Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2014

«Έφυγε» ο μεγάλος Αργεντίνος ποιητής Χουάν Χελμάν (Juan Gelman)

Την τελευταία του πνοή άφησε σε ηλικία 83 ετών ο αργεντινός ποιητής Χουάν Χελμάν, ο οποίος είχε τιμηθεί με το βραβείο Θερβάντες το 2007, αλλά και το βραβείο Ρέινα Σοφία ιβηρο-αμερικανικής ποίησης το 2005.

Juan Gelman από το tvxs.gr

«Τι έχει συμβεί στην παγκόσμια ποίηση τα τελευταία είκοσι χρόνια. Τα γνωστά: ο έρωτας, ο πόνος, η παιδική ηλικία, η θάλασσα, ο θάνατος, η μνήμη και η λήθη, το τοπίο, κάποιος ποταμός, δημιουργούν στον ποιητή την ανάγκη να κλειστεί στον εαυτό του για να καταλάβει πράγματα που άφησε ανεξήγητα η έκπληξή του από τόση εγκαταλελειμμένη ομορφιά. Ο ποιητής δεν δίνει απαντήσεις. Μέχρι το τέλος της ζωής του εξετάζει τις αόρατες πτυχές της πραγματικότητας, κι αυτές δεν του δίνουν απαντήσεις».
 

Ο Χελμάν πέθανε στο Μεξικό όπου είχε εγκατασταθεί τα τελευταία 20 χρόνια, τελευταίο σταθμό της μακράς εξορίας του μετά το πραξικόπημα του 1976 στην Αργεντινή.
Η εφημερίδα Milenio του Μεξικού, στην οποία ο ποιητής διατηρούσε στήλη, ανακοίνωσε ότι ο Χελμάν πέθανε στο σπίτι του αλλά δεν διευκρίνισε τα αίτια του θανάτου του.
Ακούραστος πολέμιος των δικτατοριών της Λατινικής Αμερικής, θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους ισπανόφωνους ποιητές.
Η ζωή του σημαδεύτηκε από τη δολοφονία του γιου του Μαρσέλο στη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Αργεντινή (1976-1983) και την εξαφάνιση της νύφης του Μαρία Κλαούντια Γκαρσία.
Το λογοτεχνικό του έργο που περιλαμβάνει τις συλλογές Βιολί και άλλα θέματα και Γκοτάν.

πηγή: http://tvxs.gr

                                      
 Πάνω στην ποίηση


Πάνω στην ποίηση
θα είχα λίγα  πράγματα να πω/
κανείς δεν την διαβάζει πολύ /
κι αυτοί που τη διαβάζουν  είναι λίγοι/
όλοι είναι με το θέμα της παγκόσμιας κρίσης / και

με το θέμα του να τρώνε  κάθε μέρα / είναι
ένα σημαντικό θέμα / θυμάμαι
όταν πέθανε από  την πείνα ο θείος Χουάν /
έλεγε ότι δεν νοιαζόταν ούτε αν είχε να φάει κι ότι δεν υπήρχε πρόβλημα /

αλλά το πρόβλημα ήταν μετά /
που δεν υπήρχαν χρήματα για το φέρετρο /
και όταν πέρασε τελικά το δημοτικό φορτηγό για να τον πάρει
ο θείος Χουάν φαινόταν σαν  ένα μικρό πουλί /

και κείνοι του δήμου τον κοίταξαν με καταφρόνια ή περιφρόνηση /
μουρμούριζαν
 τους ενοχλούσε πάντα /
που εκείνοι ήταν άνθρωποι που θάβονταν ως άνθρωποι  / και
όχι πουλιά, όπως ο θείος Χουάν/ ειδικά

επειδή ο τύπος τραγουδούσε πιπ-πιπ ολόκληρο ταξίδι
μέχρι το δημοτικό αποτεφρωτήριο /
Είναι ήδη φαίνεται ασεβές και ήταν πολύ προσβλημένοι /
και όταν του έδωσαν ένα χαστούκι για να κλείσει το στόμα /
το πιπ-πιπ πετούσε γύρω από την καμπίνα του φορτηγού κι ένιωσαν
πως τους έκανε πιπ-πιπ πάνω  στο κεφάλι /
Ο θείος Χουάν ήταν έτσι/ του άρεσε να τραγουδάει /

και δεν έβλεπε γιατί ο θάνατος ήταν λόγος να μην τραγουδάει /
Μπήκε στο φούρνο τραγουδώντας πιπ-πιπ / βγήκαν οι στάχτες του και τσίριξαν λίγο /
κι οι δημοτικοί συνάδελφοι του εξέτασαν τα γκρι παπούτσια της ντροπής / μα επιστρέφοντας

στην ποίηση /
οι ποιητές σήμερα περνούν πολύ άσχημα /
κανείς δεν τους διαβάζει πολύ / κι αυτοί  που τους διαβάζουν είναι λίγοι /
το επάγγελμα έχασε  το κύρος / για έναν ποιητή είναι  κάθε μέρα όλο και πιο δύσκολο

να κερδίσει  την αγάπη μιας κοπέλας /
να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος / που κάποιος μπακάλης τον εμπιστεύεται /
και  κάποιος πολεμιστής κάνει κατορθώματα για να τα τραγουδήσει /
κι ένας βασιλιάς που πληρώνει κάθε στίχο με τρία χρυσά νομίσματα /

και κανείς δεν ξέρει αν αυτό συμβαίνει επειδή τελείωσαν
τα κορίτσια /οι  παντοπώλες /οι  πολεμιστές / οι  βασιλιάδες /
ή απλά οι ποιητές /
ή συνέβησαν και τα δύο κι είναι άχρηστο
να σπάσεις το κεφάλι σου για να σκεφθείς γι΄ αυτό το  θέμα /

πόσο ωραίο να ξέρεις ότι κάποιος μπορεί να τραγουδήσει πιπ-πιπ-
στις πιο σπάνιες περιπτώσεις /
ο θείος Χουάν μετά το θάνατο /  κι εγώ τώρα
θέλω να/ /

Μετάφραση: Μόσχος Εμμανουήλ Λαγκουβάρδος

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κατερίνα Γώγου «Μου μοιάζει ο άνθρωπος μ' έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του»

  Γράφει η Θέκλα Γεωργίου Επιλογή μουσικής Θέκλα Γεωργίου και Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης «Ο μόνος τρόπος να ζήσεις και να πεθάνεις είναι να ...