Ήταν η τελευταία από τα έξι παιδιά του τραπεζίτη Aaron Schüler και της Jeanette Kissing, που ήταν και το κεντρικό πρόσωπο στην ποίησή της. Η Else μεγάλωσε ως παιδί-θαύμα. Τεσσάρων χρονών ήξερε ήδη να διαβάζει και να γράφει. Το 1890 πεθαίνει η μητέρα της, γεγονός που την συντάραξε και όπως επισημαίνει και η ίδια, ήταν γι’αυτήν η οριστική «εκδίωξη από το γήινο Παράδεισο».
Το 1894 παντρεύτηκε τον γιατρό Jonathan Berthold Lasker και μετακομίζει στο Βερολίνο, όπου παρέμεινε μέχρι το 1933. Εδώ ξεκινάει η καριέρα της σαν ποιήτρια και το 1899 δημοσιεύει τα πρώτα της ποιήματα στο περιοδικό Die Geseleschaft. Κατά τη διάρκεια των ετών στο Βερολίνου ήταν μία από τα κύριες εμψυχώτριες των λογοτεχνικών «τραπεζιών» που πραγματοποιόντουσαν στο Café des Westens. Η πρώτη συλλογή ποιημάτων, Styx, δημοσιεύθηκε το 1902.
Στις 11 Απριλίου 1903 χωρίζει για να παντρευτεί στις 30 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, το συγγραφέα Georg Lewin με τον οποίο χωρίζει το 1912. Χωρίς εισόδημα, έζησε χάρη στην υποστήριξη των φίλων της, ειδικά του Karl Kraus. Το 1912 γνώρισε τον Gottfried Benn. Μεταξύ των δύο αναπτύσσεται μια βαθιά σχέση, και στον οποίο αφιέρωσε πολλά ποιήματα αγάπης.
Το 1906, μετά το θάνατο του φίλου της Peter Hille, εμφανίζεται το πρώτο της έργο σε πεζό λόγο «Das Peter-Hille-Buch». Το 1909 δημοσίευσε το θεατρικό έργο Die Wupper, το οποίο ανέβηκε το 1919 στο Βερολίνο. Με την ποιητική συλλογή Meine Wunder (1911), η Else Schüler έγινε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του εξπρεσιονισμού.
Το 1927 πέθανε από φυματίωση και ο γιος της Παύλος και αρχίζει γι 'αυτήν μια βαθιά κρίση. Κέρδισε το βραβείο Kleist το 1932.
Το 1933 στο θεατρικό της έργο «Artur Aronymus» η Else στηλιτεύει ανοιχτά και ξεκάθαρα τις αντισημιτικές διώξεις, το έργο λογοκρίνεται από το καθεστώς και στη συνέχεια απομακρύνεται από τα θεατρικά προγράμματα.
Στις 19 Απριλίου 1933 μεταναστεύει στη Ζυρίχη, ως αποτέλεσμα των απειλών και των βίαιων επιθέσεων που δέχτηκε από το ναζιστικό κόμμα. Στη Ζυρίχη, ωστόσο, της απαγορεύεται να δημοσιεύσει.
Έκανε δύο ταξίδια στην Παλαιστίνη το 1934 και το 1937. Το 1938 της αφαιρείται η γερμανική υπηκοότητα και το 1939 κάνει το τρίτο της ταξίδι στην Παλαιστίνη, όμως, λόγω του πολέμου ήταν αδύνατο να επιστρέψει στην Ελβετία.
Οι αναφορές στη σύγχρονη πολιτική κατάσταση να γίνει ακόμη πιο σαφής στο τελευταίο έργο της, «Ichundich» στο οποίο εργάστηκε μέχρι τις τελευταίες ημέρες της στην Ιερουσαλήμ. Στην εργασία αυτή αναδύεται μια σύνθετη συνέχιση στο έργο του Γκαίτε «Φάουστ», όπου ο Φάουστ και ο Mephisto παρατηρούν από την κόλαση τον Χίτλερ να κατακτά τον κόσμο κομμάτι ― κομμάτι. Μετά από αυτά τα τρομακτικά γεγονότα, ακόμη και ο Mephisto πρέπει να παραδεχτεί ότι το κακό δεν μπορεί να εγκριθεί και ο Faust επικαλείται τη θεία συγχώρεση, έτσι και οι δύο ανεβαίνουν στους ουρανούς, ενώ το τρίτο Ράιχ βυθίζεται σε μια θάλασσα από φλόγες.
Το 1944 αρρώστησε σοβαρά, που ως αποτέλεσμα είχε μια καρδιακή προσβολή στις 16 Ιανουαρίου του 1945. Στις 22 Ιανουαρίου η Else Lasker-Schüler πεθαίνει και θάβεται στο Όρος των Ελαιών στην Ιερουσαλήμ.
Το 1979 στη Γερμανία γυρίζεται η ταινία «Räume ich auf» (Εγώ διευθετώ τα πράγματα»), όπου η Γερμανίδα ηθοποιό Gisela Stein παίζει την Else. Παραγωγή: WDR Κολωνίας, Σκηνοθεσία: Georg Brintrup
Άφησε πίσω της ένα μεγάλο αριθμό ποιημάτων, τρία θεατρικά έργα, μερικές σύντομες ιστορίες, σκίτσα, καθώς και πολλά γράμματα και ζωγραφιές. Τα έργα της:
Styx (1902)
Der siebente Tag (1905)
Meine Wunder (1911)
Hebräische Balladen (1913)
Gesammelte Gedichte (1917)
Mein blaues Klavier (1943)
Η Else Lasker-Schüler αφοσιώθηκε πολύ στην ερωτική ποίηση, η οποία κατέχει κεντρική θέση. Υπάρχουν επίσης πολλά ποιήματα με ένα βαθύ πνευματικό χαρακτήρα: ειδικά τα όψιμα έργα της είναι γεμάτα από βιβλικές και ανατολίτικες αναφορές. Αν και παρατηρείται κάποια ελευθερία στην φόρμα, τα ποιήματά της είναι έργα μεγάλης τεχνικής έρευνας και εσωτερικής συγκέντρωσης, όπου επαναλαμβάνονται συχνά νεολογισμοί.
Της αγάπης το τραγούδι μου
Στα μάγουλά σου κάθονται
Περιστέρια χρυσά
Αλλά η καρδιά σου είναι μια καταιγίδα,
Το αίμα σου ψιθυρίζει όπως το αίμα μου -
Γλύκα
Κατά μήκος των θάμνων με τα βατόμουρα
Ω, εγώ σκέφτομαι εσένα -
Ρώτησε αν θέλεις τη νυχτα.
Κανείς δεν ξέρει να παίξει τόσο καλά
Με τα χέρια σου,
Χτίσε κάστρα, σαν κι εμένα
Με τα χρυσά σου δάχτυλα
Ψηλό οχυρό με πυργίσκους!
Είμαστε κλέφτες αμφορέων.
Όταν εσύ είσαι μαζί μου,
Είναι πάντα γεμάτη.
Mε σφίγγεις πάνω σου και βλέπω
την καρδιά σου να γεννάει αστέρια.
Σαύρες
Είναι τα σπλάχνα σου.
Είσαι φτιαγμένος από καθαρό χρυσό
Κάθε χείλος κρατά την αναπνοή.
Κρυφά τη νύχτα
Σε διάλεξα
Ανάμεσα σε όλα τα αστέρια
Είμαι ξύπνια - λουλούδι σε ακρόαση
Στο βουητό φύλλωμα
Τα χείλη μας στάζουν μέλι,
Οι νύχτες μας λάμπουν έχουν ανθήσει.
Στο ευλογημένο μεγαλείο του σώματός σου
Η καρδιά μου ανάβει τους ουρανούς της
Από το χρυσό σου κρέμεται κάθε μου όνειρο,
Διάλεξα εσένα ανάμεσα σε όλα τα αστέρια.
Αγάπη
Ξέρεις ότι στην άγρια φαντασία μου
Εσύ είσαι δεμένος...
Επειδή εσύ μπορείς να με κερδίσεις με τα φιλιά,
Στις σκοτεινές νύχτες, νωρίς την αυγή.
Ξέρετε πού ανθίζουν οι ανεμώνες,
Λαμπερό κόκκινο σαν μια θάλασσα φωτιάς
Κοίταξα στο βάθος των καλύκων
Ποτέ πια δεν θα αφήσω την αμαρτία.
Και ήταν γεμάτη δάκρυα -
Κι εσύ πέθανες στην παθιασμένη φλόγα μου ...
Στην κόλαση μου κρύβει το βασίλειό τον ουρανών σου,
A!, μπορείς να διαλυθείς στο αίμα μου.
πηγή ποιημάτων: http://lapoesiaelospirito.wordpress.com/
Μετάφραση από τα Γερμανικά στα Ιταλικά: Adelmina Albini και Stefanie Golisch
Μετάφραση από τα Ιταλικά στα Ελληνικά: Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου