως την ακούω, λέω, πως τότε μόνο

Το παραπέτασμα του ναού τραβιέται,

Στ’ άδυτα νάμπω των αδύτων; Πες μου,

Όλα αν τα χάσω, αυτό πως να το χάσω;

ΟΡΦΕΑΣ

Αληθινά συρμένη είναι μπροστά σου

Βαρειά κατάχνια, μήτε που η φωνή μου

Μπορεί με μιας να τη διαλύσει. Ελάτε

Σιμότερα, όχι τη φωνή μου μόνο

Ν’ ακούστε, μα το χτύπο της καρδιάς μου!

Ελάτε ακόμα πιο σιμά.

Κοιτάχτε

Στα βάθη Σας και πέστε μου: Θυμάστε,

Πως Σας εδιάλεξα μαζί, κι ένα-ένα;

Μύριοι μ’ ακλούθααν το γιατί, δεν ξαίραν

Κι οι ίδιοι, ουδέ το ξαίρουν. Αλλ’ ως, όταν

Αρχίσει ξάφνου ο ήλιος ν’ αναλιώνει

Τα χιόνια στα βουνά και στα ποτάμια

Τους πάγους, τα νερά λευτερωμένα

Κατρακυλάνε καταρράχτες, όμοια,

Μόλις ακούστη η λύρα κι η φωνή μου

Μεσ’ στους λαούς, ωρμήσαν πίσωθέ μου

Πλήθη πολλα ως ποτάμια κι ως ετούτα,

Στη θάλασσα αν ορμήσουν, δε μπορούνε

Να ξαναστρέψουν πίσω ή να σταθούνε,

Όμοια κι αυτά ακλουθούσαν.

Μα ήταν κάποιοι

Στα πλήθη μέσα, που κανείς δε μπόρει

Γιατί ερχόνταν να πει. Τι μεσ’ στο ρέμα

Των άλλων εφαντάζαν, σαν οι βράχοι,

Που τ’ αντισκόβουν κι ήταν μόνοι απ’ όλους,

Σιωπηλοί, σκοτεινοί, συλλογισμένοι,

Σα να ρωτιώνταν: Τι γυρεύει ετούτος

Να κάμει; Είν’ άνθρωπος ή θεός; Δαίμονας είναι;

Κι απ’ όλους εφαινόντανε σα νάταν

Στη συμπονιά πρωτόμαθοι, στη γνώμη

Την καλή σαν κρυφά ν’ αντιστεκόνταν

Με τράχηλα σταλόν, ενώ στο Νόμο,

Που προβοδούσε η Λύρα κι ο Χορός μου,

Μύριες θερίζονταν ζωές. Και τούτοι,

Σα να μεθούσαν από το αίμα μόνο,

Που πλημμύραε παντού, πως πλημμυρίζει

Την άνοιξη τη γην η παπαρούνα,

Στη μάχη πρώτοι εχύνονταν, να νοιώσουν

Τη μυρουδιά του, πλούσια που σκορπιώταν

Τριγύρα τους, κι αλόγιαστα να πάρουν

Απ’ τον αγώνα μια πληγή σα δώρο,

Να ξαλαφρώνει το δικό τους.

Τάχα

Για ποιούς μιλώ;

Β’ ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ

Κύριε, για μας. Κι αν είναι

Η θελησή Σου, άφησ’ εμένα τώρα

Να ξακολουθήσω.

ΟΡΦΕΑΣ

Λέγε, είν’ η ψυχή σου

Ψυχή μου.

http://asikelianos.blogspot.com/

Εργογραφία 

Ποιήματα 

Ο ποιητής εξέδωσε ο ίδιος τα έργα του σε τρεις τόμους με τον τίτλο Λυρικός Βίος (1946 Α και Β, 1947 Γ), αφήνοντας έξω κάποια έργα που δε θεώρησε απαραίτητο να συμπεριλάβει.

Το 1965 άρχισε η έκδοση των «Απάντων» του με επιμέλεια του Γ.Π.Σαββίδη. Εκδόθηκαν 5 τόμοι με το έργο που είχε δημοσιεύσει ο ποιητής (1965-1968) και έκτος τόμος (1969) με όσα ποιήματα είχε αφήσει εκτός του Λυρικού Βίου

Πεζά κείμενα 

Συγκεντρωτική έκδοση των "Απάντων":

Πεζός Λόγος Α (1978)

Πεζός Λόγος Β (1980)

Πεζός Λόγος Γ (1981)

Πεζός Λόγος Δ (1983)

Πεζός Λόγος Ε (1985)

Τραγωδίες 

Ο Διθύραμβος του Ρόδου (1932)

Σίβυλλα (1940)

Ο Δαίδαλος στην Κρήτη (1942)

Ο Χριστός στη Ρώμη (1946)

Ο Θάνατος του Διγενή (1947)

Ασκληπιός (ημιτελής)

Συγκεντρώθηκαν σε τρεις τόμους με τον τίτλο Θυμέλη, Α' και Β', 1950, Γ', 1954

Ποίηση - Επιστολογραφία - Πεζά Κείμενα - Ανθολογίες [Επεξεργασία]

(Με Φιλολογική Επιμέλεια, Παρουσίαση, Σχολιασμό, Σημειώσεις, Γλωσσάριο).

Άγγελος Σικελιανός, Ανθολογία, Επιλογή – φιλολογική επιμέλεια Ζήσιμος Λορεντζάτος, Γλωσσάρι Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, «Ίκαρος», Αθήνα 1998.

Άγγελου Σικελιανού, Γράμματα, πρώτος τόμος (1902-1930), Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2000.

Άγγελου Σικελιανού, Γράμματα, δεύτερος τόμος (1931-1951), Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2000.

Άγγελου Σικελιανού, Αντίδωρο, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2003.

Άγγελος Σικελιανός, Μήτηρ Θεού, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ιδεόγραμμα», Αθήνα 2003.

Άγγελος Σικελιανός, Κήρυγμα Ηρωισμού, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2004.

Άγγελος Σικελιανός, Γράμματα στην Εύα Πάλμερ Σικελιανού, Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Μπουρναζάκης, «Ίκαρος», Αθήνα 2008.

Βιβλιογραφία 

Βιβλία για τον Σικελιανό 

Παντελή Πρεβελάκη, Άγγελος Σικελιανός. Τρία κεφάλαια βιογραφίας, «Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης», Αθήνα 1984.

Άννα Σικελιανού, Η ζωή μου με τον Άγγελο, «Εστία», Αθήνα 1985.

Εύα Πάλμερ Σικελιανού, Ιερός Πανικός, Επιμέλεια John Anton, «Εξάντας», Αθήνα 1992.

Αθηνά Βογιατζόγλου, Η μεγάλη ουτοπία του Λυρισμού. Μελέτη του Προλόγου στη Ζωή του Σικελιανού, «Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης», Ηράκλειο 1999.

Αντρέας Κ. Φυλακτού, Ο Μύθος και η Λύρα. Ο Αρχαιοελληνικός Μύθος στον Λυρικό Βίο, εκδόσεις «Καστανιώτης», Αθήνα 2003.

Γ. Π. Σαββίδης, Λυχνοστάτες για τον Σικελιανό, Φιλολογική επιμέλεια Αθηνά Βογιατζόγλου, «Ερμής», Αθήνα 2003.

Αντρέας Κ. Φυλακτού, Άγγελος Σικελιανός – Οδυσσέας Ελύτης. Λυρικές σχέσεις, Λευκωσία 2005.

Αθηνά Βογιατζόγλου, Η γένεση των πατέρων. Ο Σικελιανός ως διάδοχος των εθνικών ποιητών, εκδόσεις «Καστανιώτης», Αθήνα 2005.

Κώστας Μπουρναζάκης, Xρονογραφία Άγγελου Σικελιανού (1884- 1951), «Ίκαρος», Αθήνα 2006.

[Συλλογική έκδοση] Εισαγωγή στην ποίηση του Σικελιανού, Ανθολόγηση μελετών: Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, «Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης», Ηράκλειο Κρήτης 2011. (Μελέτες των: Μάρκου Αυγέρη, Αθηνάς Βογιατζόγλου, Κώστα Γεωργουσόπουλου, Κ. Ι. Δεσποτόπουλου, Κ. Θ. Δημαρά, Γιώργου Θεοτοκά, Αντρέα Καραντώνη, Έλλης Λαμπρίδη, Κώστα Μπουρναζάκη, Γρ. Ξενόπουλου, Θ. Ξύδη, Γ. Π. Σαββίδη, Ε. Π. Παπανούτσου, Κλέωνος Παράσχου, Λίνου Πολίτη, Παντελή Πρεβελάκη, Νίκου Γ. Σβορώνου, Γιώργου Σεφέρη, Α. Κ. Φυλακτού, Robert Liddell, Edmund Keeley, Philip Sherrard, κ.ά.)

Αφιερώματα στον Σικελιανό 

Περ. Νέα Εστία, τόμος 52, τεύχος 611, Χριστούγεννα 1952. (Μελέτες των: Η. Βενέζη, Τ. Δημόπουλου, Κ. Θ. Δημαρά, Α. Καραντώνη, Θ. Ξύδη, Τ. Παπατσώνη, Κ. Ρωμαίου, κ. ά.).

Περ. Νέα Εστία, τόμος 150, τεύχος 1740, Δεκέμβριος 2001. (Μελέτες των: Στ. Αλεξίου, Κ. Ανδρουλιδάκη, Ευρ. Γαραντούδη, Στ. Ζουμπουλάκη, Βρ. Καραλή, Χένρυ Μίλλερ, Κ. Μπουρναζάκη, Π. Μπουκάλα, Χρ. Ντουνιά, Θ. Χατζόπουλου, κ.ά.).

Περ. Νέα Εστία, τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005. (Μελέτες των: Κ. Ανδρουλιδάκη, Στ. Ζουμπουλάκη, Α. Μπερλή, Κ. Μπουρναζάκη, Μ. Περίδη, Πλ. Ροδοκανάκη, Γ. Σαραντάρη, Θ. Χατζόπουλου, κ.ά.).

Λεύκωμα: Σικελιανός, «Εταιρία Λευκαδικών Μελετών», Αθήνα (2η έκδοση) 1981. (Περιέχει και την πολύτιμη Βιβλιογραφία Άγγελου Σικελιανού [1902 -1952] του Γ. Κ. Κατσίμπαλη).

«Τετράδια Ευθύνης», αρ. 11, Κότινος στον Άγγελο Σικελιανό, Αθήνα (3η έκδοση) 1995. (Μελέτες των: Νικηφ. Βρεττάκου, Κ. Γεωργουσόπουλου, Ν. Δ. Καρούζου, Χρ. Μαλεβίτση, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Ε. Π. Παπανούτσου, Π. Πρεβελάκη, κ. ά.).

Μεμονωμένα Δημοσιεύματα για τον Σικελιανό 

John Anton, «Η φιλοσοφία της Δελφικής Ιδέας του Σικελιανού στον πεζό του λόγο», περ. Νέα Εστία, τόμος 119, (1986), σ. 145-156.

Στυλιανός Αλεξίου, «Η ποίηση και τα Γράμματα του Άγγελου Σικελιανού», περ. Νέα Εστία, (αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό) τόμος 150, τεύχος 1740, Δεκέμβριος 2001, σελ. 826 – 831.

Γιώργος Γ. Αλισανδράτος, «Ο χριστιανικός λυρισμός του Σικελιανού και ο αντίστοιχος του Βάρναλη», στον τόμο Οι ποιητές του Γ. Π. Σαββίδη, «Εταιρία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας – Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού», Αθήνα 1998, σ. 183– 226.

Κώστας Ανδρουλιδάκης, «Ο “Πρόλογος” στον Λυρικό Βίο του Σικελιανού. Σχεδίασμα φιλοσοφικής ανάγνωσης», περ. Νέα Εστία, τόμος 150, τεύχος 1740, Δεκέμβριος 2001, σ. 832 –851.

Κώστας Ανδρουλιδάκης, «Θρησκευτικότητα και θεολογία στο έργο του Άγγελου Σικελιανού» περ. Νέα Εστία, τόμος 157, τεύχος 1776, Μάρτιος 2005, σ. 376 – 401.

Κώστας Ανδρουλιδάκης, «Η φύση και η αποστολή της ποίησης. Προλεγόμενα στην Αισθητική του Σικελιανού» περ. Νέα Εστία, τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σ. 315 – 341.

Μάρκος Αυγέρης, «Η ποίηση του Σικελιανού –Το θέατρο του Σικελιανού – Κριτικός Απόλογος», στο βιβλίο του Αυγέρη, Έλληνες Λογοτέχνες, «Ίκαρος», Αθήνα (4η έκδοση) 1984, σ. 133–220.

Νάσος Βαγενάς, «Σεφέρης, Σικελιανός, Καβάφης», στο βιβλίο του Βαγενά Ο ποιητής και ο χορευτής, «Κέδρος», Αθήνα 1979, σ. 185 – 216.

Ηλίας Βουτιερίδης, Κωστής Παλαμάς, Μιχάλης Περίδης, Phileas Lebesgue, «Επτά κείμενα για τον Πρόλογο στη Ζωή του Άγγελου Σικελιανού», προλογικό σημείωμα Κώστας Μπουρναζάκης, περ. Νέα Εστία, (αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό), τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σελ. 405 – 422.

Σταύρος Ζουμπουλάκης, «“Άγραφον”. Μικρό φιλολογικό σχόλιο για τις πηγές του ποιήματος, περ. Νέα Εστία, (αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό), τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σ. 968 – 970.

Γιώργος Θεοτοκάς, «Άγγελος Σικελιανός, Α΄, Β΄», στο βιβλίο του Θεοτοκά, Πνευματική Πορεία, «Εστία», Αθήνα 1994, σ. 238 –250 (α΄ εκδ. 1961).

Άριστος Καμπάνης, «Πέντε κείμενα για τον Άγγελο Σικελιανό», ανακοίνωση, προλογικό σημείωμα Κώστας Μπουρναζάκης, περ. Νέα Εστία, τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σελ. 384 – 398.

Αντρέας Καραντώνης, «Γύρω στον Σικελιανό», στο βιβλίο του Καραντώνη, Προβολές, Αθήνα 1965, σ. 123 –183.

Άννα Κατσιγιάννη, «Σημειώσεις για τη στιχουργία του Προλόγου στη Ζωή», Αριάδνη, Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, (αφιέρωμα στον Στυλιανό Αλεξίου), τόμος 5, Ρέθυμνο 1989, 447- 454.

Edmund Keeley, «Η μεγαλοπρεπής φωνή», «Ο Σικελιανός και η ελληνική μυθολογία», στο βιβλίο του Keeley, Μύθος και Φωνή στη σύγχρονη ελληνική ποίηση, «Στιγμή», Αθήνα 1987, σ. 61 – 91.

Ερατοσθένης Καψωμένος, «Άγγελου Σικελιανού, Μήτηρ Θεού: ο μηχανισμός της μυθοπλασίας», περ. Πόρφυρας, τεύχος 66, Οκτώβριος 1993, σ. 21 – 30.

Πέτρος Κολακλίδης, «Ο Αρχανδρικός Λόγος του Σικελιανού», περ. Εκηβόλος, τεύχος 15, Καλοκαίρι 1986, σ. 1551 –1569.

Ζήσιμος Λορεντζάτος, «Άγγελος Σικελιανός», στο βιβλίο του Λορεντζάτου, Μελέτες , τόμος Α΄, «Δόμος», Αθήνα 1994, σ. 267 –279.

Κώστας Μιχαηλίδης, «Πηγές της αρχαϊκής φιλοσοφίας στο έργο του Άγγελου Σικελιανού», περ. Ευθύνη, τεύχος 176, (1986), σ. 373-376.

Κώστας Μπουρναζάκης, «Από το “αχνόθωρον ασήμι” στον άπεφθο χρυσό. Στάδια συνθετικής εξέλιξης τεσσάρων ποιημάτων του Σικελιανού», περ. Νέα Εστία, τόμος 150, τεύχος 1740, Δεκέμβριος 2001, σ. 953 – 967.

Κώστας Μπουρναζάκης, «Ένα πορτρέτο του ποιητή μέσα από πέντε γράμματα της Εύας Πάλμερ στον Phileas Lebesgue», περ. Διαβάζω, (αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό), τεύχος 424, Δεκέμβριος 2001, σ. 118 – 121.

Κώστας Μπουρναζάκης, «Τα ριζιμιά βιώματα κι ένα “δημοτικό τραγούδι” του Άγγελου Σικελιανού», περ. Νέα Εστία, (αφιέρωμα στο Δημοτικό Τραγούδι), τόμος 154, τεύχος 1762, Δεκέμβριος 2003, σελ. 876 – 891.

Κώστας Μπουρναζάκης, «Η δυναμική ενός ποιήματος. Άγγελου Σικελιανού: “Θαλερό”» περ. Νέα Εστία, τόμος 158, τεύχος 1781, Σεπτέμβριος 2005, σ. 342 – 358.

Ευάγγελος Παπανούτσος, «Το πνευματικό κλίμα της σικελιανικής ποίησης», στο βιβλίο του Παπανούτσου, Παλαμάς – Καβάφης – Σικελιανός, «Ίκαρος», Αθήνα (5η έκδοση)1985, σ.235 –272.

Λίνος Πολίτης, «Σικελιανός», στο βιβλίο του Πολίτη, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, «Μ. Ι. Ε. Τ.», Αθήνα (4η εκδοση)1985, σ. 235 –244.

David Ricks, «Σικελιανός: Η ομηρική κληρονομιά – Ο ελληνικός ρομαντισμός ενηλικιώνεται – Πέρα από τον Όμηρο», στο βιβλίο του Ricks, Η σκιά του Ομήρου, εκδόσεις «Καρδαμίτσα», Αθήνα 1993, σ. 85 –119.

Νίκος Σβορώνος, «Προτάσεις για τη μελέτη της ιδεολογίας του Σικελιανού», στο βιβλίο του Σβορώνου, Ανάλεκτα Νεοελληνικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας, «Θεμέλιο», Αθήνα 1987 και στον τόμο: Σικελιανός. Στα 100 χρόνια από τη γέννησή του, «Εταιρία Λευκαδικών Μελετών» – «Εστία», Αθήνα 1984, σ. 64 – 81.

Philip Sherrard, «Άγγελος Σικελιανός», στο βιβλίο του Sherrard, Δοκίμια για τον νέο Ελληνισμό, μετάφραση: Σοφία Σκοπετέα, «Αθηνά», Αθήνα 1971, σ. 196 –293.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι 

Μετατρέπεται σε μουσείο το σπίτι του Σικελιανού στη Λευκάδα Άρθρο της Καθημερινής (12/12/2008)

Μουσείο Άγγελος Σικελιανός - Φανερωμένη Σαλαμίνας Το σπίτι του Άγγελου Σικελιανού στην παραλία της Φανερωμένης, Σαλαμίνα.

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ 

 Άγγελος Σικελιανός (μέρος 1ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

 Άγγελος Σικελιανός (μέρος 2ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

 Ο Άγγελος Σικελιανός όπως τον είδαμε (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

 Αφιέρωμα στον Άγγελο Σικελιανό (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

 Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ-ΔΕΛΦΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)