JOSÉ MARIA HINOJOSA - Υperealismos Ηispanos

ΤΟ ΡΟΔΟ ΤΩΝ ΑΝΕΜΩΝ

Για να τσιμπολογήσουν στην κρύα παλάμη μου

κατεβαίνουν φτερουγίζοντας τ' αστέρια

και η Μεγάλη Άρκτος δεν θα είναι ποτέ λευκή

γιατί έχει ξεχάσει το μιμητικό της πάθος.

Έχουν βάλει παραπετάσματα ασβεστωμένα

για να σβήσουν τα οστά των ιχνών μου,

γυναίκες μαύρες που κατοικούν το σπίτι μου.

Μονάχα υψώθηκαν απ΄το καράβι μου πανιά.

Την ώρα που παρατηρώ κυρτούς ορίζοντες

στο μπαλκόνι της πρωινής πάχνης,

βλέπω να φτάνει ο καπνός απ΄το Λονδίνο,

που κίτρινος γεννήθηκε στις καμινάδες

και, ασπρομάλη πια, με καλεί με φωνές μεγάλες

και με ρωτάει με κίνηση αναχωρτή

για το δρόμο που πάει στο Βόρειο Πόλο.

Σηκώνοντας τους ώμους γινάμενους καταχνιά

εγώ του δωρίζω ένα αλφάβητο Μορς.

Μετάφραση: Γιώργος Μίχος.

http://alonakitispoiisis.blogspot.com

José Maria Hinojosa Lasarte (Campillos, 1904 - Μάλαγα, 22 Αυγούστου 1936) ήταν Ισπανός ποιητής της γενιάς του '27, ο οποίος εισήγαγε την σουρεαλιστή ποίηση στην Ισπανία. Ήταν συνεκδότης με τον Manuel Altolaguirre, του γνωστού περιοδικού Litoral. Δολοφονήθηκε στις αρχές του ισπανικού εμφυλίου πολέμου στο μπροστινό μέρος του νεκροταφείου του Αγίου Ραφαήλ, στη Μάλαγα,

Βιογραφία

Από εύπορη οικογένεια γαιοκτημόνων, από πολύ νωρίς έδειξε την τάση του για τη λογοτεχνία και την πολιτική, σπούδασε νομικά στην πόλη της Γρανάδας. Ξεκινήστε να γράφετε ποίηση το 1923, και το πρώτο του βιβλίο, Poema del campo (Μαδρίτη, 1925) και Poesía de perfil (Παρίσι, 1926) η ποιήσή του έχει έντονο συμβολικό χαρακτήρα, επηρεάστηκε από τον Juan Ramon Jimenez. Γοητευμένος από την avant-garde, αλλά και για να μελετήσει τα γαλλικά ταξίδεψε στη Γαλλία το 1925, κάνοντας φιλίες με τη νεότερη γενιά των ζωγράφων (από την ισπανική, τη Σχολή του Παρισιού: (Joaquín Peinado, Bores, Ángeles Ortiz, Benjamín Palencia...) και συγγραφείς της εποχής του (ο Κουβανός συγγραφέας José María Chacón, ο Γαλλοισπανός μελετητής Jean Cassou). Με την επιστροφή του στην Ισπανία ο Emilio Prados  τον παρουσιάζει στην ομάδα των 27 που δραστηριοποιούνται στην Residencia de Estudiantes (Salvador Dalí, Luis Buñuel, Rafael Alberti, Federico García Lorca, Luis Cernuda) και Novecentismo (Juan Ramon Jimenez, José Bergamín), συνεργάζονται ενεργά σε περιοδικά με ομάδα των 27 ποιητών στη Μάλαγα. Το πρώτο του λογοτεχνικό του εγχείρημα ήταν τα τέσσερα θέματα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ambos (1923), που πραγματοποιήθηκε από κοινού με τον Manuel Altolaguirre, José María Souvirón και Emilio Prados, αποδεικνύει κάτι σαν πρόδρομος του λογοτεχνικού περιοδικού των 27 στη Μάλαγα, Litoral. Έχει εκδώσει το βιβλίο ποίησης La rosa de los vientos (Μάλαγα, 1927). Το βιβλίο του Hinojosa εμφανίστηκε με εικονογράφηση από τους Dalí, Bores, Benjamín Palencia και Moreno Villa. Το 1928, μετά από μια σύντομη παραμονή στο Λονδίνο, κινήθηκε προς τη Σοβιετική Ένωση με τον José Bergamín και απογοητευμένος από τα επιτεύγματα της επανάστασης έφυγε. Προστατευμένος του Νταλί ως Gala πέρασαν τις διακοπές τους στο Torremolinos (1928). Δημοσιεύει ένα σουρεαλιστικό ποιητικό βιβλίο, La flor de Californía (sic) (Μαδρίτη, Απρίλιος 1928). Στο δεύτερο μέρος του, " Textos oníricos " η ιστορία γίνεται πεζό ποίημα, σε μια πλήρως αυτόματη διαδικασία σουρεαλιστικής γραφής.

Σιγά-σιγά παίρνει απόσταση από τους συναδέλφους του, των 27. Μετά τη δημοσίευση του τελευταίου βιβλίου του, La sangre en libertad που κυκλοφόρησε το 1931, εγκαταλείπει τη λογοτεχνία. Ένα χρόνο νωρίτερα είχε ξεκινήσει σχέση με πολλές συναισθηματικές διακυμάνσεις, με την Ana Freüller Valls. Το 1932 ξεκίνησε μια έντονη πολιτική δραστηριότητα σε συντηρητικά κόμματα. Αυτό δίνει το κίνητρο να  φυλακιστεί από τις Ρεπουμπλικανικές αρχές τον Ιούλιο του 1936, στις 22 Αυγούστου μετά από βομβαρδισμό των ανταρτών, και επίθεση στη φυλακή από μια ομάδα αντι-φασιστών και πενήντα κρατουμένων, θα τουφεκιστεί μαζί με τον πατέρα και τον αδελφό του. 

μετάφραση από το Βικιπαιδεία: Κοκολογιάννης Κωνσταντίνος

José María Hinojosa

José María Hinojosa Lasarte (Campillos, 1904 - Málaga, 22 de agosto de 1936) fue un poeta español de la Generación del 27, introductor en España de la poesía surrealista. Fue codirector, con Manuel Altolaguirre, de la celebérrima revista Litoral. Murió asesinado al comienzo de la Guerra Civil Española en la puerta del cementerio de San Rafael, de Málaga, víctima de la represión republicana.

Biografía

Perteneciente a una rica familia de hacendados, mostró desde muy temprano su inclinación por las letras y la política, cursando con brillantez sus estudios de Derecho en la ciudad de Granada donde se licenció años más tarde. Empieza a escribir poesía en 1923, y sus primeros libros, Poema del campo (Madrid, 1925) y Poesía de perfil (París, 1926) poseen una índole arcádica y simbolista, influida por Juan Ramón Jiménez, en arte menor. Atraído por las vanguardias, pero también para estudiar francés en la Sorbona, viajó a Francia en 1925, trabando amistad con la joven generación de pintores (entre los españoles, los de la Escuela de París: Joaquín Peinado, Bores, Ángeles Ortiz, Benjamín Palencia...) y escritores de su época (el escritor cubano José María Chacón, el hispanista francés Jean Cassou) y asimilando las estéticas de vanguardia, entre ellas el Surrealismo. A su regreso a España Emilio Prados le presenta al grupo del 27 activo en la Residencia de Estudiantes (Salvador Dalí, Luis Buñuel, Rafael Alberti, Federico García Lorca,Luis Cernuda) y del Novecentismo (Juan Ramón Jiménez, José Bergamín) colaborando activamente en revistas en el grupo formado por los poetas del 27 de Málaga, Emilio Prados y Manuel Altolaguirre; su primera aventura literaria fueron los cuatro números publicados de la revista malagueña Ambos (1923), realizada junto a Manuel Altolaguirre, José María Souvirón y Emilio Prados, resultando algo así como un ensayo precursor de la gran revista literaria del 27 en Málaga, Litoral. Publica su libro poético La rosa de los vientos (Málaga, 1927), donde es patente la huella del creacionismo y el ultraísmo. Los libros de Hinojosa aparecieron en bellas ediciones de autor con ilustraciones de Dalí, Bores, Benjamín Palencia o Moreno Villa. En 1928, tras una breve estancia en Londres, se traslada a la Unión Soviética con José Bergamín y vuelve desilusionado de los logros de la revolución. Él protegió a Dalí y a Gala cuando pasaron unas vacaciones en Torremolinos (1928) tras escaparse de Paul Éluard. Publica un libro de poesía surrealista, La flor de Californía (sic) (Madrid, abril de 1928). En el libro hay reminiscencias de Los cantos de Maldoror, de Isidore Ducasse, conde de Lautréamont, y chispazos poéticos humorísticos inspirados por Ramón Gómez de la Serna. En su segudna parte, "Textos oníricos", desaparece ahora la leve trama argumental de los capítulos iniciales y el relato se convierte en poema en prosa, en un ejercicio de escritura automáticaplenamente surrealista.

Poco a poco se distancia de sus compañeros del 27. Tras la publicación de su último libro, La sangre en libertad, en 1931, también surrealista, abandona la literatura. Un año antes había comenzado su relación, con muchas fluctuaciones sentimentales, con Ana Freüller Valls. En 1932 inicia una intensa actividad política en partidos conservadores. Esto motiva que sea encarcelado por las autoridades republicanas en julio de 1936; el 22 de agosto, tras un bombardeo de los sublevados, es asaltada la cárcel por un grupo de milicianos antifascistas y medio centenar de presos –el poeta, su padre y su hermano, también un hermano de Manuel Altolaguirre– serán fusilados como represalia ante las tapias del cementerio ese mismo día.

Obras

Poema del campo (Madrid, 1925)

Poesía de perfil (París, 1926)

La rosa de los vientos (Málaga, 1927).

Orillas de la luz (Málaga, 1928).

La flor de Californía (sic) (Madrid, 1928)

La sangre en libertad, (Málaga, 1931).

Poesías completas Málaga: Litoral, 1983.

Seis poemas inéditos. Málaga: Diputación Provincial, 1988.

Obra completa de José María Hinojosa (1923-1931), edición de Alfonso Sánchez. Fundación Genesian, 2004.

Enlaces externos

Portal consagrado a José María Hinojosa y antología de sus poemas

Portal de la revista Litoral de Málaga