Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2013

Μαχμούντ Νταρουίς (Mahmoud Darwish) - Ποίηση από την Παλαιστίνη

O Μαχμούντ Νταρουίς ( Mahmoud Darwish ) γεννήθηκε το 1941 στο χωριό Al - Birwa , που βρίσκεται στην Άνω Γαλιλαία στα ανατολικά της πόλης του Άκκο ( Acre ). Η γενέτειρα του  τώρα έχει καταστραφεί και δεν υπάρχει πλέον στους χάρτες. Το 1948 - κατά τη διάρκεια της πρώτης αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης - ο ισραηλινός στρατός έδιωξε τους κατοίκους της Birwa και την ισοπέδωσε εντελώς. Οι γονείς του Μαχμούντ κατέφυγαν στο Λίβανο για να ξεφύγουν από τις σφαγές και  κατάφεραν να επιστρέψουν στη χώρα τους, παράνομα , μετά από μόλις ένα χρόνο (απ’ τους ελάχιστους που τα κατάφεραν). Εν τω μεταξύ, όμως, η πατρίδα τους, είχε γίνει μέρος του κράτους του Ισραήλ, δημεύθηκαν οι περιουσίες και πλέον δεν απολαμβάνουν τα δικαιώματα του πολίτη.
Σε αυτή την κατάσταση από την παιδική ηλικία ο Νταρουίς βρέθηκε στο νομικό καθεστώς του «αλλοδαπού πολίτη» που κατοικεί ως  «παράνομος φιλοξενούμενος» στη χώρα του. Ως νεαρός συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση αρκετές φορές, λόγω της παρουσίας του στο Ισραήλ χωρίς άδεια και για το γεγονός ότι απήγγειλε ποιήματα στο κοινό.
Σπούδασε την εβραϊκή γλώσσα, τελειοποιώντας, συγχρόνως, τη γνώση της μητρικής γλώσσας του. Εισήλθε στο πανεπιστήμιο αλλά, δεν είχε την ευκαιρία να αποφοιτήσει λόγω των συχνών διακοπών λόγω της φυλακή.
Δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή ποιημάτων «Φύλλα Ελιάς», το 1964. Είναι ένα έργο που μετατρέπεται σε εύστοχους πίνακες  παλαιστινιακής εθνικής ταυτότητας. Τα ποιήματά του έγιναν διάσημα. Εξιστορούσαν  την οδυνηρή κατάσταση της εξορίας. Η ποίησή του, διατηρεί δεσμούς με τα ιδανικά του ένοπλου αγώνα του παλαιστινιακού λαού να επιστρέψουν στη γη τους (οι δραστηριότητες των ενόπλων ομάδων άρχισαν επίσης το 1964). Η ποίηση  του Νταρουίς πήρε ένα ρόλο, ως συλλογική αναφορά στην παλαιστινιακή υπόθεση .
Διετέλεσε διευθυντής της τοπικής εφημερίδας «Ittiḥād» μέχρι το 1970. Σε εκείνο το έτος εγκατέλειψε την Παλαιστίνη / Ισραήλ για μια περίοδο σπουδών στη Σοβιετική Ένωση. Από τότε, πέρασε τη ζωή του σε διαφορετικές πόλεις του αραβικού κόσμου: Κάιρο, Βηρυτό , Αμάν. Στη Βηρυτό διευθύνει το μηνιαίο Παλαιστινιακό περιοδικό Shuʿūn Filasṭīniyya (Παλαιστινιακές Υποθέσεις), και στη συνέχεια έγινε διευθυντής του παλαιστινιακού λογοτεχνικού περιοδικού «al - Karmel» , που δημοσιεύθηκε από ένα τμήμα της PLO.
Έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα στη Βηρυτό, μέχρι το 1982, όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τον ισραηλινό στρατό. Ο Νταρουίς έπρεπε να φύγει από τον Λίβανο με τον Αρχηγό του Επιτελείου και της Εκτελεστικής Επιτροπής της PLO. Μετά από μια περίοδο εξορίας στην Κύπρος , έζησε ανάμεσα στο Παρίσι και τη Βηρυτό. Εργάστηκε επίσης στο Κάιρο στην εθνική εφημερίδα «Al-Ahram».
Το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ογδόντα ήταν η εποχή της μεγαλύτερης πολιτικής δέσμευσης του. Το 1987 εξελέγη στην Εκτελεστική Επιτροπή της PLO. ( Επίσης, το 1987 ο Darwish συμμετέχει στη Φλωρεντία στους «Ποιητές της Μεσογείου για την Ειρήνη» , που διοργανώθηκε από τις τοπικές αρχές και το πολιτιστικό περιοδικό Collettivo R. Με τον Darwish υπάρχουν ο Ισπανός Goytisolo, τον Ιταλο-Γιουγκοσλάβο Damiani , την ισραηλινή Ravilovich και τον Έλληνα Αποστολάτο).
Εν μέρει , οι κινήσεις του και οι λεπτομέρειες της ζωής του είναι μυστική (για λόγους ασφαλείας, αυτό που ίσχυε για όλα τα μέλη των παλαιστινιακών οργανώσεων). Ο Darwish ήταν μια πολιτική προσωπικότητα από τα μέσα της δεκαετίας του εξήντα, όταν μπήκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα του Ισραήλ ( Rakah ). Η πολιτική του καριέρα, ωστόσο, έγινε γνωστή στην PLO. Κατά το χρόνο της εκλογής του ως όργανο για την λήψη αποφάσεων, θεωρήθηκε ένας εκπρόσωπος της «σκληρής πτέρυγας», για την υπεράσπιση περαιτέρω της αρχή του δικαιώματος της επιστροφής των προσφύγων και την «καταστροφή» του κράτους του Ισραήλ. Παραιτήθηκε από την εκτελεστική επιτροπή, έξι χρόνια αργότερα , το 1993 , γιατί ήταν σε αντίθεση με τη συμφωνία του Όσλο (κατηγορούσε τον Yasser Arafat για υπερβολική συναίνεση στις διαπραγματεύσεις).
Ο Μαχμούντ Νταρουίς έγραψε το κείμενο της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας του παλαιστινιακού κράτους , ένα έγγραφο που δημοσιεύθηκε το 1988 και αναγνωρίζεται από πολλές χώρες .
Μόνο το 1996, μετά από 26 χρόνια εξορίας, έλαβε την άδεια να επισκεφθεί την οικογένειά του στο κράτος του Ισραήλ. Είναι και πάλι ο διευθυντής της «al - Karmel» και εξελέγη στο Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο στα κατεχόμενα εδάφη.
Ο Μαχμούντ Νταρουίς πέθανε σε ηλικία 67 στο Χιούστον ( Τέξας ) στις 9 Αυγούστου το 2008, μετά από επιπλοκές από μια λεπτή χειρουργική επέμβαση στην καρδιά.
Ο Mahmoud Darwish είναι ο πρώτος και, μέχρι σήμερα, ο μόνο μετά τον Αραφάτ, παλαιστινιακή προσωπικότητα για την οποία είχε χορηγηθεί κρατική κηδεία .
Για να τιμήσουν τον ποιητή στις 5 Οκτωβρίου 2008, πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο την ανάγνωση των ποιημάτων του.

πηγή: it.wikipedia
μετάφραση―προσαρμογή: Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης



Η ΓΗ ΜΑΣ ΚΑΤΑΚΛΥΕΙ

Η Γη μας κατακλύει
μας σπρώχνει μέσα από το τελευταίο πέρασμα
και εμείς σχίζουμε τα μέλη του σώματος μας για να περάσουμε.
Η Γη μας συμπιέζει.
Μακάρι να ήμασταν το σιτάρι της
έτσι θα μπορούσαμε να πεθάνουμε και να ζήσουμε πάλι.
Μακάρι η Γη να ήταν η μάνα μας
ώστε να ήταν εύσπλαχνη μαζί μας.
Μακάρι να ήμασταν εικόνες στα βράχια
για τα όνειρα μας να φέρουν ως καθρέπτες.
Είδαμε τα πρόσωπα εκείνων που θα ρίξουν τα παιδιά μας από το παράθυρο αυτού του τελευταίου χώρου.
Το αστέρι μας θα κρεμάσει καθρέπτες.
Που πρέπει να πάμε μετά τα τελευταία σύνορα;
Πού πρέπει τα πουλιά να πετάξουν μετά τον τελευταίο ουρανό;
Που πρέπει τα φυτά να κοιμηθούν μετά την τελευταία πνοή από αέρα;
Θα γράψουμε τα ονόματά μας από κόκκινο ατμό.
Θα κόψουμε το χέρι του τραγουδιού για να τελειώσει με τη σάρκα μας.
Θα πεθάνουμε εδώ, εδώ, στο τελευταίο πέρασμα.
Εδώ, και εδώ το αίμα μας θα φυτέψει το ελαιόδεντρό του.



ΤΡΙΤΟΣ ΨΑΛΜΟΣ

Τις μέρες, όταν τα λόγια μου
ήταν χώμα ...
Ήμουνα φίλος με τους μίσχους του σιταριού.
Τις μέρες, όταν τα λόγια μου
ήταν οργή
Ήμουνα φίλος με τις αλυσίδες.
Τις μέρες, όταν τα λόγια μου
ήταν πέτρες
Ήμουνα φίλος με τα ρέματα.
Τις μέρες, όταν τα λόγια μου
ήταν εξέγερση
Ήμουνα φίλος με τους σεισμούς.
Τις μέρες, όταν τα λόγια μουήταν πικρά μήλα
Ήμουνα φίλος με την αισιοδοξία.
Αλλά όταν τα λόγια μου
έγιναν μέλι ...
οι μύγες κάλυψαν
τα χείλη μου! ...



Σ' ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΝΕ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΜΑΣ ΣΑΝ ΕΦΗΜΕΡΕΣ ΛΕΞΕΙΣ

Αι, εσείς που περνάτε τα λόγια μας σαν εφήμερες λέξεις
πάρτε τ' ονόματά σας, και φύγετε
απελευθερώστε το χρόνο μας από τις ώρες σας,
κλέψτε ό,τι μπορείτε από το γαλάζιο της θάλασσας
και της άμμου τις μνήμες
πάρτε όποιες εικόνες θέλετε,
για να καταλάβετε, αυτό που ποτέ σας δεν μπορείτε:
Πως μια πέτρα από το χώμα μας κτίζει τη στέγη του ουρανού μας.
Αι, εσείς που περνάτε τα λόγια μας σαν εφήμερες λέξεις
από σας το ξίφος - από μας το αίμα
από σας χάλυβας και πυρκαγιά - από μας η σάρκα μας
από σας ακόμα ένα τανκ - από μας πέτρες
από σας δακρυγόνα - από μας βροχή
επάνω από μας, όπως επάνω από σας, είναι ουρανός και αέρας
έτσι πάρτε το μερίδιο σας από το αίμα μας - και χαθείτε
ΠΗΓΑΙΝΕΤΕ σε μια χοροεσπερίδα - και χαθείτε.
Όσο για μας,
πρέπει να ποτίσουμε τα λουλούδια των μαρτύρων μας
όσο για μας,
πρέπει να ζήσουμε όπως μας αρέσει.
Μην μπαίνετε ανάμεσά μας σαν ιπτάμενα έντομα
γιατί έχουμε δουλειά να κάνουμε στη γη μας:
Έχουμε να σπέρνουμε σιτάρι,
που ποτίζουμε με τον ιδρώτα των κορμιών μας
έχουμε αυτό που εσάς δεν σας ευχαριστεί εδώ:
πέτρες και πέρδικες
έχουμε αυτό που εσάς δεν σας ευχαριστεί:
έχουμε το μέλλον
κ' έχουμε πράγματα να κάνουμε στη γη μας.
Αι, εσείς που περνάτε τα λόγια μας σαν εφήμερες λέξεις
κάνετε τις παραισθήσεις σας σωρό,
σ' ένα εγκαταλειμμένο λάκκο, και χαθείτε.
Γιατί έχουμε αυτό που εσάς δεν σας ευχαριστεί εδώ,
γι' αυτό χαθείτε
κ' έχουμε αυτό που εσείς στερείστε:
μια αιμορραγούσα πατρίδα, ενός λαού που αιμορραγεί,
μια πατρίδα που της αξίζει η αιωνιότητα και η μνήμη.
Αι, εσείς που περνάτε τα λόγια μας σαν εφήμερες λέξεις
είναι καιρός για σας να φύγετε χωρίς επιστροφή
ζήσετε οπουδήποτε σας αρέσει,
αλλά μην ζείτε ανάμεσά μας.
Πεθάνετε οπουδήποτε σας αρέσει,
αλλά μην πεθάνετε ανάμεσά μας
είναι καιρός για σας να φύγετε χωρίς επιστροφή,
γιατί έχουμε δουλειά να κάνουμε στη γη μας
έχουμε το παρελθόν εδώ,
έχουμε την πρώτη κραυγή της ζωής
έχουμε το παρόν, και το μέλλον,
έχουμε τον τωρινό κόσμο, και τον επόμενο
γι' αυτό αφήστε τη χώρα μας
τη γη μας, τη θάλασσά μας
το σιτάρι μας, το αλάτι μας, τις πληγές μας
τα πάντα, και αφεθείτε
από της θύμησης τις μνήμες.
Αι, εσείς που περνάτε τα λόγια μας σαν εφήμερες λέξεις!



ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟ

Δεν μ' αναγνώρισαν στις σκιές
που απορροφούν το χρώμα μου σε αυτό το διαβατήριο
και η πληγή μου ήταν για αυτούς μια έκθεση για επίδειξη
για κάποιο τουρίστα που αγαπά να συλλέγει φωτογραφίες.
Δεν μ' αναγνώρισαν.
Ω... μην αφήνετε,
τη παλάμη του χεριού μου χωρίς τον ήλιο
επειδή τα δέντρα μ' αναγνωρίζουν
όλα τα τραγούδια της βροχής μ' αναγνωρίζουν
μην μ' αφήσετε χλωμό σαν το φεγγάρι.

Όλα τα πουλιά που ακολούθησαν τη παλάμη μου
στη πόρτα του μακρινού αεροδρομίου
όλα τα χωράφια με το σιτάρι
όλες οι φυλακές
όλες οι άσπρες ταφόπετρες
όλα τα οδοντωτά συρματοπλέγματα
όλα τα κυματιστά μανδήλια
όλα τα μάτια
ήταν με μένα,
αλλά τ' αφαίρεσαν από το διαβατήριό μου.

Ξεγυμνωμένος από τ' όνομά μου και τη ταυτότητα μου
Σ' ένα χώμα που έθρεψα με τα χέρια μου!
Σήμερα ο Ιώβ αναφώναξε σ' όλα τα πλάτη της γης
γεμίζοντας τον ουρανό:
Μην με κάνετε παράδειγμα για τους άλλους ξανά!
Ω, κύριοι, προφήτες,
μην ρωτάτε τα δέντρα για το όνομά τους
μην ρωτάτε τις κοιλάδες πια είναι η μάνα τους
από το μέτωπο μ' αναπηδά το ξίφος της φωτιάς
και από το χέρι μ' αναπηδά το νερό του ποταμού
όλες οι καρδιές των ανθρώπων είναι η ταυτότητα μου
πάρτε μου λοιπόν το διαβατήριό μου!



ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΘΥΕΛΛΑΣ

Έτσι πρέπειν' αρνηθώ το θάνατο
και να κάψω τα δάκρυα των τραγουδιών που αιμορραγούν
και να γδύσω τις ελιές
απ' όλα τα νεκρά κλαδιά τους
εάν τραγουδούσα για την ευτυχία
κάπου πέρα από τα βλέφαρα των εκφοβισμένων ματιών
είναι επειδή η θύελλα
μου υποσχέθηκε κρασί και καινούργιες προπόσεις
και ουράνια τόξα
επειδή η θύελλα σκούπισε μακριά τις φωνές των αδρανών σπουργιτιών,
και σκούπισε μακριά τα νεκρά κλαδιά
από τους κορμούς των όρθιων δέντρων
έτσι πρέπεινα είμαι υπερήφανος για σένα
ω πληγωμένη πόλη
είσαι αστραπή στη λυπημένη μας νύχτα
όταν οι δρόμοι με συνοφρύζουνμε προστατεύεις από τις σκιές τους
και τα βλέμματα της έχθρας
θα συνεχίσω να τραγουδώ για την ευτυχία
κάπου πέρα από τα βλέφαρα των εκφοβισμένων ματιών
γιατί από το καιρό που η θύελλα άρχισε να οργίζεται
στη χώρα μου
μου έχει υποσχεθεί κρασί και ουράνια τόξα



ΠΑΤΕΡΑ! ΕΙΜΑΙ Ο ΙΩΣΗΦ

Αχ πατέρα!
Οι αδελφοί μου, δεν μ' αγαπούν
ούτε θέλουν εμένα ανάμεσά τους.
Αχ πατέρα, με προσβάλουν
με λιθοβολούν
και με ύβρις με λούζουν.
Οι αδελφοί μου επιθυμούν τον θάνατό μου
και μετά να μου δώσουν τα ψευδή τους εγκώμια
κλείνουν την πόρτα σου, μπροστά μου
και από το περιβόλι σου με απελαύνουν
δηλητηρίασαν τους αμπελώνες μου,
Αχ πατέρα!
Όταν το αεράκι που διερχόταν
αστειεύτηκε με τα μαλλιά μου,
όλοι ζήλεψαν
αγανάκτησαν μ’ εσένα και εμένα.
Τι έχω κάνει σε αυτούς, πατέρα,
και τι ζημιά τους έχω προκαλέσει;
Πεταλούδες ξαπόσταζαν στον ώμο μου,
το σιτάρι μού υποκλινόταν
και πουλιά πετούσαν πάνω από τα χέρια μου.
Τι έκανα τότε λάθος πατέρα, και γιατί εγώ;
Εσύ είσαι εκείνος που με ονόμασε Ιωσήφ!
Μ' έσπρωξαν να πέσω μέσα στο πηγάδι
και στη συνέχεια κατηγόρησαν τον λύκο.
Αχ, πατέρα!
Ο λύκος είναι πιο έσπλαχνος απ’ ό,τι οι αδελφοί μου.
Έβλαψα κανένα όταν τους είπα για το όνειρό μου;
Για έντεκα πλανήτες, είδα στο όνειρό μου,
και τον ήλιο και τη σελήνη
όλοι γονατιστοί μπροστά μου.



MANA

Νοσταλγώ το ψωμί της μάνας μου
τον καφέ της μάνας μου
το άγγιγμά της
οι μνήμες της παιδικής μου ηλικίας μεγαλώνουν
μέρα με τη μέρα
πρέπει να αγαπώ τη ζωή μου
στην ώρα του θανάτου μου
πρέπει να αξίζω τα δάκρυα της μάνας μου.
Και εάν επιστρέψω μια μέρα
πάρε με ως πέπλο στα βλέφαρά σου
σκέπασε τα κόκαλά μου με τη χλόη που
ευλογήθηκε από τα βήματά σου
δέσε μας μαζί
με μια μπούκλα από τα μαλλιά σου
με μια κλωστή που κρεμάτε από το πίσω μέρος του
φορέματός σου
μπορεί να γίνω αθάνατος
να γίνω Θεός
εάν αγγίξω τα βάθη της καρδιάς σου.
Ας επιστρέψω και κάνε με ξύλα για τη φωτιά σου
σχοινί για να απλώνεις τα ρούχα στη στέγη του σπιτιού σου
χωρίς την ευλογία σου
είμαι πολύ αδύνατος να σταθώ.
Γέρασα
δώσε μου πίσω τους χάρτες των αστεριών
της παιδικής μου ηλικίας
έτσι ώστε εγώ
μαζί με τα χελιδόνια
να μπορούμε να ανιχνεύσουμε το μονοπάτι
πίσω στη φωλιά σου που περιμένει.

τα ποιήματα είναι από το www.parathemata.com/
Μετάφραση: NOCTOC.
Τα ποιήματα σταχυολογήθηκαν όλα από το ομώνυμο Ιστολόγιο

2 σχόλια:

  1. Kαλό θα ήτανε αν αναφέρατε ότι τα ποιήματα τα πήρατε από ιστολόγιό μου NOCTOC, γιατί εγώ κάθησα και τα μετάφρασα με πολύ κόπο και πολλές ώρες από το χρόνο μου. Εσείς απλώς τα πήρατε και τα κάνατε Copypaste.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τα ποιήματα πάρθηκαν από το το ιστολόγιο παραθέματα. Δεν είδα ότι κι αυτοί τα είχαν κάνει copy paste. Είμαι κι εγώ μεταφραστής και ξέρω τι σημαίνει να βλέπεις τη δουλειά σου χωρίς το όνομά σου. Θα διορθωθεί αμέσως. http://www.parathemata.com/2008/08/mahmoud-darwish-1941-2008.html

      Διαγραφή

Κατερίνα Γώγου «Μου μοιάζει ο άνθρωπος μ' έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του»

  Γράφει η Θέκλα Γεωργίου Επιλογή μουσικής Θέκλα Γεωργίου και Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης «Ο μόνος τρόπος να ζήσεις και να πεθάνεις είναι να ...